روحانی: دانشگاه‌ها باید نقاد باشند
صبح دیروز حسن روحانی، رییس‌جمهوری برای حضور و سخنرانی در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، به دانشگاه تهران رفت. حضور او در دانشگاه تهران با برخی حواشی نیز همراه بود. با توجه به اینکه نمایندگان تشکل‌های دانشجویی اجازه صحبت نیافتند و حضور دانشجویان در محل سخنرانی، عمومی نبود، برخی دانشجویان و اعضای انجمن اسلامی دانشجویان این دانشگاه با حضور در مقابل محل برگزاری مراسم، به برخی عملکردهای دولت انتقاد کردند. محمدعلی نجفی، شهردار تهران نیز حسن روحانی را در این مراسم همراهی می‌کرد.
روحانی در سخنرانی خود درباره تحریم‌های امریکا نیز صحبت کرد و گفت: امریکا هر کاری خواسته علیه ما انجام داده است نه قبل از 13 آبان، قبل از 13 مهر انجام داده و همه کارها را کرده است. چیزی به نام 13 آبانی نیست که مردم را نگران بکند و همه‌اش تبلیغات است.
رییس‌جمهور در ابتدای سخنان خود گفت: دانشگاه نقش بسیار مهمی در علم، فرهنگ و در جامعه‌پذیری نسل جوان در انضباط و قانونمداری و در نقش مهارت‌هایی که دانشجویان از این محیط می‌آموزند، دارد.
حسن روحانی با بیان اینکه «این مراسم به عنوان احترام و کرنش در برابر علم، دانش، پژوهش و فناوری است و مخاطب این کرنش اساتید و دانشجویان عزیز ما هستند» در بخشی از سخنان خود اظهار کرد: علت موفقیت‌ها در دولت یازدهم از امید به آینده شروع شد و دیدگاه مردم نسبت به آینده بود که جامعه را در مسیر قرار داد. در سال 92 که بنده انتخاب شده بودم و دو ماه بعد دولت تشکیل می‌شد به محض انتخاب دلار کاهش یافت . بازار آرام گرفت و امیدها بالا رفت در حالی که ما هنوز کاری نکرده بودیم. رییس‌جمهور همچنین اظهار کرد: از سال 92 دانشگاه‌ها می‌توانستند مراسم 16 آذر داشته باشند. نقد کنند و حرف بزنند. البته برای یک انسان ممکن است از نظر عاطفی پذیرش انتقاد زیاد سخت باشد. هم نقد بیش از حد می‌تواند مفید نباشد و هم اینکه به حد بودن نقد مفیدو لازم است. او اظهار کرد: گاهی اوقات نقد به اندازه بسیار مفید است و نقد بیش از حد همان مثال نمک است که اگر به اندازه باشد لازم و اگر به اندازه نباشد بی‌مزه و زیاد هم باشد نمی‌توان آن را خورد. رییس‌جمهور با تاکید بر اینکه دانشگاه می‌تواند مبدا تحولات و مظهر اقتدار باشد، اظهارداشت: دانشگاه نقش مهمی در علم، فرهنگ، جامعه‌پذیری نسل جوان، انضباط، قانونمداری و مهارت آموزی دارد. او اظهار کرد: دانشگاه همانطور که امام (ره) فرمود می‌تواند مبدا تحولات باشد و دانشگاه می‌تواند مظهر اقتدار باشد همان‌گونه که مقام معظم رهبری بر آن تاکید کرد. روحانی با اشاره به حضور و نقش‌آفرینی فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها در عمده مدیریت‌های جامعه، نقش دانشگاه را برای آینده جامعه و مدیریت آینده کشور بسیار مهم برشمرد و گفت: اگر امروز نقصی از مدیران گرفته می‌شود و نقد واردی مطرح می‌شود، باید بپذیریم به نوعی نقد بر دانشگاه هم هست؛ چراکه اینها در همین مرکز تربیت شده‌اند و دانش‌آموخته‌اند.
