گروه جهان|
«شما چه می‌گویی؟ اصلا فرانسه در قبرس چه کاره است؟ ما در این منطقه ساحل داریم و به همراه یونان و انگلیس کشورهای ضامن در قبرس هستیم، اما شما کی هستید؟ آیا در قبرس ماهیتی دارید؟» این بخشی از اظهارات رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه، خطاب به امانوئل ماکرون همتای فرانسوی خود است که اخیرا به عملیات استخراج گاز ترکیه در شرق دریای مدیترانه اعتراض کرده است.
ایرنا به نقل از آناتولی، گزارش‌داده، اردوغان که در نشست انجمن عمومی شورای صادرکنندگان ترکیه‌ای در استانبول خطاب به امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه، گفته: «شما چه می‌گویی؟ و اصلا فرانسه در قبرس چه کاره است؟ ما در این منطقه ساحل داریم و به همراه یونان و انگلیس کشورهای ضامن در قبرس هستیم، اما شما کی هستید؟ آیا در قبرس ماهیتی دارید؟»
اشاره رییس‌جمهوری ترکیه به قرارداد سال ۱۹۶۰میلادی است که برای تضمین حق حاکمیت دولت تازه تأسیس قبرس، سه کشور انگلیس، ترکیه و یونان با امضای یک موافقتنامه حق حاکمیت دولت نوپای قبرس را امضا کردند. رجب طیب اردوغان با انتقاد از ماکرون، از همتای فرانسوی خود خواسته تا اگر از طرف شرکت نفتی توتال سخن می‌گوید، وضعیت وکالت خود را ارایه کند.
اردوغان خطاب به ماکرون گفته: «گویا شما ریاستجمهوری فرانسه را رها کردید و به شغل وکالت روی آوردید، اما وقتی اردوغان سخنی می‌گوید، سخن از یک کشور ضامن در قبرس است. ترکیه مانند یونان و انگلیس در قبرس به عنوان کشور ضامن است، اما شما به چه عنوان این سخنان را می‌گویید؟ ما سنگینی بار مسوولیت‌هایمان را به درستی درک می‌کنیم، اما شما این را درک نمی‌کنید.»
اردوغان با اشاره به اینکه ترکیه در مرحله بسیار حساسی به سر می‌برد، افزوده: «تمام بار مسوولیت کارها بر دوش داریم تا این مرحله را با پیروزی به پایان برسانیم، و این مسوولیت ما در برابر کشور و مردم ترکیه است.»
سخنان رییس‌جمهوری ترکیه دو روز پس از آن بیان می‌شود که امانوئل ماکرون پس از نشست سران اتحادیه اروپا در مالت، فعالیت‌های ترکیه در قبرس را غیرقانونی خوانده و از آنکارا خواسته بود که این اقدامات در منطقه اقتصادی ویژه را متوقف کند. ماکرون گفته بود: «اتحادیه اروپا هرگز در این مورد عقب‌نشینی نخواهد کرد.»
آلکسیس سیپراس نخست‌وزیر یونان، نیز دوشنبه در واکنش به سخنان تند اردوغان گفته: «اگر ترکیه بخواهد با اکتشاف گاز در قبرس حقوق مردم یونان و قبرس را زیر پا بگذارد، احتمالا اتحادیه اروپا آنکارا را تحریم خواهد کرد.»
نخست‌وزیر یونان گفته که این نشست به‌دنبال تحرکات ترکیه برای استخراج گاز در منطقه اقتصادی ویژه قبرس صورت گرفته است. بر اساس بیانیه دفتر رسانه‌ای دولت یونان، سیپراس گفته: «ما و قبرس نقض قوانین بین‌المللی آنکارا را به‌شدت محکوم می‌کنیم.»
نخست‌وزیر یونان با بیان اینکه با «نیکوس آناستاسیادس» رییس‌جمهوری قبرس برای اقدامات دیپلماتیک مشترک در چارچارچوب اتحادیه اروپا تبادل‌نظر کرده، گفته: «توافق شد که هفته آینده اتحادیه اروپا تصمیماتی در این خصوص اتخاذ کند. اگر ثابت شود که ترکیه در منطقه اقتصادی ویژه قبرس، دست به اکتشاف گاز زده است، آنکارا از سوی اتحادیه اروپا تحریم می‌شود. هر کشوری که بخواهد حق حاکمیت یونان و جمهوری قبرس و نیز قوانین بین‌المللی را نقض کند، پیامدهای آن دامنگیرش خواهد شد.»
سخنان نخست‌وزیر یونان درحالی بیان می‌شود که مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه، شنبه گفته است که اکتشاف گاز از سوی آنکارا در شرق دریای مدیترانه نقض قوانین بین‌المللی نیست. اوغلو بر عزم آنکارا برای دفاع از حقوق قبرسی‌های ترک تبار در بهره‌برداری از منابع این جزیره تاکید کرده است.
جزیره قبرس که سومین جزیره بزرگ در دریای مدیترانه به شمار می‌آید، تا سال ۱۹۶۰ تحت حاکمیت انگلیس قرار داشت. در این سال قبرس که ساکنان آن بطور عمده یونانی و ترک‌تبار بودند با مشارکت خود حکومت قبرس را اعلام موجودیت کردند.
نمایندگان جمعیت ترک تبارهای قبرس که بطور عمده در شمال این جزیره ساکن بودند، در سال ۱۹۶۳میلادی بر سر اجرای توافق نامه یاد شده دچار اختلاف با سایر نمایندگان شدند و در پی این موضوع ضمن اعلام خروج از توافق دولت قبرس، از ترکیه درخواست اعزام نیرو برای محافظت از ترک تبارها را دادند. این موضوع موجب شد تا اختلافات تشدید شده و سازمان ملل یک سال بعد یعنی در سال ۱۹۶۴ با اعزام نیروهای پاسدار صلح مانع تشدید بیشتر درگیری‌ها شود. ماموریت این نیروها تاکنون در این جزیره تمدید شده است.
اختلاف یونان با ترکیه نیز بطور عمده متمرکز بر این جزیره و منابع وابسته به آن در حوزه دریایی مدیترانه است. گفته شده، حوزه شرقی دریای مدیترانه یکی از منابع مهم گاز به شمار می‌رود که به علت اینکه کشورهای حاشیه این دریا از جمله ترکیه و یونان به‌شدت از نظر منابع انرژی در مضیقه هستند، طبیعی به نظر می‌رسد که برای دسترسی به این منابع همچنان دچار اختلاف باشند.
