تعادل |
این روزها صحبت از گرانی و کمبود پوشک بچه در بازار است. اما کمبود پوشک بچه چقدر جدی است وچرا کمیاب شده است؟ به نظر می‌رسد، چند عامل سبب کمبود تولید پوشک بچه در بازار شده است؛ عامل نخست، به تشدید تحریم‌ها بر می‌گردد که سبب شده بخشی از مواد اولیه پوشک مانند خمیر به سختی و با وقفه وارد کشور شود. اما عامل دیگر، به مساله اولویت تولید باز می‌گردد؛ چراکه یکی از مواد اولیه پوشک بچه همان لایه‌هایی است که در ماسک‌ها استفاده می‌شود. حال از آنجایی که در شرایط کرونا تولید ماسک نسبت به تولید پوشک بچه در اولویت قرار گرفته؛ بنابراین ظرفیت تولید پوشک کاهش یافته است. بنابراین، این کاهش تولید، خود را به دو شکل در بازار نشان داده، یکی ناموجود بودن این کالا و دیگری گرانی آن. علاوه بر اینها عوامل دیگری هستند که به گرانی این قلم کالا دامن زده‌اند. به گفته فعالان این حوزه، دلیل گرانی پوشک، وابستگی آن به واردات و گرانی دلار است. به عبارت دیگر، افزایش قیمت دلار تاثیر مستقیمی بر افزایش قیمت پوشک بچه دارد. عامل نهفته دیگر در افزایش قیمت پوشک بچه را می‌توان دلالی عنوان کرد. چراکه برای رسیدن مواد اولیه پوشک بچه این بار چند دست می‌چرخد تا در نهایت به دست تولیدکنندگان اصلی برسد. همین موضوع در افزایش قیمت‌ها بی‌تاثیر نیست. البته دبیر انجمن صنایع سلولزی- بهداشتی ایران، اعلام‌کرده که برخلاف برخی اخبار کذب منتشر شده در برخی سایت‌ها و فضای مجازی، همه شرکت‌های تولیدکننده پوشک بچه در حال فعالیت هستند و هیچ کمبودی در بازار وجود ندارد. به گفته حسن زالی، هرچند قیمت مواد اولیه وارداتی نظیر خمیر «فلاف پالپ» (مورد استفاده در پوشک بچه و نوار بهداشتی) متاثر از افزایش نرخ ارز نیمایی با افزایش مواجه شده، اما هیچ کمبودی در تولید وجود ندارد. این مقام صنفی گفته است، در صورتی که مشتریان و خریداران پوشک بچه با هر گونه مشکلی در تهیه این کالا مواجه باشند، این انجمن آماده پاسخگویی است.
ماجرای گرانی پوشک بچه
پس از افزایش قیمت ۴۰ درصدی برخی مواد شوینده و بهداشتی به خاطر گرانی دلار و دوبرابر شدن قیمت ارز نیمایی، این بار پوشک بچه در بازار کمیاب شده است. برخی از داروخانه‌ها و سایت‌های خرید آنلاین برخی از مدل‌ها و سایز‌های پوشک بچه را ندارند و در مواردی قیمت برخی از انواع پوشک به نیم میلیون تومان هم رسیده است. یعنی در برخی از برند‌ها قیمت چهار بسته پوشک (شامل چهار بسته سایز سه) حدود ۵۳۰ هزار تومان آب می‌خورد. البته اینکه گفته می‌شود قیمت پوشک بچه به 500 هزار تومان رسیده است، این موضوع به برخی از برندهای خاص مربوط می‌شود و اگرنه پوشک با برندهای خوبی هم در بازار وجود دارد که به بازار عرضه می‌شود. در همین رابطه، جمشید فروزش، دبیر انجمن صنایع شوینده‌ها می‌گوید: قیمت انواع پودرهای لباسشویی، ظرف‌شویی و صابون نسبت به ۱۰ روز گذشته ۴۰ درصد افزایش یافته و مابقی شوینده‌ها نیز تا ۳۰ درصد گران شده است. او با تاکید بر اینکه این افزایش قیمت ناشی از افزایش قیمت دلار، دو برابر شدن نرخ ارز نیمایی و به دنبال آن افزایش قیمت مواد اولیه است، می‌گوید: اعضای انجمن به دنبال افزایش قیمت ۶۵ تا ۷۰ درصدی کالاها بودند اما در نهایت با ۴۰ درصد افزایش قیمت موافقت شد. همچنین عباس فصیح، رییس انجمن تیشوسازان با اشاره به سهم ۷۰ تا ۷۵درصدی مواد اولیه وارداتی در تولید محصولات سلولزی بهداشتی، می‌گوید: قیمت مواد لازم برای تولید خمیر پوشک و دستمال کاغذی با نوسان نرخ ارز، بالا رفته است. به گفته وی، نرخ ارز در سامانه نیما طی ۸ ماه گذشته ۲.