جهان پس از نزدیک به دو دهه مذاکره سرانجام پروژه تاریخی صدور گاز روسیه به چین آغاز شد. نمایندگان گازپروم و نشنال پترولیوم چندی پیش این قرارداد را در حضور روسایجمهوری دو کشور امضا کرده بودند.
به نوشته روزنامه ایندیپندنت، روسیه در تلاش است تا وابستگی اقتصادی خود به کشورهای غربی را کاهش دهد. در حالی که تنش بین این کشور و دولتهای غربی بر سر بحران اوکراین به اوج خود رسیده است، روسیه یک قرارداد احداث خط لوله انتقال گاز با چین امضا کرد. ظرفیت انتقال گاز این خط لوله که «قدرت سیبری» نام گرفته ۶۱میلیارد متر مکعب در سال است و طول آن چهارهزار کیلومتر اعلام شده است.
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در مراسم افتتاح این پروژه گفته است: «این پروژه یکی از بزرگترین پروژههای ساختوساز در جهان بهشمار میرود و روسیه با همکاری چین طبق برنامه، آن را انجام خواهد داد. احداث این خط لوله جدید نه تنها به ما اجازه میدهد تا میزان صادرات خود و حیطه جغرافیایی آن را افزایش دهیم، بلکه به ما امکان عبور از یک مرحله جدی را میدهد، و آن تهیه گاز برای خود سیبری و بخشهای شرقی کشور است.»
هزینه احداث این خط لوله که منابع گازی سیبری شرقی را به چین صادر میکند حدود ۵۵میلیارد دلار ارزیابی شده است. این قرارداد در راستای اجرای قرارداد ۴۰۰میلیارد دلاری بین چین و روسیه است که در ماه مه سال ۲۰۱۴ میلادی پس از سالها مذاکره بین طرفین امضا شد. براساس این قرارداد 30ساله شرکت گازپروم روسیه صادرات گاز این کشور به چین را بر عهده خواهد داشت. به گفته مقامهای چینی، پکن ساخت این خط لوله در داخل مرزهای خود را در 6ماه نخست 2015 میلادی آغاز خواهد کرد. نخستین محموله گاز روسیه قرار است اوایل سال 2019 میلادی به چین صادر شود.
در 10 سال گذشته چین گاز مورد نیاز خود را از کشورهای دیگری وارد کرده است. ترکمنستان هماکنون بزرگترین تامینکننده گاز مورد نیاز چین بهشمار میرود. سال گذشته نیز چین واردات گاز طبیعی از میانمار را آغاز کرده است. چین بزرگترین شریک تجاری روسیه بهشمار میرود و حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال 2013 میلادی به بیش از 90میلیارد دلار رسیده است. دو کشور قصد دارند این رقم را در 10 سال آینده به 200میلیارد دلار افزایش دهند. مذاکرات برای ارسال گاز روسیه به چین حدود دو دهه میان مقامهای دو کشور جریان داشت. شیجینپینگ، رییسجمهوری چین، حدود یکسال پیش در دیدار خود از مسکو اعلام کرد که کشورش حاضر به بستن چنین قراردادی است. مذاکرهکنندگان دو کشور اما تا آخرین لحظه موفق بهتفاهم درباره قیمت گاز صادراتی نشده بودند تا سرانجام ماه مه سال جاری میلادی روسای دو شرکت گازپروم و نشنال پترولیوم این قرارداد را امضا کردند.
نزدیک شدن روسیه به شرقیها
روسیه به سبب بحران اوکراین و تیره شدن روابط خود با غرب در نظر دارد با صدور گاز به آسیا و در راس آن چین درآمدی جدید برای خود مشخص کند و این پیام را به غرب بدهد که بهدنبال متحدان تازهیی است. اکنون خبر آغاز پروژه خط لوله نفتی روسیه و چین در شرایطی منتشر شده که ایگوراسچین، مدیرعامل شرکت نفتی روسنفت چند روز پیش در مصاحبه با نشریه آلمانی اشپیگل با اشاره به تحریمهای غرب علیه این کشور گفته بود که اگر اروپاییها نفت روسیه را نمیخواهند مسکو مشتریانی چون چین و کرهجنوبی برای جایگزین کردن دارد. ایگور اسچین، مدیرعامل شرکت روسنفت روسیه در گفتوگو با هفتهنامه آلمانی اشپیگل گفت: در ٢٠ سال آینده نزدیک به ٤٠٠ میلیارد دلار برای تحقق پروژههای انرژی خود در قطب شمال سرمایهگذاری میکنیم.» وی با این حال تایید کرد که نگرانیهای سهامداران این شرکت نسبت بهتحریمهای کشورهای غربی علیه روسیه جدی و در حال افزایش است. اسچین گفته بود: «غرب میخواهد روسیه را منزوی کند اما اینکار امکانپذیر نیست.»
اتحادیه اروپا اخیرا هرگونه تامین هزینه برای پروژههای نفت و گاز روسیه در شبه جزیره کریمه را ممنوع کرده است. این اتحادیه شنبه به روسیه هشدار داد در صورتی که حداکثر یک هفته دیگر در اقدامات نظامی خود در شرق اوکراین تجدید نظر نکند با دور تازه تحریمهای اروپا مواجه خواهد شد.
چین بهعنوان متحد روسیه بارها اعلام کرده که تحریمها نمیتواند بهحل مشکلات اوکراین کمک کند و فقط مشکلات پیچیده جدید ایجاد میکند.