سبقت عرضه از تقاضا در آستانه ۲۰۱۹

برآوردهای اوپک از طرف عرضه شاهدی بر رشد مثبت و از سمت تقاضا گواه رشد منفی است

گروه انرژی|

در میانه‌ هفته جاری گزارش دو نهاد بزرگ انرژی در جهان منتشر شد. گزارش چشم‌انداز سالانه آژانس بین‌المللی انرژی که نهادی است که به کشورهای مصرف‌کننده انرژی مشاوره می‌دهد، بیشتر رویکرد «توسعه پایدار» داشت و به خیزش جهان به سمت استفاده از انرژی‌های پاک نظر داشت. گزارش دیگر منتشر شده، گزارش ماهیانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) بود؛ گزارشی که بطور ویژه به بازار نفت نظر می‌افکند. گزارش ماه نوامبر، برآورد‌ این سازمان از رشد تقاضای نفت برای سال جاری را نسبت به رقم ماه پیش ۴۰ هزار بشکه در روز کاهش داد تا ارقام دربرگیرنده تحلیل‌های موجود در مورد کاهش میزان تقاضا در بازار نفت باشد. قیمت نفت در ۵ هفته اخیر از میانه اکتبر به این سو و به دلیل نگرانی‌ها درباره پیشی گرفتن عرضه از تقاضا، از کانال ۸۶ دلار در هر بشکه به ۶۵ دلار در هر بشکه سقوط کرده است تا آنجا که سازمان کشورهای تولیدکننده نفت به این فکر افتاده است تا دور تازه‌ای از کاهش تولید را از سر گیرد. همین خبر روز گذشته توانست قیمت نفت را افزایش داده و به کانال ۶۷ دلار هم برساند اما نهایتا برنت روی قیمت ۶۵ دلار و ۸۳ سنت در هر بشکه ایستاد.

قیمت‌های نفت، پس از آنکه رویترز در روز گذشته خبر از بررسی طرح اوپک و متحدانش برای کاهش تولید نفت به میزان ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز را منتشر کرد، به سمت کانال ۶۷ دلار در هر بشکه خیز برداشت. گفتنی است که هیچگاه در میان صحبت‌های مقامات اوپک‌پلاس رقم کاهش ۱,۴ میلیون بشکه در روز مطرح نشده بود.

روز گذشته قیمت شاخص نفتی جهانی ۳۶ سنت افزایش یافت تا نفت خام دریای شمال در ساعت ۱۱: ۱۸ صبح به وقت گرینویچ در بازار نفت ۶۵ دلار و ۸۳ سنت قیمت‌گذاری شود. پیش‌تر قیمت برنت به بشکه‌ای ۶۵ دلار و ۲ سنت رسیده بود. قیمت نفت خام امریکا نیز ۶ سنت افزایش داشت و هر بشکه وست‌تگزاس‌اینترمدیت در قیمت ۵۵ دلار و ۷۵ سنت به فروش رفت. از میانه ماه اکتبر، قیمت برنت ۱۷,۵ درصد کاهش یافته است. به گزارش رویترز، مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در بزرگ‌ترین ریزش قیمت نفت از سال ۲۰۱۴ به این سو، نگرانی‌ها درباره افزایش عرضه و کاهش تقاضا بوده است. در گزارش ماهیانه آژانس بین‌المللی انرژی که دو روز پیش منتشر شد، آمده بود که در نیمه اول سال آتی، روزانه ۲ میلیون بشکه نفت به سمت ذخایر روانه خواهد شد.

آژانس، برآوردهای خود از رشد تقاضای جهانی نفت در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ را از رقم ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز و ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز، تغییر نداد. آنچه در گزارش روز سه شنبه آژانس نسبت به پیش متفاوت بود، تغییر رشد تقاضای کشورهای غیر OECD بود؛ همان کشورهایی که در گزارش از آنها با نام «موتور افزایش مصرف نفت در جهان» یاد کرده است.

