گروه ایران|بهاره مهاجری
«اولین مبادلات اینستکس و ساتنا طی روزهای آینده اجرایی می‌شود.»این عباراتی است که عراقچی معاون وزیر خارجه در حاشیه نشست تجاری ایران و ژاپن آن را مطرح می‌کند تا چشم‌اندازی از توسعه مناسبات اقتصادی ایران با سایر کشورها پیش روی افکار عمومی ارایه شود . عباراتی که در صورت تحقق پایانی خواهد بود بر ماه‌ها انتظار ایران برای بهره مندی از سازو کاری که از منظر عراقچی بتواند بخش کوچکی از منافع اقتصادی ایران را در حوزه مبادلات پولی و بانکی عینیت بخشد. منافعی که کشورهای 1+5 در زمان امضای برجام روی ابعاد و زوایای گوناگون آن به توافق رسیدند اما در صحنه عمل هرگز عملیاتی نشد. عراقچی اما در ادامه اظهاراتش در پاسخ به این سوال که آیا احتمال دارد ایران و امریکا در ژاپن با یکدیگر مذاکره کنند؟ یادآور می‌شود: خیر؛ چنین برنامه‌ای در سفر به ژاپن وجود ندارد. معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در حاشیه نشست توسعه روابط تجاری ایران و ژاپن در جمع خبرنگاران درباره سفر رییس‌جمهوری به ژاپن گفت: سفر دکتر روحانی به ژاپن یک سفر کاملا فشرده کاری است. ایشان کمتر از ۲۴ ساعت در ژاپن حضور خواهند داشت. موضوع اصلی پیگیری روابط دوجانبه دو کشور است و همین‌طور رایزنی‌ها و مشورت‌هایی که دو کشور درخصوص اوضاع منطقه و مسائل بین‌المللی با یکدیگر دارند. وی ادامه داد: در سفر آقای آبه به تهران، این مشورت‌ها در سطح وسیعی انجام شد و ان‌شاءالله ادامه مشورت‌ها در توکیو خواهد بود. این دیپلمات ارشد کشورمان درباره اعزام نیروهای نظامی ژاپن به خلیج فارس اظهار داشت: در این سفر درخصوص همه مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی صحبت خواهد شد. عراقچی درباره تاثیر تصویب کنوانسیون‌های افایتیاف بر روابط ایران و ژاپن تصریح کرد: پیوستن ایران به افایتیاف موضوعی است که نهایتا مجمع تشخیص مصلحت نظام باید درباره آن تصمیم‌گیری کند و ما امیدواریم که این تصمیم با نهایت مصلحت باشد. وی در پاسخ به سوال ایرنا مبنی بر اینکه آیا جلسه سران عالی قوا برنامه‌ای برای تصویب لوایح افایتیاف دارد؟ خاطرنشان کرد: من اطلاعی از این‌باره ندارم.
ماجرای عملیاتی شدن اینستکس
معاون وزیر امور خارجه درباره سفر رییس اینستکس به تهران و دیدارهای وی در ایران ابراز داشت: تعاملات میان اینستکس و نهاد متناظر ایرانی به مراحل نهایی خود نزدیک شده است. اخیرا یک یادداشت تفاهم همکاری میان این دو شرکت امضا شد و امیدواریم ظرف روزهای آینده اولین تعاملات میان این دو شرکت انجام شود. عراقچی افزود: البته تعاملات میان شرکت‌های تجاری انجام می‌شود و اینستکس و ساتنا (نهاد ایرانی متناظر اینستکس) تعاملات مالی و تبادلات را هماهنگ کرده و تسویه حساب‌ها را انجام می‌دهند، به صورتی که نیازی به انتقال پول و مسائل بانکی نیازی نباشد.
یک مکانیسم پیچیده‌ای وجود دارد که امیدواریم طی روزهای آینده اجرایی شود. وی در پاسخ به این سوال که اجرایی شدن اینستکس برای ایران کافی خواهد بود؟ بیان کرد: قطعا کافی نیست ولی می‌تواند بخشی از تجارت میان ایران و اروپا را پوشش دهد. این کافی نیست و نشان‌دهنده عمل اروپایی‌ها به ۱۱ تعهداتی که پذیرفته‌اند، نیست. از نظر ایران، اجرایی شدن اینستکس عملی کردن بخش کوچکی از تعهدات آنها است که تازه عملی هم نشده است بلکه منتظر هستیم به مرحله عملیاتی برسد.
این مقام ارشد وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا احتمال دارد ایران و امریکا در ژاپن با یکدیگر مذاکره کنند؟ یادآور شد: خیر؛ چنین برنامه‌ای در سفر به ژاپن وجود ندارد. عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا ژاپن از ایران نفت خواهد خرید؟ عنوان کرد: این مساله بستگی به دولت ژاپن دارد. ژاپن یکی از خریداران قدیمی نفت ایران بوده است. سابقه تعاملات نفتی دو کشور به بیش از چندین دهه می‌رسد. ما درک می‌کنیم فشارهای موجود موانعی را ایجاد کرده و امیدواریم با تدابیری که اندیشیده می‌شود، شرکت‌های ژاپنی دوباره به ایران برگردند و خریدار نفت ایران شوند اما تحریم‌های فعلی امریکا موانعی جدی را ایجاد کرده است.
توسعه روابط با شرق آسیا
وی درباره تاکید رهبر انقلاب مبنی بر ضرورت توسعه روابط با شرق آسیا گفت: روابط با ژاپن نمونه خوبی از توسعه روابط ایران با شرق آسیا است. امسال که نودمین سالگرد روابط سیاسی ایران و ژاپن است، سران دو کشور به پایتخت‌های همدیگر سفر کرده یا در حال انجام سفر هستند. رییس مجلس ایران به ژاپن سفر کرد. تبادلات فرهنگی بسیار زیادی انجام شده است. ژاپن یک نمونه خوبی از فعالیت‌های دیپلماتیک ایران در شرق آسیا است. این دیپلمات ارشد ایرانی اضافه کرد: نمونه بهتر چین است که به خاطر تعاملات بسیار زیادی که با این کشور در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی داریم؛ با بقیه کشورهای شرق آسیا به همین منوال روابط‌مان را ادامه می‌دهیم. عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا محور اصلی سفر روحانی به ژاپن مساله هسته‌ای است؟ اظهار داشت: بحث دوجانبه روابط دو کشور بحث اصلی است. گفت‌وگوها در این سفر، طیف وسیعی از مسائل را در برمی‌گیرد و در عین حال، درخصوص مسائل منطقه و بین‌المللی رایزنی‌هایی را خواهیم داشت. هم منطقه خلیج با مسائل متعددی مواجهه است و هم در بحث‌های بین‌المللی بحث‌های جدی وجود دارد؛ هم مساله برجام و هم سیاست‌های فشار حداکثری امریکا. معاون سیاسی وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که آیا ژاپن در ائتلاف امریکا در خلیج فارس شرکت می‌کند، تصریح کرد: ژاپن در ائتلاف امریکا قصدی برای حضور ندارد.
