اقتصاد پایتخت به روایت آمار

تعادل   

شاخص‌های اقتصادی استان تهران طی بازه زمانی ۹۵- ۱۳۹۲ از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران مورد تحلیل قرار گرفت. براساس این تحلیل، سهم استان تهران در جذب سرمایه‌گذاری خارجی و افزایش صدور پروانه صنعت با رشد مواجه بوده است. به‌طوری که حجم سرمایه‌گذاری خارجی مصوب استان تهران در سال ۱۳۹۵، معادل ۹۶۶,۶ میلیون دلار بوده که از این میزان حدود ۲۷ میلیون دلار آن وارد کشور شده است. از طرفی، مطابق آمارها، حجم سرمایه‌گذاری مصوب خارجی استان تهران در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال قبل رشد ۳.۷ برابری را تجربه کرده است. علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در استان تهران بیشتر از کشورهایی همچون «اتریش، آلمان، انگلستان و امارات‌متحده‌عربی» بوده است. همچنین در سال ۱۳۹۵ معادل ۱۰ طرح سرمایه‌گذاری خارجی در استان تهران انجام شده که این تعداد برابر با تعداد طرح‌های با سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده در سال ۱۳۹۲ است. همچنین مطابق آمارها، تهران بیشترین تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره و بیشترین اشتغال را در همین بازه زمانی به خود اختصاص داده است. به‌طوری که تعداد کل پروانه‌های به بهره‌برداری رسیده در استان تهران در سال ۱۳۹۵، حدود ۵۹۲ فقره بوده که این تعداد حدود ۲۱ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری و ۱۲.۴ هزار نفر اشتغال ایجاد کرده است.

 طرح‌های منتخب سرمایه‌گذاری

براساس تحلیل صورت گرفته از سوی اتاق تهران، روند سرمایه‌گذاری خارجی طی سال‌های ۹۵-۱۳۹۲ نشان می‌دهد، سرمایه‌گذاری خارجی مصوب استان تهران طی سال‌های مذکور روند افزایشی داشته است. سرمایه وارده به استان تهران نیز در سال‌های

 ۱۳۹۴-۱۳۹۳ نسبت به سال قبل خود کاهش یافته است. همچنین طی سال‌های ۹۵-۱۳۹۲، کمترین تعداد طرح انجام شده در سال ۹۳ با تعداد ۳ طرح سرمایه‌گذاری خارجی بوده است.  طبق گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت در پسابرجام در بازه زمانی دی ۹۴ تا دی ماه ۹۵،  استان تهران ۱۲ طرح جدید سرمایه‌گذاری خارجی با سرمایه مصوب ۱۰۶۶ میلیون دلاری داشته است که سهم ۹درصدی از کل سرمایه مصوب طرح‌های جدید سرمایه‌گذاری خارجی کشور را به خود اختصاص داده است.  مطابق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، در سال ۹۵ در مجموع ۴ طرح صنعتی، معدنی و تجاری استان تهران در هیات سرمایه‌گذاری خارجی تصویب شده است که این طرح‌ها مجموعا، سرمایه‌گذاری به ارزش ۱۳۸,۵میلیون دلار داشته است. براساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، در بازه زمانی ۴ساله میزان سرمایه‌گذاری‌ها با رشد نسبی مواجه بودند به‌طوری که طی سال ۹۵ میزان سرمایه‌گذاری‌ها در استان تهران به تعداد ۱۰ طرح رسیده و این نشان از قوت گرفتن سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعتی و معدنی دارد و همچنین در سال ۹۴ تعداد سرمایه‌گذاری‌ها با به‌سرانجام رسیدن ۸ طرح نسبت به سال ۹۳ روند افزایشی داشته است. براساس داده‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۴طرح توسط سرمایه‌گذارانی همچون اتریشی، آلمانی، انگلستانی و امارات‌متحده‌عربی در بخش‌های چاپ و تولید انواع جعبه و مقوا، تولید گچ، تاسیس واحد خدمات فنی و مهندسی و ارائه خدمات اینترنتی حمل و نقل شهری طی سال ۹۵ در تهران کلید خورده است.

