شرط ورود انبوه‌سازان به پروژه نوسازی بافت‌های ناکارآمد
گروه راه و شهرسازی|
براساس تازه‌ترین تصمیمات ارائه شده در جلسه پیگیری روند اجرای برنامه ملی بازآفرینی شهری امید (نوسازی بافت‌های فرسوده) که سه‌شنبه شب به ریاست رییس‌جمهوری برگزار شد، باید تا پایان سال جاری بیش از 100 هزار واحد مسکونی ساخته و تحویل متقاضیان شود و دراین میان برای کاهش قیمت تمام شده واحدها و همچنین تشویق سازندگان، بسته‌یی تشویقی هم ارائه شده است که درآن تسهیلات بانکی با تخفیف 50 درصدی نرخ سود به سازندگان پرداخت می‌شود.
همچنین غیراز بانک مسکن به عنوان بانک تخصصی این بخش سایر بانک‌های کشور هم می‌توانند پرداخت تسهیلات این طرح را آغاز کنند و... البته ناگفته نماند که مفاد این بسته تشویقی پیش از این هم در طرح ملی بازآفرینی شهری وجود داشت اما طی سه سال گذشته اجرایی نشد.
دراین جلسه، همچنین خبری درباره اجرای طرح ملی بازآفرینی شهری رسانه‌یی شد که نشان می‌داد، در چهار ماه گذشته ساخت 40 هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده کشور آغاز شده است که 2 هزار واحد آن در تهران قرار دارد و براساس برنامه قرار است تا پایان سال 100 هزار واحد مسکونی ساخته شود.
جلسه پیگیری روند اجرای برنامه ملی بازآفرینی شهری امید در حالی برگزار شد که از معرفی این طرح ملی 3 سال می‌گذرد و هم‌اکنون طبق گزارش‌های رسمی 140 هزار هکتار از مناطق شهری را بافت‌های فرسوده، تاریخی و سکونتگاه‌های غیررسمی تشکیل می‌دهد و 19 میلیون نفر هم دراین مناطق زندگی می‌کنند و بازسازی و نوسازی بافت فرسوده نیازمند عزمی جدی و ارائه بسته‌های حمایتی بیشتری از سازندگان و صاحبان املاک در بافت‌های فرسوده است.
اما فارغ از ابهامات بسیاری که درباره تاخیردر اجرای این طرح وجود دارد این سوال مطرح می‌شود که آیا انبوه‌سازان به عنوان بخش خصوصی در این طرح سهیم هستند یعنی درشرایطی که امتیازاتی برای آنها درنظرگرفته شده است آیا برای آغاز همکاری با آنها رایزنی شده است و اینکه آیا سازندگان مسکن، مفاد تشویقی ذکرشده در این طرح را برای ایجاد رغبت برای بازسازی بافت فرسوده کافی می‌دانند؟
ماجرای 10 میلیارد تومان اعتبار
حسن محتشم، عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان تهران درباره بسته تشویقی ارائه شده برای انبوه‌سازان در برنامه ملی بازآفرینی شهری (امید) به «تعادل» می‌گوید: این ستاد در سال 94 به ریاست رییس‌جمهور تشکیل شد و ریاست‌جمهوری هم این مسوولیت را به وزیرراه و شهرسازی تفویض کرد.
محتشم می‌افزاید: وزیرراه و شهرسازی این مسوولیت را به شرکت عمران و بهسازی شهری واگذار کرد و پس از آن این شرکت هم مسوولیت را به شرکت نوسازی شهر تهران تفویض کرد.
او ادامه می‌دهد: در سال‌های 94 و 95 که جلسات ستاد ملی بازآفرینی شهری در سازمان نوسازی شهرتهران تشکیل می‌شد نماینده‌یی هم از انجمن انبوه‌سازان تهران دراین جلسات حضور داشت اما کم کم از حجم جلسات کاسته شد و به نظر می‌رسد دیگر جلسه‌یی برگزار نشد یا اگر تشکیل می‌شد نماینده‌یی از انبوه‌سازان درجلسات حضور نداشت.
به گفته این فعال بخش مسکن، در جلساتی که طی سال‌های 94 و 95 برگزار می‌شد نماینده‌هایی از بانک مرکزی، بانک تجارت، انجمن انبوه‌سازان و... حضور داشتند اما متاسفانه برگزاری این جلسات نتیجه خاصی به همراه نداشت. محتشم اظهار می‌کند: پس از برگزاری جلسات، صندوقی تاسیس شد و 10 میلیارد تومان اعتبار برای این صندوق درنظر گرفته شد اما پس از راه‌اندازی صندوق اقدام خاصی در زمینه اجرای طرح ملی بازآفرینی شهری انجام نشد. عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان تهران بیان می‌کند: البته در ماه‌های اخیر شرکت عمران و بهسازی شهری، تا حدودی به اجرای طرح ملی بازآفرینی شهری پرداخته است و به نظر می‌رسد تشکیل همین جلسات هم نشان از تلاش جدید این شرکت برای عملیاتی شدن این طرح است.
او با اشاره به اینکه حدود 3 سال از معرفی طرح ملی بازآفرینی شهری می‌گذرد، می‌گوید: متاسفانه وزارت راه و شهرسازی در اجرای این طرح موفق عمل نکرده است.
