بیمارستان‌های خصوصی تمام منابع درمانی را می‌بلعند
تعادل|
در حالی که وزیر بهداشت از وفور دارو در داروخانه‌ها خبر می‌دهد و از سوی دیگر وعده از بین رفتن کمبودهای دارویی تا دو ماه دیگر را به مردم می‌دهد، بسیاری از کارگران و بازنشستگان و البته قشر فقیر جامعه برای تامین هزینه‌های درمانی خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. اینکه تامین اجتماعی به دلیل خلف وعده‌های دولت در پرداخت بدهی هایش نتوانسته و نمی‌تواند به تعهدات خود در قبال داروخانه‌ها و مراکز درمانی عمل کند، باعث می‌شود بسیاری از داروخانه‌ها و مراکز درمانی قرار داد خود با این بیمه را لغو کرده و به همین منظور کسانی که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند یا فقط باید در بیمارستان‌های این مرکز اقدام به مداوا کنند و یا اگر قرار باشد به دلیل نبود پزشک و دیگر مشکلات در بیمارستان‌های تامین اجتماعی به بیمارستان‌های دیگر مراجعه کنند، هزینه‌های هنگفتی بابت درمان بپردازند. در بهترین حالت ویزیت پزشک در بیمارستان‌های خصوصی 90 هزار تومان است البته پزشک عمومی و اگر قرار باشد به پزشک متخصص مراجعه کنید باید مبلغی بین 160 تا 200 هزار تومان پرداخت کنید، البته در مراکز تامین اجتماعی این ویزیت بین 24 تا 30 هزار تومان است و به دلیل تعداد بالای مراجعان بسیاری مواقع امکان خدمات دهی به تمام بیماران وجود ندارد و یا اینکه به دلیل مشکلات عدیده این مراکز با کمبود پزشک مواجه هستند و به همین دلیل در برخی موارد بیماران بی بضاعت مجبور می‌شوند برای درمان خود به بیمارستان‌ها و مراکز خصوصی مراجعه کنند، بی توجهی به این وضعیت مساله درمان در کشور را با بحران مواجه کرده است. از یک سو قیمت روز افزون داروها باعث شده تا بسیاری از بازنشستگان و کارگران تامین اجتماعی برای تهیه داروهای خود با مشکلات مالی مواجه شوند و از سوی دیگر بالا رفتن هزینه درمان در کشور و از سوی دیگر کمبود پزشک و کادر درمان در بیمارستان‌ها نیز خود حکایت دیگری است که باز هم تمام ضرر و زیان آن متوجه مردم است و در این بین مسوولان جز بیان شعار و وعده دادن هیچ کار دیگری انجام نمی‌دهند.
مشکلات موجود در تامین اجتماعی به حوزه درمان هم رسیده
دبیر کمیته صنفی انجمن اسلامی جامعه پزشکی تامین اجتماعی در این باره می‌گوید: ما روزانه بازنشستگانی را می‌بینیم که برای گرفتنِ داروهایشان گاهی از صبح تا بعداز ظهر در صف می‌نشینند. گاهی خودمان هم خجالت می‌کشیم و نمی‌دانیم برای مریضِ سالمندی که بیماری قند دارد و برای گرفتنِ یک نسخه ساعت‌ها در صف می‌ماند چه کار می‌توانیم انجام دهیم؟ هادی عبدالهی در مورد مهم‌ترین مشکلاتِ درمانِ سازمان تأمین اجتماعی می‌افزاید: اولین مساله، همان مبحث نُه/ بیست و هفتمِ حق بیمه زمان اشتغالِ کارگران است؛ طبق ماده 29 قانون تأمین اجتماعی، از بیست و هفت سهم حق بیمه کارگران، 9 سهم باید به درمان اختصاص پیدا کند. زمانی بخشی از این نه درصد سهم، واقعا خرج درمان می‌شد و بخشی دیگر ذخیره؛ اما بعد از اجرای طرح تحول سلامت وضعیتِ این ذخایر به علت تعهد اجباری‌ای که این طرح برای سازمان ایجاد کرد، صفر شد. البته در حال حاضر این ذخایر برگشته، اما به نظر می‌رسد تمامِ این 9 سهم درمان کامل صرف درمان نمی‌شود. این سهم باید شفاف شود؛ نباید کسری بخش‌های دیگر سازمان تأمین اجتماعی از این سهم پر شود. همانطور که گفتم این 9 درصد مختصِ درمان است و نباید در جایی دیگر خرج شود.
