کمک تقاضا به توافق نفتی در ۲۰۱۸

گروه انرژی  نادی صبوری

اگر سال گذشته در چنین روزهایی تنها توافق کشورهای عضو اوپک و ۹کشور دیگر ازجمله روسیه، فاکتور حمایتگر قیمت‌های بالا در نفت خام به شمار می‌رفت، این روزها ماجرا شکل دیگری به خود گرفته است. پس از تمدید توافق نفتی تا پایان سال ۲۰۱۸ که روز پنج‌شنبه اتفاق افتاد تقریبا بیشتر عوامل حمایتگر به حساب می‌آیند. از یک سو بیشتر نهادهای نظارتی بازار در چند ماه اخیر پیش‌بینی خود از رشد تقاضا در سال ۲۰۱۸ را به شکل چشمگیری افزایش داده‌اند و از سوی دیگر بالا بودن پایبندی اعضای توافق که کم‌سابقه بوده است، وزنه تمدید را سنگین‌تر کرده است. وود مکنزی نیز در تازه‌ترین گزارش خود نوید قیمت‌های بالای نفت خام در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ را داده است.

 گزارش «تعادل» در این مورد را در ادامه می‌خوانید.

۱۰دسامبر سال گذشته میلادی تولیدکنندگان بزرگ نفتی اوپک و غیراوپک توانستند پس از ۱۵سال به توافقی برای کنترل بازار نفت دست پیدا کنند، توافقی که ابتدا قرار بود تا ۶ ماهه نخست سال ۲۰۱۷ ادامه یابد اما در ادامه یک بار در ماه مه ‌۲۰۱۷ تا پایان ماه سوم سال ۲۰۱۸ و یک بار دیگر در سالگرد توافق اوپکی‌ها یعنی ۳۰نوامبر تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی تمدید شد. بازارهای روز تنها جمعه را برای واکنش به تصمیم روز پنج‌شنبه اوپک فرصت داشتند و در واقع امروز مشخص خواهد شد که معاملات چقدر از تصمیم روز پنج‌شنبه بزرگان نفتی متاثر شده است. در مورد اثر این تصمیم بر مسائل پایه‌یی بازار اما نخستین واکنش به شرکت مشاوره انرژی وود مکنزی برمی‌گردد. وود مکنزی که پیش از آغاز نشست ۱۷۳ اوپک گزارشی در مورد وضعیت بازار منتشر کرده بود با اعلام این تصمیم بخشی از گزارش خود را به روز کرده و نوشت که به این ترتیب قیمت‌ها در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ به سمت بالا هل داده خواهند شد. همچنین سارا وخشوری، رییس شرکت مشاوره انرژی SVB در مورد تاثیر تصمیم روز پنج‌شنبه تولیدکنندگان نفتی بر بازار به «تعادل» می‌گوید:«تمدید توافق نفتی تا پایان سال ۲۰۱۸ در کنار پیش‌بینی از رشد تقاضا از یک سو و کاهش عرضه از سوی دیگر به تعادل بازار نفت در ۲۰۱۸ کمک خواهد کرد».

کشورهایی که روز پنج‌شنبه در وین گردهم آمدند، تولید‌کننده ۶۰‌ درصد از نفت خام موجود در بازار هستند. همین موضوع اهمیت هر اقدامی از سمت این گروه در بازار حساس نفت خام را نشان می‌دهد. اما اگر بخواهیم این اهمیت را به زبان عدد و رقم بیان کنیم، گزارش موسساتی چون وود مکنزی به کمک ما خواهند آمد. وود مکنزی در به روزرسانی گزارش خود پس از تصمیم تولیدکنندگان نفتی برای تمدید توافق تا پایان سال ۲۰۱۸ نوشت که اگر تصمیم بر پایان بخشیدن توافق در مارس ۲۰۱۸ گرفته می‌شد، مازاد عرضه‌یی حجیم به اندازه ۲میلیون و ۴۰۰هزار بشکه در روز در انتظار بازار نفت خام در سال ۲۰۱۸ می‌بود.

اکنون اما وضعیت از دیدگاه این شرکت متفاوت شده است. وود مکنزی پس از اعلام عمومی تصمیم اوپک و غیراوپک در روز ۳۰نوامبر در وب‌سایت خود نوشت: «بهای نفت خام برنت پس از تصمیم اوپک و غیراوپک برای تمدید توافق کاهش تولید تا پایان سال ۲۰۱۸ از مرز ۶۳ دلار عبور کرد. تصمیم اوپک و روسیه برای تمدید توافق نفتی تا پایان سال ۲۰۱۸ مطابق با فرضیه پیش‌بینی قیمت ما در ماه جولای ۲۰۱۷ بوده است».

