گروه بانک و بیمه |
با انتشار بخشنامه جدید، شرایط افتتاح حساب برای افراد (طفل و نوجوان) زیر ۱۸ سال در بانک‌ها اصلاح شده و افتتاح حساب برای افراد زیر 18 سال به 5 دسته مختلف امکان پذیر است. از جمله براساس یکی از این موارد، مادر می‌تواند برای فرزند زیر 18 سال خود در بانک حساب افتتاح کند و حق برداشت از این حساب تا سن 18 سال تمام تنها توسط مادر انجام می‌شود. این در حالی است که در گذشته، طبق قانون مدنی، مادر امکان افتتاح حساب را داشت اما امکان برداشت از حساب را پدر یا جد پدری داشته است و حتی با وجود قانون مصوب اردیبهشت سال 57 با عنوان افتتاح حساب افراد زیر 18 سال، به دلیل برداشت‌های مختلف، مادر امکان برداشت از حساب یا تغییر در حساب بانکی فرزند را نداشته است.
به گزارش «تعادل»، اکنون بخشنامه حاضر به این موضوع صراحت دارد که مادر می‌تواند افتتاح حساب فرزند زیر 18 سال خود را انجام داده و تا رسیدن فرزند خود به سن 18 سال از آن برداشت کند و جالب این است که تنها مادر یعنی افتتاح‌کننده حساب بانکی، امکان برداشت از این حساب را دارد.
به دنبال تغییراتی در مواد بخشنامه افتتاح حساب برای افراد زیر ۱۸ سال (طفل و نوجوان) در بانک‌ها اکنون افتتاح حساب به ۵ دسته تقسیم‌بندی شده است، که دسته اول، ولی (پدر یا جد پدری) قیم یا وصی (با حکم) به عنوان افتتاح‌کننده حساب برای طفل زیر ۱۸ سال و به نام خود طفل امکانپذیر است که امکان برداشت از حساب توسط افتتاح‌کننده یا با ارایه حکم رشد بوده و نوع حساب قابل افتتاح شامل انواع حساب جز حساب جاری با دسته چک است.
دسته دوم فرد افتتاح‌کننده خود طفل با سن بین ۱۲ تا ۱۸ سال، بدون حکم رشد و به نام خود طفل است که امکان برداشت قبل از ۱۸ سال، فقط بعد از ۱۵ سال تمام یا با ارایه حکم رشد بوده و نوع حساب نیز فقط حساب قرض الحسنه خواهد بود.
دسته سوم هم فرد افتتاح‌کننده خود طفل با سن زیر ۱۸ سال و با حکم رشد و به نام خود طفل است که امکان برداشت فقط توسط خود طفل با ارایه حکم رشد و شامل حساب سپرده مدت‌دار و قرض الحسنه است.
به گزارش ایبِنا، چهارمین دسته، فرد افتتاح‌کننده مادر طفل (غیرقیم، غیروصی) برای طفل زیر ۱۸ سال و حساب نیز به نام خود طفل خواهد بود که فقط با مادر (در صورت فوت مادر تنها بعداز ۱۸ سال توسط خود طفل) از نوع حساب‌های قرض الحسنه است.
آخرین نوع حسابی که برای افراد زیر ۱۸ سال امکان افتتاح آن وجود دارد، حساب توسط سایر افراد غیرولی، غیر قیم و غیر وصی (از جمله مادر) افتتاح می‌شود و سن طفل باید زیر ۱۸ سال و به نام افتتاح‌کننده به نفع طفل باشد. امکان برداشت این حساب با افتتاح‌کننده یا طفل دارای حکم رشد است که حساب نیز از نوع سپرده سرمایه‌گذاری (کوتاه‌مدت و بلندمدت) است.
در پایان لازم به ذکر است، بعد از رسیدن طفل به ۱۸ سال تمام امکان برداشت فقط توسط خود طفل است و امکان افتتاح انواع حساب را دارد.
سیر حق برداشت مادر از 1307 تاکنون
طبق قانون مدنی اداره امور و سرپرستی فرزندی که به سن رشد 18 سال نرسیده است با ولی قهری که شامل پدر و جد پدری است و در مواد 1180 تا 1183 قانون مدنی حق برداشت از حساب به عهده پدر یا جد پدری بوده است.
بنابراین از نظر قانون مدنی که برگرفته از فقه شیعه است پدر یا جدپدری در هر حال اجازه هرگونه دخل و تصرف در اموال صغیر دارند مگر اینکه به حکم قانون منع شده باشند. (مواد مذکور در سال 1307 به تصویب رسیده اند)
حال اگر مادری یا فرد ثالثی برای صغیری حساب پس انداز بانکی افتتاح کند با توجه به مواد قانونی یاد شده هریک از پدر و پدربزرگ این اجازه را دارند با ارایه مدارک مربوط به اثبات نسب یاد شده از حساب فرزند صغیر ولو اینکه توسط فردی غیر از ایشان افتتاح شده باشد برداشت نمایند.
اما براساس تبصره قانونی تحت عنوان قانون اجازه افتتاح حساب پس انداز که برای اطفال در قالب ماده واحده در سال 1356 به تصویب رسید مادر می‌تواند به‌نام فرزند صغیر خود حساب پس انداز باز کند و حق برداشت از این حساب تا رسیدن صغیر به سن 18 سال تمام فقط با مادر است.
در نظر مشورتی قوه قضاییه نیز آمده است: با توجه به صراحت تبصره ماده واحده قانون اجازه افتتاح حساب پس انداز برای اطفال مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۵۷ درصورتیکه مادر به نام فرزند صغیر خود حساب پس‌انداز باز کند حق برداشت از این حساب را تا رسیدن صغیر به سن ۱۸ سال تمام دارد و اختیار مذکور مغایرت و منافاتی با قانون الغاء مقررات مخالف با قانون مدنی راجع به ولایت و قیمومت ندارد و در این تبصره قانون‌گذار صرف‌نظر از مقررات ماده ۱۰ قانون مدنی صریحاً اجازه تنظیم قرارداد مالی مشروط بین مادر و طفل و بانک را تجویز کرده است و مشارالیها می‌تواند از حساب پس انداز مزبور برداشت نماید
بنا به مراتب چون به موجب تبصره مذکور حق برداشت از حساب‌های مزبور تنها به مادر طفل که بازکننده حساب است تفویض گردیده و نظر یا تاکیدی بر ولایت مشارالیها نداشته است بنابراین در این مورد پدر و جد پدری یا وصی منصوب از طرف آنان حق برداشت از حساب پس انداز مزبور را ندارند.