درمان مستقیم باید احیا شود
مساله اینجاست که تعداد بیمارستان‌هایی که در تملک تامین اجتماعی هستند، کفاف تمامی افراد تحت پوشش این بیمه برای درمان مستقیم را نمی‌دهند، در واقع تامین اجتماعی با تعداد زیادی از بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها طرف قرار داد است که البته به علت عدم پرداخت به موقع تعهدات خود به این مراکز بسیاری از آنها دیگر با تامین اجتماعی قرارداد خود را تمدید نکرده‌اند، همین مساله باعث شده تا سیل بیماران به سوی مراکز تامین اجتماعی روان شود در حالی که تعداد این مراکز به اندازه‌ای نیست که جوابگوی تمامی افراد باشد که نیاز به دریافت خدمات پزشکی و درمانی دارند. دبیر کمیته صنفی انجمن اسلامی جامعه پزشکی تامین اجتماعی در این باره نیز می‌گوید: ما چاره‌ای جز احیا درمان مستقیم نداریم. بیمارستان‌های خصوصی مثل یک زالو به جان تامین اجتماعی افتاده‌اند، بسیاری از بیماران بدون اینکه احتیاج داشته باشند، برای انواع آزمایش‌ها و اسکن‌ها فرستاده می‌شوند، در حالی که اگر مراکز درمانی مربوط به خود تامین اجتماعی باشند، نقش نظارتی این سازمان نیز افزایش پیدا کرده از سوی دیگر بیماران نیز با مشکلات زیاد دست و پنجه نرم نمی‌کنند و می‌توانند، از خدمات بهتری بهره مند شود.
ازدحام در مراکز ملکی تامین اجتماعی
هادی عبدالهی در بخش دیگری از سخنانش می‌افزاید: بسیاری از بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی برای گرفتنِ خدمات از مراکز ملکی مجبورند ساعت‌ها در صف انتظار بمانند، برای همین بعضی از بیماران ترجیح می‌دهند به بخش خصوصی بروند. این وضعیت به خاطر این است که ما از مراکز ملکی خود غافل شده‌ایم. اگر در همین تهران مشابه بیمارستان میلاد، یک یا دو نمونه دیگر داشتیم آیا بازهم همین اتفاق می‌افتاد؟ درست است، مراکز ملکی ما ضعف دارند اما این ضعف‌ها باید جبران شود. ضعف بیمارستان‌های ملکی به ضرر اقشار ضعیف جامعه، کارگران و بازنشستگان است. ما می‌گوییم صرفِ هزاران میلیارد تومان برای درمان غیر مستقیم اشتباه است. این هزینه‌ها باید به مرور صرف درمان مستقیم شود. ببینید همین الان خدماتی که در بیمارستان میلاد ارایه می‌شود از خیلی از بیمارستان‌های خصوصی کیفیت بهتری دارد، ضمن اینکه صفر تا صد هزینه‌های بستری بیمار رایگان است، اما خب ورودی آن به دلایلی سخت است و باید برای آن فکری شود.
تعرفه پایین پزشکان تامین اجتماعی
اما یکی دیگر از مسائلی که باید به آن توجه شود، مساله پایین بودن تعرفه پزشکانی است که در مراکز تامین اجتماعی مشغول به فعالیت هستند، به همین دلیل است که برخی از این پزشکان برای انجام عمل‌های جراحی بیماران خود را به بیمارستان‌های خصوصی می‌فرستند تا دریافتی بالاتری داشته باشند. دبیر کمیته صنفی انجمن اسلامی جامعه پزشکی تأمین اجتماعی در این باره نیز می‌گوید: در حال حاضر رقم ضریب Κ در بخش دولتی، عمومی نیمه دولتی و خصوصی فرق دارد. ضریب Κ در بخش دولتی 14هزار تومان، در بخش عمومی غیر دولتی 58 هزار تومان و در بخش خصوصی هم 58 هزار تومان است. ببینید مثلا اگر در بیمارستان ملکی تامین اجتماعی پزشک عمل آپاندیس انجام دهد 20Κ به او می‌دهند که چیزی حدود 300 هزار تومان می‌شود و با مالیاتی که از او کم می‌شود این مبلغ به حدود 250 هزار کاهش پیدا می‌کند. همین پزشک اگر به مراکز خصوصی برود بالای یک میلیون تومان این عمل را انجام می‌دهد. مسلم است که تمایل پزشک برای کار در آن مراکز خصوصی بالا می‌رود. ما اگر این تعرفه‌ها را اصلاح کنیم پزشک برای کار در مراکز درمانی سازمان انگیزه پیدا می‌کند و ما با این حجم از خروج پزشکان از مراکز درمان سازمان تأمین اجتماعی مواجه نمی‌شویم.