رییس‌جمهور اظهار کرد: گاهی وقت‌ها ممکن است از لحاظ عاطفی پذیرش انتقاد برای انسان، زیاد سخت باشد. من هم وقتی در روزنامه‌ها و فضای مجازی، 10 الی 15 انتقاد می‌خوانم می‌گویم امروز بس است، کنار می‌گذارم. چون هم وقت بیشتر ندارم و هم نقد بیش از حد می‌تواند مفید نباشد اما نقد به اندازه، هم مفید و هم لازم است.
او گفت: یک مطلبی در بیان روایی داریم که ممکن است برای جامعه بزرگ به نوع دیگری معنا کنیم و آن اینکه « اگر کسی برادر مومنش را در فضای دوستانه دو نفری نصیحت بکند، به او زینت داده و مشکلش را حل کرده است اما اگر همین نقد را در یک جمع عمومی بگوید، نگران، ناراحت و شرمسارش کرده است».در زندگی جمعی، خانوادگی، اجتماعی هم اینچنین است. در زمینه دولت و حکومت هم می‌تواند تا حدودی صادق باشد.
نقد بیش از حد مثالش همان نمک است
او اظهار کرد: الان اساتیدی در کشور داریم که از لحاظ اقتصادی، مقاله می‌نویسند، مصاحبه و نقد می‌کنند، عده‌ای از اساتید هم داریم که اصلا ً‌ندیدم مصاحبه کنند و در روزنامه حرف بزنند ولی مرتب برای من نامه می‌نویسند. این تاثیرگذارتر است. استادی که در بحث اقتصادی نقد دارد، برای من مستقیم نامه می‌نویسد، من هم به دقت می‌خوانم و پیام تشکر برایش می‌فرستم. می‌گویم نامه شما رسید، خواندم، متشکرم. یکی هم مصاحبه می‌کند آن را هم می‌شنوم، گاهی وقت‌ها نقد به اندازه بسیار مفید است، نقد بیش از حد مثالش همان نمک است. نمک طعام به اندازه باشد لازم است، و اگرزیاد باشد، نمی‌شود غذا را خورد. روحانی با بیان اینکه «دانشگاه‌ها باید نقاد و پرسشگر باشند و باید دولت را نقد کنند»، اظهار کرد: هیچ تردیدی در این بحث وجود ندارد. البته خواهش من این است که این نقادی و پرسشگری با اطلاعات کافی باشد. فردا عده‌ای از اساتید اقتصادی را دعوت کردم رو در رو با آنها بنشینم و صحبت کنم. برخی از آنها به صورت نامه سرگشاده و بعضی‌ها به صورت نامه خصوصی برای من نامه نوشتند. حرف‌هایی دارم با آنها مستقیم مطرح می‌کنم.
او با بیان اینکه «امروز در جامعه‌مان نیاز به تقویت امید به فردا داریم»، اظهار کرد: نمی‌خواهم بگویم امروز مردم ما مشکل ندارند، شما ممکن است، قیمت اجناس را هر زمانی که به فروشگاه می‌روید چک کنید اما من به عنوان رییس‌جمهور هر روز لیست قیمت اجناس را می‌بینم و می‌دانم وضع زندگی مردم چگونه است مخصوصاً آنهایی که حقوق ثابت دارند. اما آیا ما باید در برابر مشکلات و شرایط جدید تسلیم بشویم یا باید به همدیگر امید بدهیم و به یکدیگر کمک کنیم.
