تشکیل کابینه مستوفی‌الممالک
دوم مرداد ۱۲۸۹، نخستین کابینه میرزا حسن‌خان مستوفی الممالک تشکیل شد. این کابینه تا چهارم اسفند همان سال دائر بود. با سقوط کابینه محمد ولی‌خان تنکابنی، مستوفی در ۳۸ سالگی مامور تشکیل کابینه شد و در سوم مرداد ۱۲۸۹ اولین کابینه خود را به مجلس دوم معرفی کرد. بیشتر اعضای کابینه او جوانانی بودند که در اروپا تحصیل کرده بودند. زمانی که میرزا حسن خان مستوفی الممالک کابینه خود را تشکیل داد، ایران در آستانه جنگ اول جهانی صحنه دخالت نیروهای انگلیسی، روسیه و آلمان بوده و وضع معیشتی مردم به‌شدت وخیم بود. از این تاریخ تا بهمن ۱۳۰۵ در یک دوره ۱۶ ساله، ۸ بار مستوفی مامور تشکیل کابینه شد. اما این کابینه‌ها تحت تأثیر بحران اقتصادی و سیاسی داخل و تبعات جنگ اول جهانی و مداخلات نیروهای بیگانه در ایران غالباً کم دوام بود و عمر بعضی از آنها از چند هفته تجاوز نمی‌کرد. کابینه اول مستوفی با مصوبه مجلس در مورد خلع سلاح افراد غیر نظامی مواجه شد. متعاقب این مصوبه، قوام السلطنه وزیر جنگ پس از چند اخطار به ستارخان و باقرخان با آنان که در پارک اتابک تهران مستقر بودند درگیر شدند. این درگیری با ده‌ها کشته و مجروح و سپس بازداشت باقرخان روبرو شد. کابینه دوم مستوفی با شروع جنگ اول جهانی و تاخت و تاز بیگانگان در ایران مقارن بود . کابینه سوم مستوفی با پیشروی نظامیان روس به طرف تهران و شورش مسلحانه نظام السلطنه مافی در غرب کشور همراه بود.کابینه چهارم با موج قحطی و مشکلات ناشی از جنگ در کشور ۱۰۰ روز بیشتر دوام نداشت، کابینه پنجم در اوج خودسریهای رضاخان تشکیل شد و دولت ضعیف و بی‌اراده مستوفی که حتی بسیاری از وزیرانش گماشته رضاخان بودند، از سوی بعضی نمایندگان مجلس از جمله مرحوم مدرس استیضاح شد و مجبور به استعفا گردید. مستوفی سپس در دوره پنجم مجلس از تهران به نمایندگی انتخاب شد. اما عمر این مجلس نیز در بهمن ۱۳۰۴ یعنی ۳ ماه پس از انقراض سلسله قاجار به پایان رسید. در اردیبهشت سال بعد رضا شاه تاجگذاری کرد سپس از مستوفی خواست مامور تشکیل کابینه شود. مستوفی خواستار آزادی عمل خود در انتخاب وزیران شد و رضا شاه نیز او را به استثنای وزارت جنگ که به فروغی واگذار کرده بود، آزاد گذاشت. مستوفی کابینه ششم خود را در چنین شرایطی تشکیل داد. او وزارت مالیه را نیز به وثوق الدوله عاقد قرارداد۱۹۱۹ سپرد. کابینه به دلیل آنکه در دوره فترت مجلس پنجم و ششم تشکیل شده بود هنگام تشکیل مجلس ششم - تیر ۱۳۰۵ - طبق سنت پارلمانی استعفا داد ولی مستوفی مجدداً با رأی تمایل مجلس کابینه جدید را که به دلیل بعضی تغییرات در هیات وزیران کابینه هفتم به شمار می‌رفت در شهریور آن سال تشکیل داد. این کابینه در بهمن همان سال با استیضاح نمایندگان مجلس سقوط کرد ولی مجلس مجدداً به رییس‌الوزرایی مستوفی ابراز تمایل کرد. در نتیجه آخرین کابینه میرزا حسن خان مستوفی الممالک در بهمن ۱۳۰۵ تشکیل شد. این کابینه نیز در خرداد سال بعد با استعفای مستوفی فرو پاشید. میرزا حسن‌خان مستوفی الممالک سرانجام در ششم شهریور ۱۳۱۱ در خانه یکی از بستگان خود در نزدیکی امام‌زاده قاسم دچار عارضه سکته قلبی شد و در سن ۵۹ سالگی در گذشت. او به دفعات ازدواج کرد و هنگام مرگ ۲۳ فرزند از وی باقی ماند.