شرط پس انداز، پس زننده است
به گفته محتشم، بند مربوط به پس انداز 20 درصد از حجم تسهیلات از سوی انبوه ساز، مورد استقبال توسعه گران قرار نمی‌گیرد زیرا هم‌اکنون انبوه‌سازان می‌توانند تسهیلات بدون سپرده دریافت کنند ضمن اینکه پرداخت تسهیلات با سپرده‌گذاری گزینه خوبی برای انبوه‌سازان که فعال اقتصادی هستند، محسوب نمی‌شود.
این فعال بخش مسکن، تصریح می‌کند: انبوه‌سازان تمایلی به دریافت اینگونه وام‌ها با سپرده‌گذاری و نرخ سود پایین ندارند آنها ترجیح می‌دهند که تسهیلاتی با نرخ سود بالاتر و بدون سپرده دریافت کنند.
محتشم با اشاره به اینکه بندهای ارائه شده در این بسته در سال94 هم مطرح شده است، می‌افزاید: البته نصف کردن نرخ سود برای انبوه‌سازان اقدام خوبی است اما سپرده‌گذاری انبوه‌سازان موجب می‌شود که این بسته از سوی آنها مورد استقبال قرار نگیرد.
او ادامه می‌دهد: انبوه‌سازان از هر نوع پروژه مشارکتی با دولت استقبال می‌کنند به شرط اینکه این پرو‍‍ژه‌ها توجیه اقتصادی و قابلیت اجرایی شدن داشته باشد.
عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان تهران درباره سودده بودن پروژه‌های مربوط به بازآفرینی شهری اضافه می‌کند: در بازسازی بافت فرسوده به دلیل امتیازاتی که به انبوه‌ساز ارائه می‌شود آنها از این موضوع استقبال می‌کنند اما موضوع تملک زمین‌ها توسط شهرداری و شرکت عمران هر چه زودتر حل شود تا اجرای طرح تسریع شود.
به گفته محتشم، طرح ملی بازآفرینی شهری می‌تواند اجرایی شود به شرطی که اراده‌یی برای واگذاری پلاک و زمین در بافت فرسوده وجود داشته باشد.
این فعال بخش مسکن درباره حضور انبوه‌سازان در ساخت 2 هزار واحد مسکونی در شهر تهران می‌گوید: رایزنی با انبوه‌سازان دراین زمینه انجام نشده است و دلیل آن این است که ساخت و ساز را به یک مجموعه متخصص و اجرایی واگذار نمی‌کنند و سازندگان شخصی اقدام به احیای بافت فرسوده می‌کنند.
او اظهار می‌کند: اگر از 15 سال پیش، قراردادی با انجمن انبوه‌سازان بسته می‌شد و بازسازی بافت فرسوده دراختیار انبوه‌سازان قرار می‌گرفت هم‌اکنون هیچ واحد فرسوده‌یی در پایتخت وجود نداشت.
محتشم بیان می‌کند: آثار ساخت و ساز در بافت فرسوده محسوس نیست برای اینکه احیای بافت فرسوده به سازندگان شخصی واگذار شده است.
عضوهیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان با اشاره به اینکه 13 هزار هکتار بافت فرسوده داریم که 3 هزار هکتار آن مربوط به بافت فرسوده ویژه است و باید هر چه سریعتر بازسازی آن انجام شود و برهمین اساس ساخت 2 هزار واحد رقم خاصی نیست زیرا اگر درهر هکتار 100 واحد ساخته شود 300 هزار واحد مسکونی باید در منطقه ویژه ساخته شود.
ایجاد 300 هزار شغل در برنامه بازآفرینی
معاون وزیر راه و شهرسازی اجرای نوسازی بافت فرسوده را یکی از برنامه‌های مهم در اشتغالزایی عنوان کرد که این برنامه می‌تواند ٣٠٠ هزار فرصت شغلی در سال ایجاد کند به این ترتیب که در بخش ساخت مسکن 250 هزار شغل و در بخش ساخت روبناها نیز 50 هزار شغل ایجاد می‌شود. به گفته هوشنگ عشایری اکنون ساخت یک میلیون مترمربع خدمات روبنایی در بافت‌های فرسوده در حال اجرا است که 50 هزار شغل ایجاد کرده است.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری همچنین با اشاره به فرمان رییس‌جمهوری برای آغاز این برنامه از اواخر سال گذشته گفت: در 4 ماه گذشته ساخت 40 هزار واحد در قالب برنامه شروع شده است که از این تعداد 11 هزار واحد در زمین‌های واگذارشده از سوی وزارت راه و شهرسازی است. 4 هزار واحد در زمین‌های واگذاری از طرف شهرداری‌ها و 24 هزار واحد هم در زمین‌های مردم است.
ابزارهای تشویقی برای سازندگان
یکی از ابزارهای تشویقی در برنامه نوسازی بافت فرسوده، سپرده وجوه اداره شده توسط سازمان برنامه و بودجه برای کاهش نرخ سود تسهیلات برای توسعه‌گران مشارکت‌کننده در این برنامه خواهد بود. بر این اساس سازندگان برای دریافت تسهیلات به جای 25 درصد باید 20درصد تسهیلات درخواستی که شامل 10 درصد حساب مالکانه و 10 درصد هزینه‌های غیرساختمانی است را نزد بانک سپرده‌گذاری کنند.
نرخ سود تسهیلات پرداختی به سازندگان هر سال نصف سودی است که بانک مرکزی اعلام می‌کند امسال که نرخ سود 18 درصد است نرخ سود این تسهیلات 9 درصد خواهد بود.
علاوه‌بر بانک مسکن دیگر بانک‌ها هم بتوانند در اجرای برنامه ملی بازآفرینی شهری مشارکت کنند.