ما از این دوره عبور خواهیم کرد
وی با تاکید بر اینکه «ما از این دوره عبور خواهیم کرد»، گفت: اما باید از این مسیر و برای رسیدن به آینده و روزهای بهتر، امیدوارانه و از ساده‌ترین و کم هزینه‌ترین راه عبور کنیم. ناامیدی و ناامید کردن مشکلات را حل نمی‌کند . یک وقتی ما می‌خواهیم انکار کنیم و بگوییم مشکلی نیست، این بد است و نباید مشکل را انکار کنیم. مشکل وجود دارد اما اینکه بگوییم مشکل حل نمی‌شود، این درست نیست. می‌خواهیم بگوییم آینده بدتر می‌شود، ممکن است آینده کوتاه‌مدت بدتر شود، ولی آینده بلندمدت حتماً بهتر می‌شود، چرا بهتر نشود. چرا نتوانیم از مشکلات عبور کنیم؟
از لحاظ سیاسی ما پیروزیم یا امریکا؟
وی با بیان اینکه «در شرایط کنونی از لحاظ سیاسی ما پیروزیم یا امریکا؟»، اظهار کرد: از لحاظ سیاست خارجی قطعاً ایران پیروز این ماجرا و امریکا شکست‌خورده این ماجراست و فکر نمی‌کنم هیچ کس در این مساله تردید داشته باشد. همه می‌دانند امریکا از لحاظ حقوقی، سیاسی و زیرپاگذاشتن تعهدات بین‌المللی، حتماً دچار شکست شده است و ما موفقیت و پیروزی به دست آوردیم. رییس‌جمهور با اشاره به اینکه «از لحاظ حقوقی چه کسی در این ماجرا پیروز است؟»، گفت: ما همیشه افتخار می‌کردیم که در دوران مرحوم دکتر مصدق، انگلیس از ما در لاهه شکایت کرد و تیم دکتر مصدق رفتند آنجا بگویند این دادگاه برای رسیدگی به این موضوع صلاحیت ندارد و دادگاه در نهایت در مساله صلاحیت به نفع ایران رای داد و گفت من صلاحیت ندارم زیرا یک طرف دولت است و یک طرف شرکت است و من نمی‌توانم وارد این موضوع شوم. البته توصیه‌های اجرایی کرد که به ضرر ما بود. او افزود: اما امروز ایران شکایت کرد و ما شاکی بودیم و ما وارد شدیم نه اینکه امریکا شکایت کرده باشد. ما شکایت کردیم و در نهایت، هم در صلاحیت پیروز شدیم و هم در اجرای موقت، موفق شدیم. دو موفقیت بزرگ در دادگاه لاهه به دست آوردیم به دست چه کسی؟ به دست تحصیلکرده‌های همین دانشگاه تهران. به دست حقوقدانان و دیپلمات‌های خودمان.
اتحادیه اروپا در برابر امریکا ایستاده است
او اظهار کرد: امروز بر اثر قوانین ظالمانه امریکا سرنوشت شرکت‌های اروپایی این است که آنهایی که با ما کار می‌کنند اگر ادامه کار را قطع کنند، توسط دادگاه اروپا جریمه می‌شوند و اگر بر اساس توافق ادامه همکاری دهند، توسط امریکا جریمه می‌شوند و چنین مقوله‌ای در تاریخ روابط اتحادیه اروپا و امریکا نبوده است.
همه باید برای مشکلات اقتصادی راه‌حل پیدا کنند
وی با بیان اینکه «امروز مشکلاتی برای ما از لحاظ اقتصادی خواهد بود»، خاطرنشان کرد: با وجود اینکه مشکلات فشار به مردم وارد می‌کند، می‌توانیم بهترین راه‌حل را برایش پیدا کنیم و این دولت نیست که بهترین راه‌حل را پیدا کند؛ این همه ما هستیم که باید بهترین راه‌حل را پیدا کنیم.
او افزود: من تاکنون چندین نامه اساتید دانشگاه را خواندم. خیلی نتوانستم استفاده کنم؛ آنچه آنها می‌گویند و با آنچه ما داریم انجام می‌دهیم چه جور می‌شود. یک بار هم در ماه رمضان رو در رو با آنها نشستیم و با هم صحبت کردیم. ما از دانشگاه انتظار بیشتر و بالاتر داریم. دانشگاه باید دولت را برای خودش بداند چراکه دولت برای مردم است و این مردم و دانشگاهیان به آن رای دادند. همه ما پای صندوق رفتیم و شما دانشگاهیان در همه انتخابات نقش بسیار ارزشمند و والایی داشتید. مهم نیست طرفدار کدام نامزد بودید. اصل حضور مردم و تشویق شما است.