 شاخص صنعت در تهران

براساس آخرین آمارهای موجود، تعداد کارگاه‌های صنعتی ۱۰ نفر کارکن و بیشتر استان تهران در سال ۱۳۹۳، حدود دو هزار و ۲۲۴ کارگاه بوده که حدود ۱۵,۴درصد از کل کارگاه‌های صنعتی ۱۰ نفر کارکن و بیشتر کشور را تشکیل می‌دهند. ۶۲درصد از کارگاه‌های صنعتی ۱۰ نفر کارکن و بیشتر در استان تهران شامل کارگاه‌های با تعداد ۱۰ الی ۴۹ نفر کارکن هستند. همچنین کارگاه‌های صنعتی ۵۰ تا ۹۹نفر کارکن ۱۷درصد و کارگاه‌های با بیش از ۱۰۰نفر کارکن ۲۱درصد از تعداد کل کارگاه‌های استان تهران را تشکیل می‌دهند. فعالیت‌های صنعتی دارای ۱۰ نفر کارکن و بیشتر استان تهران در سال ۱۳۹۳ ارزش افزوده‌یی حدود ۲۴۰ هزار میلیارد ریال ایجاد کرده‌اند که سهم ۱۸ درصدی از ارزش افزوده ایجاد شده توسط کارگاه‌های صنعتی

۱۰ نفرکارکن و بیشتر کل کشور را داشته است. همچنین بیشترین ارزش افزوده متعلق به کارگاه‌های صنعتی با بیش از ۱۰۰نفر کارکن است که معادل ۲۱۹ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۳ ارزش افزوده ایجاد کرده‌اند. ازسوی دیگر ۹۱ درصد از کل ارزش افزوده ایجاد شده در استان تهران متعلق به کارگاه‌های صنعتی ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر است که این رقم برای کل کشور ۸۷درصد را رقم زده است. همچنین از میان شاغلان کارگاه‌های صنعتی بزرگ (۱۰۰نفر کارکن و بیشتر) ۲۴درصد در استان تهران مشغول به‌کار هستند. به‌طور کلی حدود ۲۲ درصد از کل شاغلان کارگاه‌های صنعتی ۱۰ نفر کارکن و بیشتر کل کشور در استان تهران مشغول به‌کار هستند.

براساس برآوردهای به عمل آمده در سال ۱۳۹۳ ارزش تولید و فروش محصولات کارگاه‌های صنعتی در استان تهران به ترتیب برابر با ۹۰۷ و ۹۱۱ هزار میلیارد بوده که سهم ۱۷,۵درصدی و ۱۸.۵درصدی از کل ارزش تولید و فروش صنعتی کشور را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین کارگاه‌های صنعتی استان تهران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۳۴ میلیارد ریال صادرات مستقیم داشته‌اند که این میزان، ۵.۵درصد از صادرات مستقیم کارگاه‌های کل کشور را تشکیل می‌دهد.

 صدور پروانه‌های بهره‌برداری

در عین حال، مطابق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۳۹۵، در میان تمام استان‌ها، تهران بیشترین تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره و بیشترین اشتغال ناشی از آن را به خود اختصاص داده است. تعداد کل پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در استان تهران در سال ۱۳۹۵، حدود۵۹۲ فقره بوده که این تعداد حدود ۲۱ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری (سهم ۷,۲درصدی از سرمایه‌گذاری کل کشور) و ۱۲.۴هزار نفر اشتغال (سهم ۱۳.۸درصدی از اشتغال کل کشور) ایجاد کرده است؛ این درحالی است که در کل کشور در سال ۱۳۹۵ تعداد کل پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت ۵هزار و ۶۹۲ فقره بوده است که این تعداد حدود ۲۹۵هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری و ۷۶.۲ هزار نفر اشتغال به همراه داشته است. همچنین براساس پروانه‌های بهره‌برداری صادره، متوسط سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی یک واحد در استان تهران حدود ۳۶میلیارد ریال است؛ در حالی که در کل کشور به‌طور متوسط ۵۱.۸میلیارد ریال است. تعداد کل پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در استان تهران در سال ۱۳۹۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد ۴.۶درصدی و سرمایه‌گذاری و اشتغال این پروانه‌ها به ترتیب رشد ۲۳درصدی و ۵.۳ درصدی داشته‌اند. به عبارت دیگر، از کل ۵۹۲ پروانه بهره‌برداری صادر شده در استان تهران در سال ۹۵، تعداد ۲۸۱ فقره پروانه‌های بهره‌برداری صادره ایجادی و ۳۱۱ فقره مربوط به پروانه‌های بهره‌برداری صادره توسعه‌یی است. تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره ایجادی استان تهران در سال ۱۳۹۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش ۱.۴درصدی داشته و سرمایه و اشتغال آن به ترتیب، رشد ۲۳.۵ و ۵.۷ درصدی داشته‌اند. تعداد و سرمایه پروانه‌های بهره‌برداری صادره توسعه‌یی استان تهران در سال ۱۳۹۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل به‌ترتیب، رشد ۱۰.۷ و ۲۲.۱درصدی داشته و اشتغال این پروانه‌ها ۴.۷ درصد افزایش یافته است.