مصوبه خلاف دولت
مساله دیگر این است که سازمان تامین اجتماعی یک سازمان عمومی غیر دولتی است دولت به اجبار و با مصوبه خلاف پزشکان این سازمان را مجبور می‌کند تا تعرفه دولتی دریافت کنند. سازمان تامین اجتماعی یک سازمان دولتی نیست، اما دولت به این سازمان فشار می‌آورد و برای آن تصمیم می‌گیرد ضمن اینکه تعهداتی را هم که به این سازمان دارد، به درستی پرداخت نمی‌کند. عبدالهی در این رابطه نیز می‌گوید: هنوز بحث اصلاح تعرفه پزشکان از قرار معاونین و مسوولان سازمان تأمین اجتماعی پس از ماه‌ها کار کارشناسی به نتیجه نرسیده است. همیشه مدیرانی در بخش سازمان تأمین اجتماعی این مقاومت‌ها را با بخش درمان داشته‌اند درحالی که این به ضرر بیمه شده و کل سازمان است. به گفته مسوولان تامین اجتماعی 820 پزشک در سال 99 از این سازمان رفته‌اند. پزشک با بیست سال خدمت، تقاضای بازنشستگی می‌کند چون می‌داند در مطبش درآمد بیشتری کسب می‌کند.
پزشکانی که فیش حقوقی ندارند
او همچنین به موضوع استخدام پزشکان در تأمین اجتماعی اشاره کرد و گفت: حدود ده سال است که در تأمین اجتماعی پزشکی استخدام نشده است و560 پزشک قراردادی در این سازمان وجود دارند. پزشک می‌گوید ده سال در سازمان کار می‌کنم اما امنیت شغلی ندارم. پزشک قراردادی حتی فیش حقوقی ندارد، خب این پزشک چگونه به ماندن در این سازمان امید داشته باشد؟ عبدالهی می‌افزاید: من در مراکز محروم تأمین اجتماعی کار می‌کنم و می‌دانم کارگر و بازنشسته بیمار چقدر سختی می‌کشد. می‌دانم اگر در بیمارستان تأمین اجتماعی پزشک نباشد و بیمار مجبور شود به به بخش خصوصی مراجعه کند چقدر باید از جیبش پرداخت کند. ما این تجربه‌ها را در دوران کرونا هم داشته‌ایم؛ مراکز ما کم بود، بیمار زیاد بود و پزشک نبود. می‌دانیم بخش خصوصی چقدر هزینه‌ها را می‌بلعد برای همین است که تأکید می‌کنیم درمانِ مستقیم سازمان باید رونق بگیرد. پزشک سازمان باید برای ماندن در سازمان امید داشته باشد. نه اینکه بگوید رفتنم به صرفه‌تر از ماندنم است! نه اینکه به جایی برسد که بیمار را تشویق کند به بخش خصوصی مراجعه کند و از بیمه تکمیلی‌اش استفاده کند. دبیر کمیته صنفی انجمن اسلامی جامعه پزشکی تأمین اجتماعی اظهار می‌دارد: ما روزانه بازنشستگانی را می‌بینیم که برای گرفتنِ داروهایشان گاهی از صبح تا بعداز ظهر در صف می‌نشینند. گاهی خودمان هم خجالت می‌کشیم و نمی‌دانیم برای مریضِ سالمندی که بیماری قند دارد و برای گرفتنِ یک نسخه ساعت‌ها در صف می‌ماند چه کار می‌توانیم انجام دهیم؟ طبق ضابطه پزشک در 6 ساعت تنها 80 بیمار می‌تواند ببیند، خب خیلی اوقات بیماران بیشتری از این تعداد بیمار به مراکز ما می‌آیند. اگر پزشک باشد و جا باشد دیگر بیمار مجبور نمی‌شود ساعت‌ها در صف بماند. عبدالهی می‌گوید: در شرایط فعلی که یک کپسولِ سادهی آموکسی سیلین 30 هزار تومان شده پناهگاهِ مریض کجاست؟ حتی مراجعه بیمارانی که بیمه شده تامین اجتماعی نیستند هم به این مراکز بیشتر شده چون آنها هم ترجیح می‌دهند به جای پرداخت ویزیت 90 هزار تومانی به تأمین اجتماعی بیایند و 24 هزار تومان بدهند.