وی رفع مشکلات اقتصادی را اولویت نخست کشور دانست و گفت: باید این مشکلات را با آرامش و امید بیشتر حل کنیم. اگر در ذهن کسی این باشد که دولت که می‌گوید کالاهای اساسی را تامین می‌کنم از کجا معلوم که دقیق بگوید و 3 ماه الی 5 ماه بعد چیز دیگری نگوید، اگر این شبهه در ذهن من آمد و اگر دشمنان ما آمدند این شبهه را ایجاد کردند که آقا وضع خیلی بد می‌شود و مشکل می‌شود و یک روز ناجوری به نام 13 آبان پیش روی ما است، حالا من بیایم بگویم که آقا روز 13 آبان، هیچ تاثیری نخواهد گذاشت. امریکا هر کاری خواسته علیه ما انجام داده است نه قبل از 13 آبان قبل از 13 مهر انجام داده و همه کارها را کرده است. چیزی به نام 13 آبانی نیست که مردم را نگران بکند و همه‌اش تبلیغات است.
ما آغازگر جنگ اقتصادی نبودیم
او با بیان اینکه «در مساله مشکلات اقتصادی، ما آغازگر و مقصر این جنگ نبودیم»، گفت: اگر این دولت در این مقطع سر کار نبود، همین حادثه و مشکلات منتها به دست خودمان رخ می‌داد و به جای اینکه ما با امریکا مواجه باشیم، با جهان مواجه می‌شدیم. یک کار سیاسی دقیق و عمیقی به خوبی انجام گرفته است.
مشکل تحریم است، نه مدیریت
وی با اشاره به اینکه «برخی مطرح می‌کنند که این مشکلات به مدیریت مربوط می‌شود یا به تحریم»، ادامه داد: مگر همه اینهایی که امروز مدیر هستند، در دولت یازدهم مدیر نبودند. شهادت می‌دهم راه دولت دوازدهم همان راه دولت یازدهم است. چرا در دولت یازدهم مشکل نداشتیم و در دولت دوازدهم مشکل پیدا کردیم. روحانی افزود: شما می‌گویید مدیریت عوض شده است. به نظر من مدیرهایی که عوض کردیم اگر از مدیر قبلی قوی‌تر نبوده مثل مدیر قبلی بوده است. این را نمی‌پذیرم. نمی‌خواهم بگویم ما اشکال و نقد نداریم. حتماً مشکل و نقد داریم و حتماً ممکن است جایی اشتباه کرده باشیم اما مشکل اصلی چیست؟ مشکل اصلی یکی فشار تحریم است، دوم فشار روانی است. این دو تا وارد شده است و تاثیرگذار شده است.
او بابیان اینکه «اگر همه مردم کمک می‌کردیم اینگونه نمی‌شد»، اظهار کرد: اگر ارز 4200 تومان برای واردات جنس به کسی دادیم تا در بازار ارزان بفروشد و تقلب نمی‌کرد ما شرایط دیگری داشتیم. یک عده سوءاستفاده‌گر و افرادی که منافع شخصی‌شان را بر کشور، نظام و مردم و ملت ترجیح می‌دهند متاسفانه داریم. در بسیاری از طرح‌هایی که داریم ممکن است سوءاستفاده و رانت به وجود بیاید و ناچاریم آن طرح را عوض کنیم و به خاطر همین است که وقتی می‌بینیم با مشکلی مواجه می‌شویم ناچاریم اصلاح کنیم و بخشنامه جدید بدهیم. او افزود: شما مسیری انتخاب کردید یک دفعه یک درنده‌ای به قافله می‌زند و ناچارید راه را کج کنید. آن درنده است که به شما فشار می‌آورد والا همان راه را شما می‌رفتید. در این شرایطی که هستیم اگر امید را در جامعه ایجاد کنیم و اگر دست به دست هم بدهیم، ما از این مشکلات عبور خواهیم کرد ضمن اینکه این شرایط می‌تواند در بعضی از جهات برای ما فرصت هم باشد.
