گروه اقتصاد اجتماعی|
در پی آغاز اعزام زائران ایرانی به مراسم حج امسال از پنجم مردادماه، دیروز نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی هم وارد مدینه شد. سیدعلی قاضی‌عسکر در جمع خبرنگاران، گفت: «مساله وحدت و همبستگی امت اسلامی محور فعالیت‌های ما در حج تمتع امسال است.» او با بیان اینکه در حج هرگز به دنبال طرح مسائل فرقه‌یی و طایفه‌یی نبوده و نیستیم، ادامه داد: «همواره مساله وحدت امت اسلامی و تقریب مذاهب مورد توجه جدی و اهتمام ما بوده است.» او مساله امنیت حرمین شریفین را بسیار حائز اهمیت دانست و افزود: «زایران همه کشورهای اسلامی و به ویژه زایران ایران به وحدت و همبستگی امت اسلامی می‌نگرند و در سفر حج باید بکوشیم معنویت و اتحاد مسلمانان را ارتقا بخشیم.»
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با ابراز خرسندی از حضور زایران کشورمان در حج تمتع امسال، ابراز امیدواری کرد که حج مطلوبی انجام شود و زایران کشورمان با حج مقبول و سعی مشکور به کشور بازگردند. سرپرست حجاج ایرانی اقدامات انجام شده در روند عملیات حج 96 را خوب توصیف و درعین حال ابراز امیدواری کرد که با تسهیلات بیشتر، روز به روز شرایط بهتری برای ارائه خدمات به زایران فراهم شود. او با اشاره به اینکه تلاش کارگزاران حج تمتع 96 در بعثه رهبری و سازمان حج و زیارت به ثمر نشست، گفت: «حجاج در آرامش کامل هستند و ما این اطمینان را به مردم می‌دهیم که روزهای آینده شرایط بهتری فراهم شود. » او ادامه داد: «همانطور که بارها گفتیم امسال به دلیل حساسیت‌های ویژه‌یی که وجود دارد، مساله امنیت، سلامت، عزت و کرامت حجاج برای ما در درجه اول اهمیت قرار دارد لذا از مسوولان مربوطه در کشور میزبان انتظار داریم برای تحقق آن از هیچ کوششی دریغ نورزند.» او افزود: «تاکنون استقبال از حجاج ایرانی مطلوب بوده و ما ضمن تشکر انتظار داریم روز به روز این فرایند بهتر شود و شرایط مطلوب‌تری پیش‌رو داشته باشیم.»
قاضی‌عسکر در پاسخ به پرسشی درباره حضور هیات کنسولی وزارت امور خارجه در مدینه منوره گفت: «اکنون هیات 10 نفره کنسولی وزارت امور خارجه کشورمان در مدینه حضور یافته و کار خود را آغاز کرده‌اند.» اعزام و استقرار هیات کنسولی پس از اتفاق افتاد که نخست، زمزمه‌هایی از کارشکنی دولت عربستان در صدور ویزا برای این هیات شنیده شد. پس از آن اما، وزیر ارشاد در مراسم بدرقه حجاج، از رفع این مشکل خبر داد. این هیات، روز پنج‌شنبه وارد عربستان شدند.
قاضی‌عسکر در پایان پیرامون خدمات پزشکی به زایران ایرانی گفت: «امسال مجوز راه‌اندازی چهار درمانگاه در مدینه منوره را گرفته‌ایم و کادر پزشکی در درمانگاه‌ها مستقر هستند و درصورت نیاز زایران برای ادامه درمان به بیمارستان‌های سعودی اعزام خواهند شد؛ همچنین بحث راه‌اندازی بیمارستان در مدینه نیز با حضور کادر پزشکی کشورمان همچنان در دست پیگیری است.»
آرامش پس از توفان
سفر حجاج ایرانی به عربستان، امسال و پس از تعطیلی سال گذشته آن، از پی فاجعه منا، پیش از آغاز نیز پرماجرا بود. آنچنان که قاضی‌عسکر، نهم مردادماه و در مراسم بدرقه حجاج، گفت: «آنهایی که مردم را نسبت به حج اذیت و دلسرد کردند و این همه تبلیغ علیه آن داشتند توبه کنند، چرا که امروز با افتخار به حج می‌رویم.» او ادامه داد: «حج به بیان امیرالمومنین(ع)، علم اسلام است. اما عده‌یی می‌خواستند این پرچم را از دست کسانی که آن را نگه داشته‌اند بیاندازند. در حالی که حاجی ما قرار است باعث تقویت و اتحاد اسلامی در جهان باشد.» او افزود: «فرمایشات رهبری به همه فتنه‌ها خاتمه داد و آنهایی که تلاش می‌کردند حج را تعطیل کنند، فهمیدند این تصمیم نظام است.»