   گزارش اوپک؛ کاهش تقاضا در لباس ارقام

عصر روز سه‌شنبه گزارش سازمان کشورهای صادرکننده نفت نیز منتشر شد. طبق این گزارش سبد مرجع اوپک در ماه اکتبر ۲ دلار و ۲۱ سنت یا ۲,۹ درصد افزایش را نسبت به ماه گذشته تجربه کرد تا به متوسط قیمت ۷۹ دلار و ۳۹ سنت در هر بشکه برسد. این رقم بالاترین میانگین قیمت ماهانه سبد مرجع اوپک از اکتبر سال ۲۰۱۴ به این سو به حساب می‌آید.

بهای قراردادهای آتی نفت در ماه اکتبر در واکنش به کمبود میزان عرضه به اوج خود رسید و توانست رکورد‌های ۴ سال را جابه‌جا کند. در بالاترین سطح، قیمت هر بشکه برنت در بازار لندن به ۸۶ دلار و ۲۹ سنت رسید. قیمت هر بشکه نفت خام دریای شمال در ماه میلادی گذشته نسبت به ماه پیش‌تر ۱ دلار و ۵۲ سنت یا ۲ درصد رشد کرد و در اکتبر به متوسط ۸۰ دلار و ۶۳ سنت در هر بشکه رسید. دیگر شاخص نفت جهانی یعنی وست‌تگزاس‌اینترمدیت نیز در بازار معاملات تجارتی نیویورک با ۱ درصد یا ۶۷ سنت نسبت به ماه گذشته افزایش قیمت داشت تا قیمت متوسط هر بشکه نفت خام امریکا در ماهه گذشته به ۷۰ دلار و ۵۸ سنت در بشکه برسد. هر بشکه نفت خام دریای شمال از ابتدای سال جاری تاکنون ۲۰ دلار و ۵۴ سنت یا ۳۹ درصد افزایش قیمت را پشت‌سر گذاشت. وست‌تگزاس‌اینترمدیت نیز در همین مدت ۱۷ دلار و ۶۳ سنت یا ۳۶ درصد افزایش قیمت را شاهد بود.

گزارش اوپک نشان می‌دهد که شکاف میان دو شاخص اصلی نفت جهانی نیز ۸۵ سنت افزایش یافته و به رقم ۹ دلار و ۸۷ سنت در هر بشکه رسیده است. در بازار کاغذی نفت، اختلاف مثبت قیمت حال شاخص‌های نفتی برنت و دوبی از قیمت آتی آنها در ماه جاری کاهش یافت که گزارش اوپک این اتفاق را منبعث از افزایش تولید نفت خام دانست. در ایالات‌متحده، قیمت آتی گرید نفتی وست‌تگزاس‌اینترمدیت از قیمت حال آن برای اولین بار از ماه مه به این سو پیشی گرفت. اوپک این تحول در بازار نفت امریکا را به ضعف فندمنتال عرضه و تقاضا در ذخیره کاشینگ در ایالت اوکلاهامای امریکا مربوط دانسته است.

   عرضه و تقاضای جهانی نفت

بر اساس گزارش اوپک، رشد تقاضا برای نفت در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال گذشته، روزانه ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده است. در ماه گذشته پیش‌بینی اوپک از رشد تقاضای جهانی برای نفت به دلیل کاهش فراتر از انتظار تقاضا برای نفت در خاورمیانه و چین در فصل سوم سال میلادی، ۴۰ هزار بشکه به سمت پایین اصلاح شد.

اوپک انتظار دارد تا تقاضای کل برای نفت در سال جاری به ۹۸ میلیون و ۷۹۰ هزار بشکه در روز برسد. همچنین این سازمان پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۱۹، تقاضا برای نفت روزانه به نسبت سال جاری روزانه ۱ میلیون و ۲۹۰ هزار بشکه رشد کند. رقم ارایه شده در گزارش این ماه اوپک، ۷۰هزار بشکه کمتر از پیش‌بینی ماه گذشته این سازمان است.  ماه گذشته پیش‌بینی شده بود که مصرف جهانی نفت می‌تواند به ۱۰۰ میلیون و ۸۰ هزار بشکه در روز برسد. اوپک در گزارش خود آورده است که کشورهای عضو سازمان OECD به رشد تقاضا برای نفت کمک خواهند کرد. اوپک برآورد کرده که تقاضای این کشور‌ها برای نفت در سال آتی نسبت به سال جاری روزانه ۲۵۰ هزار بشکه افزایش یابد. همچنین پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تقاضای کشورهای غیرOECD رشد بیشتری را شاهد باشد و در سال ۲۰۱۹ به رقم ۱ میلیون و ۴۰ هزار بشکه در روز برسد.