درخواست از دانشگاه‌ها
او با اشاره به درخواست خود از دانشگاه‌ها اظهار کرد: امروز در این شرایط خاص اقتصادی، بعضی از گره‌هایی که در اقتصاد وجود دارد را شما می‌توانید حل کنید. این ممکن است در داروسازی، در صنعت نساجی یا در صنعت فولاد باشد در همه مواردی که برخی از مواد و برخی از قطعات را ناچاریم از خارج بیاوریم را می‌توان در داخل تولید کرد.لذا باید جهت بدهیم که کارشناسی‌های ارشد و دکتری دانشگاه‌ها به این مسیر بروند. رییس‌جمهور اظهار کرد: اساسا دانشگاه‌ها باید در رشته‌هایی که خیلی نیاز نداریم، پا را عقب بکشند، یعنی دانشگاه در رشته‌هایی که خودکفا هستیم و به اندازه کافی فارغ‌التحصیل داریم نباید دانشجو بپذیرد. در بعضی از رشته‌هایی که کم داریم باید سرمایه‌گذاری کنیم. می‌گویند دانشجو چرا بیکار است این تقصیر همه ما است تقصیر دولت و دانشگاه است. همه باید دست به دست هم بدهیم.
تفاوت دانش تا عمل
روحانی افزود: سال آخر دانشگاه یکسری واحدهای ما آموزش در دادگاه‌ها بود. تازه آن وقت فهمیدیم این دروسی که در دانشگاه یاد گرفتیم دادگاه عالم دیگری است. یعنی این همه درس که یاد گرفتیم آنجا نمی‌شود اجرا کرد. او اظهار کرد: در واحدهایی که به عنوان کارآموزی در همه دوره‌های دادگاه‌های مختلف می‌رفتیم و آموزش می‌دیدیم، معلوم می‌شد که بین دانش و عمل ما چقدر فاصله است. ما باید کاری کنیم که هم مشکلات اقتصادی کشور را حل کنیم و هم در رشته‌هایی که نیاز است دانشجو بپذیریم. او با بیان اینکه «یکی از کارهای دولت یازدهم و دوازدهم این بود که در راستای افزایش تسهیل در تامین آموزش عالی به گونه‌ای اقدام کند تا هر که می‌خواهد در رشته‌ها و مقاطع مختلف درس بخواند با اصول متعدد مواجه نشود»، اظهار کرد: دولت در شهریور امسال لایحه‌ای را تصویب کرد و به مجلس فرستاد که مطابق آن اساس سنجش‌ها و ورودی‌ها در همه مقاطع جز مسائل علمی چیز دیگری نخواهد بود. روحانی افزود: الان در چند موضوع استثناء قائل شده‌ایم و گفتیم کسی که در جرایم سنگینی مثل جرایم سازمان‌یافته، قاچاق انسان، تروریسم، جاسوسی، و جرایمی که تبعات اجتماعی در احکام دادگاه‌ها دارد تا زمانی که تبعات اجتماعی دارد، از تحصیلات تکمیلی محروم بشوند ولی غیر این مورد همه باید آزاد باشند و تمام قوانین و مقررات غیر از این را ملغی اعلام کردیم و امیدواریم در مجلس و شورای نگهبان هم تصویب بشود. او افزود: این یک تحول بزرگ، در دانشگاه‌های کشور است. بنابراین شرایط سهلی را برای ورود دانشجویان در مقاطع مختلف با این لایحه ایجاد کردیم که کمتر دیدم که راجع به این لایحه در رسانه‌های ما یا حتی دانشگاهی‌ها حرف بزنند. این لایحه مهم‌ترین لایحه‌ای است که دولت دوازدهم برای دانشجویان و دانشگاه‌ها داده است و این به معنای آن است که ما فضا را باز کنیم و همانطور که وعده ما به ملت، دانشجو و اساتید بوده، دانشگاه امن می‌خواهیم و دانشگاه امنیتی نمی‌خواهیم.
