گروه دانش و فن|
طرح «ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی» در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است اما یکی از بخش‌های حاشیه‌ساز آنکه مربوط به «صیانت از داده‌ها» می‌شود، پیشنهاد می‌دهد که مدیریت گذرگاه ورودی و خروجی اینترنت کشور به نیروهای مسلح سپرده شود.
ابوالحسن فیروزآبادی، رییس مرکز ملی فضای مجازی و دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به دیجیاتو مبنی بر چگونگی دیدگاه مرکز ملی فضای مجازی در رابطه نسبت به این طرح می‌گوید: «این طرح هر روز تغییر می‌کند و هنوز در مجلس در رابطه با آن بحث وجود دارد. گذرگاه باید یک مسوول داشته باشد و مسوولیت آن قابل تقسیم نیست چون در زمینه پاسخگویی به مشکل می‌خورد. گذرگاه اینترنت کشور باید کارایی داشته باشد و مطابق شرایط روز توسعه پیدا کند. از طرفی با بخش اجرایی که مصرف‌کننده اصلی اینترنت در کشور است، در تماس باشد. از همه اینها مهم‌تر مسوول این بخش باید مسوولیت‌پذیری امنیتی را برعهده بگیرد. به همین دلیل مسوولیت این بخش باید واحد باشد.»
فیروزآبادی به این پرسش که آیا این مدیریت واحد باید از سوی وزارت ارتباطات باشد یا نیروهای مسلح، پاسخ نداد.
اظهارنظر فیروزآبادی در حالی است که سردار «غلامرضا جلالی»، رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور در ۱۵ آبان گفت که برداشت عمومی از این طرح، تحلیل غلط بوده و صرفا بحث نیروهای مسلح در میان نیست، بلکه چندین بخش باید در این حوزه مشارکت داشته باشند. سردار جلالی در همین رابطه به دیجیاتو گفته بود:
«وزارت ارتباطات برقرار‌کننده زیرساخت مرز سایبری است و کنترل‌کننده، وزارت اطلاعات است. در مرز، چندین ماموریت وجود دارد: امنیتی، دفاعی، کنترل جاسوسی و برقراری زیرساخت. برای مثال در مرز هوایی فرودگاه مهرآباد یا امام خمینی، وزارت راه است که آنجا را مدیریت می‌کند ولی وزارت راه همه مسوولیت‌ها را برعهده ندارد. در مرز سایبری هم هر دستگاهی وظیفه خودش را دارد و بخش دفاع هم وظیفه مرزبانی دفاعی در فضای سایبر را دارد که باید تعریف و دنبال شود.»
سردار جلالی همچنین گفته بود که در فضای سایبری مانند فضای فیزیکی مرز وجود دارد که در آن مرز هم باید مشارکت همه دستگاه‌های مسوول و دارای وظیفه در این حوزه پیش‌بینی شود. این البته دیدگاهی است که دبیر شورای عالی فضای مجازی با آن مخالف است و عقیده دارد که مسوولیت باید واحد باشد.
در ماده ۱۲ طرح ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی که در کمیسیون فرهنگی مجلس بررسی شده و در حال بررسی بیشتر است آمده: «مرزبانی دیجیتال و دفاع سایبری از کشور و جلوگیری از بهره‌برداری غیرمجاز از داده‌های مجازی در درگاه‌های ورود و خروج پهنای باند کشور، با محوریت ستاد کل نیروهای مسلح، توسط مراجع ذی‌ربط انجام خواهد شد. حدود و ثغور وظایف با پیشنهاد ستاد کل نیروهای مسلح به تصویب فرماندهی معظم کل قوا خواهد رسید.»
«حمیده زرآبادی»، نماینده مجلس شورای اسلامی و از امضا‌کنندگان طرح ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی پیش از این در رابطه چرایی تلاش جهت واگذاری گذرگاه اینترنت کشور به نیروهای مسلح، گفته بود:
«ماده ۱۲ می‌گوید مرزبانی دیجیتال، برعهده نیروهای مسلح است و من فکر می‌کنم این ماده باید تغییر کند چون فضای مجازی با فضای حقیقی متفاوت است. البته بحث مرزبانی دیجیتالی که مطرح می‌شود به مفهوم جلوگیری از حملات سایبری و صیانت از حریم داده‌هاست. اما در کل ساماندهی در این حوزه‌ها خوب است و ما خیلی هم مقابل پیشرفت تکنولوژی در این حوزه قوانین نداریم. ولی قرار نیست مسائل پیچیده‌تر و مشکلات بیشتر شود، و اگر قرار باشد چنین شود، خلأ قانونی داشته باشیم بهتر است.»
گفتنی است در در جلسه‌ای که ۲ مهرماه سال جاری برگزار شد کمیته فضای مجازی مجلس شورای اسلامی، سه بند از ماده ۱ طرح ساماندهی پیامرسانهای داخلی بررسی و تصویب کرد . این سه بند براساس اظهارات یکی از اعضای کمیته فضای مجازی مجلس مربوط به تعاریف اولیه پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی است.
گفته محمد اسماعیل سعیدی عضو کمیته فضای مجازی مجلس در جلسه نخست بررسی این طرح سه بند از ماده ۱ آنکه مربوط تعاریف اولیه پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی بود، به تصویب رسید. او درمورد ماده یک طرح گفت: «تعریف شبکه مجازی اجتماعی، شبکه اجتماعی داخلی و شبکه ملی اجتماعی بررسی شد؛ یعنی اول تعریف شبکه مجازی اجتماعی چیست دوم شبکه اجتماعی داخلی چیست و چه اختیاراتی دارد و سوم تعریف شبکه ملی اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. اینکه به کدام شبکه‌ها شبکه ملی اجتماعی گفته می‌شود. در جلسات دیگر موضوعات بعدی مورد بررسی قرار می‌گیرد.»
مردادماه سال ۹۶ شورای عالی فضای مجازی، طرح ساماندهی شبکه‌های اجتماعی و پیامرسانهای داخلی را با تقسیم کار چند دستگاه مرتبط در کشور، مصوب کرد. بررسی این طرح اوایل شهریورماه سال جاری نیز در دستور کار کارگروه فضای مجازی مجلس قرار گرفت که با توجه به تعطیلات مجلس این موضوع به تعویق افتاد اما هم‌اکنون بخش‌های مختلف این طرح برای تصویب در دست بررسی است.همچنین کمیسیون فرهنگی مجلس با هدف تبدیل کردن مفاد این طرح به قانون، بررسی آن را در دستور کار قرار داده است. قوانین ساماندهی پیامرسانهای داخلی بعد از تصویب در کمیسیون فرهنگی، به صحن مجلس می‌رود.