 روند جواز تاسیس در تهران

از سوی دیگر، در سال ۱۳۹۵ تعداد ۷۵۱ فقره جواز تاسیس با پیش‌بینی سرمایه حدود ۴۱,۹ هزار میلیارد ریالی و پیش‌بینی اشتغال حدود ۲۳ هزار نفری برای استان تهران صادر شد. مقایسه این ارقام با مدت مشابه سال قبل نشان‌دهنده افزایش ۲.۶ درصدی در تعداد جوازها و ۲.۲درصدی در پیش‌بینی سرمایه‌گذاری است. این در حالی است که پیش‌بینی اشتغال ۱۷.۷درصد کاهش یافته است. سهم جوازهای تاسیس صادره استان تهران از کل جوازهای تاسیس صادره کشوری در سال ۱۳۹۵ حدود ۴.۴ درصد بوده است. در کل کشور تعداد ۱۱۶ هزار و ۷۳جواز تاسیس در سال ۱۳۹۵ صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل خود با رشد ۵.۱ درصدی مواجه است. پیش‌بینی سرمایه و اشتغال نیز به ترتیب ۱۲۹۱هزار میلیارد ریال و حدود ۳۸۵ هزار نفر است که نسبت به سال ۹۴ به ترتیب ۲.۱ درصد و ۰.۰۴درصد کاهش یافته‌اند.

 وضعیت شاخص معدن در تهران

در همین راستا، طبق گزارش نتایج آمارگیری از معادن در حال بهره‌برداری کشور در سال ۱۳۹۴ تعداد ۵هزار و ۲۱۴ معدن در کل کشور بهره‌برداری شده که از این تعداد نسبت به سال ۹۳ تعداد ۱۴۱معدن (کاهش۲,۶درصدی در تعداد معادن کل کشور) کاهش یافته است. در استان تهران در سال ۱۳۹۴ تعداد ۱۰۷ معدن به بهره‌برداری رسیده که نسبت به سال ۹۳ کاهش ۱۲درصدی را تجربه کرده است. از مجموع ۵ هزار و ۲۱۴ معدن در حال بهره‌برداری در کشور در سال ۹۴ تعداد ۱۰۷معدن مربوط به استان تهران بوده که ۹۲ معدن از این معادن خصوصی و مابقی عمومی با تعاونی هستند. ارزش افزوده ایجاد شده توسط معادن استان تهران در سال ۱۳۹۴ حدود ۱.۳ هزار میلیارد ریال بوده که ۱.۶درصد از ارزش افزوده کل معادن کشور را شامل می‌شود. معادن در حال بهره‌برداری استان تهران در سال ۱۳۹۴ صادرات مستقیمی نداشته‌اند در حالی که میزان صادرات مستقیم معادن در حال بهره‌برداری کل کشور در سال ۹۴ حدود ۶میلیون تن بوده که نسبت به صادرات مستقیم سال ۱۳۹۳ کاهش یافته است. ارزش سرمایه‌گذاری در معادن در حال بهره‌برداری استان تهران در سال ۹۴ معادل ۵۶.۸میلیارد ریال بوده که تنها ۰.۲درصد از کل سرمایه‌گذاری‌های کشور در بخش معدن را شامل می‌شود. همچنین بیشترین میزان سرمایه‌گذاری در معادن استان تهران مربوط به سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات، ابزار و وسایل بادوام و تجهیزات اداری است.

 شاخص کشاورزی در تهران

همچنین، در میان بهره‌برداری‌های کشاورزی استان تهران، فعالیت باغداری بیشترین سهم (۴۷درصدی) را در سال ۹۳ به خود اختصاص داده است. در کل کشور بیشترین سهم بهره‌برداری‌های کشاورزی مربوط به انواع پرورش دام و طیور با سهم حدود ۴۱درصدی است. پس از باغداری، پرورش دام و زراعت در استان تهران سهم حدود ۲۴,۶ و ۲۵درصدی داشته‌اند. سهم استان تهران از بهره‌برداری کشاورزی کل کشور در زمینه کشت گلخانه‌یی ۱۲.۷ درصد است. در فعالیت پرورش ماهی نیز استان تهران ۱.۴ درصد از نیاز کل کشور را تامین می‌کند. در سایر فعالیت‌های کشاورزی سهم استان تهران در مقابل کشور سهم بسیار کوچکی است. براساس داده‌های اطلاعاتی مرکز آمار استان تهران در سال ۱۳۹۴ حدود ۳۶۰ هزار تن محصولات باغی تولید کرده است که حدود ۴ درصد از کل محصولات باغی کشور را دربر می‌گیرد. همچنین مقدار تولید گوشت قرمز و شیر در استان تهران در ۱۳۹۴ برابر با ۹۶۶هزار تن بوده که سهم ۳.۵درصدی و ۱۰.۶درصدی از تولید کل کشور را به خود اختصاص می‌دهد.