زمزمه‌های لغو حج 96، برای دومین سال پیاپی تا یک ماه پیش گاه بلند و گاه آهسته به گوش می‌رسید. تا اینکه دهم تیرماه، سرپرست حجاج ایرانی با اشاره به توافقنامه امضا شده با وزارت حج عربستان درباره حج امسال، گفت: «در این توافقنامه کشور میزبان حفظ حرمت، عزت و امنیت زائران ایرانی را پذیرفته و جای نگرانی وجود ندارد.» او با اشاره به اقدامات و پیگیری‌های صورت گرفته در رابطه با دو حادثه مسجدالحرام و منا افزود: «سعودی‌ها اعلام کرده‌اند که دیه شهدای مسجدالحرام را پرداخت خواهند کرد و پرونده فاجعه منا نیز در حال پیگیری است و با توجه به ارسال مستندات جمهوری اسلامی ایران برای طرف سعودی، امیدواریم آن هم به نتیجه برسد و بتوانیم با اخذ دیه شهدای منا بخشی از آلام بازماندگان را بکاهیم.»
سیدعلی قاضی‌عسکر، چهار روز پس از آن هم، در حاشیه بازدید از ترمینال حجاج فرودگاه بین‌المللی امام خمینی، گفت: «جلسه شورای امنیت ملی درباره حج ۱۰ روز پیش تشکیل شد و تصمیم برای اعزام زائران ایرانی به عربستان مصوب شده و جای هیچ تردیدی نیست و ان‌شاءالله زائران هرچه باشکوه‌تر در این مراسم شرکت می‌کنند.» همان روز، سیدرضا صالحی امیری در حاشیه جلسه امروز هیات دولت گفت: «در رابطه با حج، سیاست رسمی نظام برگزاری حجِ با عزت و کرامت است. برای این کار، همه مسیرهای ممکن را طی کردیم؛ شروط لازم را رسما طرف عربستانی پذیرفت و کتبا نوشت.» او ادامه داد: «در حال حاضر در سطح نظام بحث‌های امنیت و کرامت حجاج دستور کار است، ثبت‌نام طبق برنامه انجام و مراحل آموزش نیز آغاز شده است.» او در پایان تاکید کرد: «به عنوان سیاست رسمی اعزام با عزت حجاج را پی می‌گیریم. هروقت اتفاقی محتمل باشد، در سطوح عالی نظام طرح خواهیم کرد و تصمیم نظام را اعلام می‌کنیم. ان‌شاءالله شاهد حج با عزت و با کرامت خواهیم بود. مردم عزیز مطمئن باشند امنیت و کرامت حجاج تصمیم و دستور کار اصلی همه نظام است.»
درآمد، دلیل همراهی عربستان سعودی؟
امسال نیز چون هرسال دیگر، در روزهای نزدیک به اعزام حجاج، گفت‌وگوها پیرامون درآمد احتمالی عربستان از حج گرم‌تر از روزهای گذشته، پیش می‌رود؛ چه اینکه به باور تنی چند از کارشناسان، منافع اقتصادی حاصل حج، موجب همراهی و عقب‌نشینی عربستان از مواضع نخستش و تعهد این کشور، به موارد مورد انتظار ایران، در روزهای پرتلاطم روابط خارجی خاورمیانه بود.
بنابر پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی، عربستان امسال به لطف برگزاری حج و عمره، بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان درآمد خواهد داشت. عبدالله المرزوق، استاد دانشکده حج در دانشگاه ام‌القراء مکه در گفت‌وگویی با اشاره به فراهم بودن زمینه برای سودهای کلان از برگزاری حج، پیش‌بینی کرد درآمدهای دولت عربستان امسال از بابت برگزاری تمتع و عمره به بیش از ۷۰ میلیارد ریال سعودی (۷۰ هزار میلیارد تومان) خواهد رسید.
او ادامه داد: «این میزان درآمدِ چشمگیر به لطف ورود ۹ میلیون زائر خواهد بود که امسال مناسک حج و عمره را به جا خواهند آورد.» او با این حال درخواست کرد با توجه به این حجم گسترده از درآمدهای حج، فرصت‌های شغلی بیشتری برای شهروندان عربستانی ایجاد شود.
به نقل از عرب نیوز، عبدالخالق الکاشف، رییس مرکز تحقیقات حج عربستان نیز در این رابطه تاکید کرد: «شرکت‌های خدماتی حج در این کشور بدون شک از مراسم امسال حج، سود فراوانی به دست خواهند آورد.»
او با اشاره به اینکه بازار فروش محصولات تولید عربستان از جمله سوغاتی در ایام حج رونق چشمگیری خواهد یافت، اظهار کرد: محصولات تولیدی در عربستان از سوی اجناس چینی با رقابت سنگینی مواجه شده‌اند.
در همین حال، خالد رمضان، مدیر یکی از شرکت‌های خدمات‌دهی حج و عمره در ریاض با اشاره به تعداد بالای زائران حج از کشورهای مختلف گفت: «مردان و زنان سعودی باید خلاقیت بیشتری برای ساخت سوغاتی‌های جدید نشان دهند تا در مکه و مدینه میان زائران توزیع و به آنها فروخته شود.» او معتقد است، تنها از محل فروش سوغاتی به حجاج خارجی، عربستان می‌تواند سالانه بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ میلیون ریال سعودی درآمد کسب کند.