در ادامه این گزارش آمده است:«حمایت‌ها از تصمیم اوپک بالا بوده است. در کنار موفقیت اوپک در کاستن از حجم تولید و دنبال کردن افزایش قیمت‌ها، پیش‌بینی ما نشان می‌دهد چنانچه اوپک تصمیم می‌گرفت که توافق را در ماه مارس ۲۰۱۸ پایان بخشد، یک افزایش حجیم روزانه ۲میلیون و ۴۰۰هزار بشکه‌یی در کل عرضه جهانی نفت خام در سال ۲۰۱۸ انتظار می‌رفت. این موضوع در نهایت منجر به مازاد عرضه بیش از حد در هر ۴ فصل سال ۲۰۱۸ می‌شد».

 آن لوئیس هیتل، رییس بخش تحقیقات نفت شرکت مشاوره‌یی وود مکنزی می‌نویسد که با تمدید توافق ما پیش‌بینی می‌کنیم که عرضه و تقاضا در نیمه دوم سال ۲۰۱۸میلادی به تعادل رسیده و قیمت‌ها را در این نیمه به سمت بالا هل بدهند.

وود مکنزی در بخش دیگری از گزارش خود می‌نویسد که بررسی بازار نفت به دلیل عوامل مختلفی که فاندامنتال بازار در ۲۰۱۸ را تعیین می‌کنند فقط تا نیمه این سال قابل ضمانت خواهد بود. ریکاوری تولید نفت خام نیجریه و لیبی و رشد تولید نفت خام از سوی ایالات متحده این عوامل را تشکیل می‌دهند.

در ادامه این گزارش عنوان شده که فاکتور دیگر رشد، تقاضای نفت خام است. اگر این رشد بیشتر از حد انتظار ما باشد در نتیجه مازاد عرضه پیش‌بینی شده برای نیمه نخست سال ۲۰۱۸ کوچک‌تر خواهد شد.

پیش‌بینی‌های فعلی وود مکنزی براساس رشد روزانه ۱,۲میلیون بشکه‌یی تقاضا در ۲۰۱۷ و رشد روزانه ۱.۴میلیون‌ بشکه‌یی آن در ۲۰۱۸ است. اما یک زمستان سردتر از حد انتظار می‌تواند فصل نخست ۲۰۱۸ را با تقاضایی بالاتر همراه کرده و بازار را تنگ‌تر کند.

سارا وخشوری، تحلیلگر مسائل انرژی البته نسبت به وود مکنزی دیدگاهی خوش‌بینانه‌تر دارد چراکه از دیدگاه او رشد تقاضای چشمگیری در سال ۲۰۱۸ برای نفت خام رقم خواهد خورد. وخشوری که تمدید توافق را به این دلیل که اوپک توانست روسیه را به آن «متقاعد» کند موفقیتی بزرگ برای این سازمان می‌داند، معتقد است که با تمدید توافق از یک سو و افت عرضه خارج از توافق از سوی دیگر و در نهایت پیش‌بینی رشد تقاضا، بازار را به تعادل خواهد رساند.

نهادهای مختلف همچون اداره اطلاعات انرژی امریکا، آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک در ماه‌های اخیر برآورد خود از رشد تقاضا در سال آینده میلادی را افزایش دادند. اواسط آبان ماه اداره اطلاعات انرژی امریکا با افزودن روزانه ۸۰ هزار بشکه به پیش‌بینی قبلی خود رشد تقاضا در سال ۲۰۱۸ را روزانه یک‌میلیون و ۶۶۰ هزار بشکه برآورد کرد. اوپک نیز در آخرین گزارش خود برآورد از رشد تقاضا در ۲۰۱۸ را روزانه ۱۳۰هزار بشکه افزایش داده و یک میلیون و ۵۱۰ هزار بشکه در روز اعلام کرده است. رشدی که در نهایت مصرف جهانی را به ۹۸میلیون و ۴۵۰هزار بشکه در روز خواهد رساند.

اوپک برای ۴بار متوالی تا ماه نوامبر بر پیش‌بینی قبلی خود از رشد تقاضا افزوده بود و در نهایت در گزارشی که ابتدای ماه نوامبر منتشر شد، اعلام کرد که جهان در سال ۲۰۱۸ مصرف‌کننده ۳۳میلیون و ۴۲۰هزار بشکه از نفت این سازمان خواهد بود. برآوردی که ۳۶۰ هزار بشکه بالاتر از سطح سابق به شمار می‌رفت.

موضوع افزایش چشمگیر تقاضای نفت خام در ۲۰۱۸ که اشتهای سیری‌ناپذیر چین یکی از عوامل شکل‌دهنده آن به حساب می‌آید به حدی جدی است که فاتیح بیرول، رییس آژانس بین‌المللی انرژی ۲روز پیش از تمدید توافق نفتی اعلام کرد که حتی ممکن است، بازار با کمبود عرضه در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ مواجه شود. البته وود مکنزی با توجه به پیش‌بینی رشد یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه‌یی عرضه در سال آینده میلادی چندان نگران رخدادی همچون کمبود عرضه نیست.

وود مکنزی در بخشی از گزارش خود نوشته است که بدون تمدید توافق، مازاد عرضه شدید نفت خام در سال ۲۰۱۸ منجر به ساخت مخازن ذخیره‌سازی و فشار بیشتر رو به پایین به نفت خام می‌شد.