عرضه نفت کشورهای غیر عضو در سازمان کشورهای صادرکننده نفت نیز به مانند معمول، در گزارش ماه نوامبر به‌طور گسترده پوشش داده شده است. بر این اساس، برآورد شده که عرضه کشورهای غیراوپک در سال جاری روزانه معادل ۲ میلیون و ۳۱۰ هزار بشکه رشد کند. این رقم، از بازنگری مثبت ۹۰ هزار بشکه‌ای در روز نسبت به ارزیابی ماه پیش حکایت دارد. اوپک انتظار دارد ایالات‌متحده، کانادا، قزاقستان و روسیه عوامل اصلی پیش‌ران رشد تولید باشند؛ حال‌آنکه بیشترین کاهش تولید در کشورهای مکزیک، نروژ، ویتنام و چین دیده می‌شد. گزارش ماه نوامبر مدعی می‌شود که عرضه کل کشورهای غیراوپک در سال ۲۰۱۸ به ۵۹ میلیون و ۸۶۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید.

برآورد رشد تولیدکننده‌های غیراوپک در سال ۲۰۱۹ نیز در گزارش ماه جاری مورد بازنگری قرار گرفت و ۱۲۰ هزار بشکه در روز به رقم مورد اشاره در ماه پیش افزوده شد تا رقم افزایش تولید غیراوپک در سال آتی را به ۲ میلیون و ۲۳۰هزار بشکه در روز برساند. با این اوصاف، رقم تولید کلی این تولیدکنندگان به ۶۲ میلیون و ۹۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید. نکته جالب در این میان این است که گزارش در حالی مدعی بازنگری مثبت در میزان تولید غیراوپک شده که مقایسه ارقام تولید کشورهای کانادا، چین، برزیل و مکزیک با میزان برآورد تولید ماه پیش این کشورها نشان از تعدیل منفی ارقام دارد. همچنین در گزارش آمده است که ایالات‌متحده، کانادا و بریتانیا احتمال بیشترین میزان تولید و مکزیک، نروژ، ویتنام واندونزی کمترین میزان تولید را در سال آتی تجربه خواهند کرد.

همچنین، گزارش اوپک بر اساس داده‌های ثانویه مدعی شد که در ماه اکتبر، تولید نفت خام اوپک ۱۲۸ هزار بشکه افزایش یافت تا به میانگین روزانه ۳۲ میلیون و ۹۰۱ هزار بشکه در روز برسد. علاوه بر‌ این، گزارش نشان می‌دهد که تولید گاز مایع طبیعی اوپک در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به ترتیب به میزان ۱۰۰ هزار و ۱۱ هزار بشکه در روز رشد کنند تا به رقم ۶ میلیون و ۳۴۰ هزار بشکه و ۶ میلیون و ۴۵۰ هزار بشکه برسد.  در انتها، گزارش به تولید نفت خام اعضای اوپک می‌پردازد. برآورد این سازمان از تولید نفت در سال ۲۰۱۸، از تولید ۳۲ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه حکایت دارد؛ رقمی که نسبت سطح تولید سال ۲۰۱۷، چیزی معادل ۹۰۰ هزار بشکه کمتر است. همچنین پیش‌بینی این سازمان از تولید اوپک در سال آتی، رقم ۳۱ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه را نشان می‌دهد که این رقم نیز ۱ میلیون  و۱۰۰ هزار بشکه کمتر از سطح تولید در سال جاری است.