۵ برابر شده و این در حالی است که ۷۰ تا ۷۵ درصد مواد اولیه صنعت سلولزی بهداشتی از طریق واردات تأمین می‌شود که بیشتر آن خمیر و پودر جاذب است. فصیح با بیان اینکه تیشو به عنوان ماده اولیه محصولات سلولزی بهداشتی در داخل تولید می‌شود و وارداتی در این زمینه نداریم، می‌گوید: مواد اولیه لازم برای تولید تیشو، خمیر است که ۱۰۰ درصد از طریق واردات تأمین می‌شود. با در نظر گرفتن افزایش هزینه مواد اولیه وارداتی باز هم باید مشخص شود که این موضوع تا چه حد بر قیمت تمام شده پوشک تاثیرگذار بوده و اصولاً دلیل گپ قیمتی موجود در کارخانه و بازار چیست. از سوی دیگر، عضو هیات مدیره انجمن سلولزی «به تجارت نیوز» می‌گوید: مواد اولیه پوشک بچه همچون خمیر از امریکا، کانادا و برزیل وارد کشور می‌شد و حالا با تشدید تحریم‌ها مواد اولیه پوشک بچه وارد نمی‌شود و همین موضوع باعث کمیاب شدن این کالا در بازار شده است. اما به گفته نیما بصیری، یکی از مواد اولیه پوشک بچه همان لایه‌هایی است که در ماسک‌ها استفاده می‌شود. مسلم است در شرایط کرونا تولید ماسک نسبت به تولید پوشک بچه در اولویت قرار گرفته است. بنابراین ظرفیت تولید پوشک کاهش یافته است. این کاهش تولید، حالا خود را به دو شکل در بازار نشان داده است، یکی ناموجود بودن این کالا و دیگری گرانی آن. او همچنین عامل دیگر افزایش قیمت پوشک بچه را دلالی عنوان می‌کند و می‌گوید: برای رسیدن مواد اولیه پوشک بچه این بار چند دست می‌چرخد تا در نهایت به دست تولیدکنندگان اصلی برسد. همین موضوع در افزایش قیمت‌ها بی‌تاثیر نیست. بصیری در عین حال، بر این باور است که دلیل گرانی پوشک هم وابستگی آن به واردات و گرانی دلار است. او درباره افزایش قیمت پوشک بچه تصریح کرد: افزایش قیمت دلار تاثیر مستقیمی بر افزایش قیمت پوشک بچه دارد. البته برخی اجناس هستند که به دلیل قاچاق بودن این کالا قیمت‌های گزافی به خود گرفته‌اند.
تصویر قیمتی پوشک بچه
در همین حال و بنابه گزارش «خبرگزاری فارس»، در حال حاضر قیمت درج شده بر روی یک بسته 24 عددی پوشک سایز 6 کودک 132 هزار تومان است و به عبارتی خانوارها بابت هر عدد پوشک حدود 5500 تومان هزینه می‌کنند. اگر هر کودک به‌طور متوسط روزانه 5 تا 6 عدد پوشک مصرف کند هزینه خرید روزانه پوشک خانوار دارای یک فرزند زیر 3 سال 27 هزار و 500 تومان تا 33 هزار تومان خواهد بود که در ماه حدود 825 هزار تا یک میلیون تومان برآورد می‌شود. البته با توجه به شناوربودن قیمت‌ها، این هزینه تمام شده در هر ماه می‌تواند رقم بالاتری از ماه قبل باشد و در ضمن برای خانوارهای دارای دو یا چند فرزند زیر 3 سال بسیار بالاتر خواهد بود. با وجود درج قیمت بر روی بسته بندی پوشک‌ها، قیمت هر بسته پوشک در مراکز عرضه مختلف، متفاوت است به‌طوریکه پوشک 132 هزار تومانی در میادین میوه و تره بار 125 هزار تومان، بازار بزرگ 110 هزار تومان و برخی مراکز خرده فروشی 130 هزار تومان عرضه می‌شود. در عین حال، در مورد یک نوع پوشک شورتی می‌توان به درج قیمت 166 هزار تومانی بر روی بسته 24 تایی این محصول اشاره کرد که با اعمال تخفیف، رقم 138 هزار تومان بر روی بسته بندی درج شده و در نهایت، مغازه‌دار آن را با قیمت 125 هزار تومان عرضه می‌کند. به این ترتیب شاهد اختلاف 41 هزار تومانی بین قیمت کالا و نرخ خرده فروشی هستیم. این در شرایطی است که تیرماه امسال قیمت مصرف کننده درج شده بر روی این محصول 80 هزار و 500 تومان بود که بر روی بسته بندی با لحاظ تخفیف 10 درصدی 72 هزار و 450 تومان درج شده بود. در عین حال، همین کالا در مرکز خرده فروشی با قیمت 63 هزار تومان به فروش می‌رسید. با توجه به اینکه فروشنده هیچگاه کالای خود را زیر قیمت عرضه نمی‌کند و از فروش آن سود می‌برد، قطعا در خرید از مراکز عمده فروشی، قیمت این پوشک پایین‌تر بود. به این ترتیب بین قیمت درج شده بر روی پوشک و نرخی که از سوی برخی خرده فروشان اعلام می‌شد اختلاف 17 هزار و 500 تومانی وجود داشت. با این اوصاف باید دید که آیا فکر جدی برای تامین نیاز لایه جاذب پوشک صورت گرفته یا خیر.
