وضعیت ویروس کرونا عملا اقتصاد را زمین‌گیر کرده است. فعالان بخش خصوصی در تلاش هستند که به سهم خود اقدام به کاهش اثرات کرونا کرده و تا جای ممکن جلوی آسیب بیشتر به اقتصاد را هم بگیرند. کمپین‌های مختلفی در این خصوص به راه افتاده است و رییس اتاق بازرگانی در نامه‌ای به رییس‌جمهور ضمن ابراز نگرانی در مورد وضعیت کسب‌وکارهای خدماتی، کوچک و متوسط و بنگاه‌های بزرگ بالادستی، 8پیشنهاد برای جبران بخشی از آسیب‌ها ارایه کرد. همه تشکل‌ها ظرفیت‌های خود را بسیج کرده‌اند تا بتوانند تا جای ممکن جلوی آسیب بیشتر را بگیرند.
رییس اتاق ایران طی نامه‌ای به رییس‌جمهور با اشاره به شیوع ویروس کرونا و اثرات آن بر اقتصاد کشور، ضمن ابراز نگرانی در مورد وضعیت کسب‌وکارهای خدماتی، کوچک و متوسط و بنگاه‌های بزرگ بالادستی، 8پیشنهاد برای جبران بخشی از آسیب‌ها ارایه کرد.
غلامحسین شافعی در این نامه خطاب به حسن روحانی با بیان این نکته که کسب‌وکارهای خدماتی کوچک و متوسط حدود 40 درصد تولید ناخالص داخلی کشور را در اختیار دارند، نوشته است: با توجه به انتشار بیماری کرونا در سطح کشور امکان دارد شاهد بروز یک سکته تقریباً گسترده در گردش مالی، ظهور بدهی‌های انباشته، نکول تعهدات مالی و بروز موجی از ورشکستگی‌ها و تعطیلی بعضی کسب‌وکارها باشیم.
شافعی در ادامه نامه آورده است: موج این شوک از بدنه کسب‌وکارهای خدماتی کوچک و متوسط و بنگاه‌های فعال در زمینه تجارت بین‌المللی به ساختارهای اقتصاد کلان و بنگاه‌های بزرگ بالادستی به ویژه نظام بانکی و مالی منتقل خواهد شد و در نتیجه متغیرهای اقتصاد کلان، همچون رشد، اشتغال و تورم را که به تازگی در مسیر احیا قرار گرفته بودند، مجددا وارد محدوده بحرانی می‌کند.
رییس پارلمان بخش خصوصی کشور در نهایت 8 اقدام پیشنهادی را مطرح کرده است که توجه به آنها می‌تواند با بخشی از آسیب‌های احتمالی مقابله کند:
تسریع در فعال‌سازی دیپلماسی توامان اقتصادی-بهداشتی با کشورهای پیرامونی و مقاصد صادراتی به منظور تدوین و اجرایی شدن پروتکل‌های مشترک بهداشتی/امنیت زیستی به منظور استمرار صادرات و واردات
تسهیل فرآیند ثبت سفارش، اعطای موقت فرصت واردات بدون انتقال ارز و اعطای فوری تسهیلات مالی ارزی و ریالی برای تامین مواد اولیه بنگاه‌های تولیدی و تامین نیازهای وارداتی کشور برای پیشگیری، محافظت و مقابله با ویروس کرونا
ارتقای اولویت بازپرداخت بدهکاری و دیون دولت به بخش خصوصی در لایحه بودجه و نظام مدیریت مالی دولت تمدید شش‌ماهه کلیه مزایا و معافیت‌هایی که موعد آنها به موجب مقررات موضوعه خاص تا پایان سال جاری بوده است؛ نظیر آیین‌نامه افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
بخشودگی مالیات، حق بیمه تامین اجتماعی و سایر عوارض (نظیر عوارض شهرداری‌ها و دهیاری‌ها) برای کسب‌وکارهای تولیدی و خدماتی خرد تا انتهای اردیبهشت‌ماه
امهال و تنفس شش‌ماهه وصول کلیه مطالبات بانک‌ها، دوایر دولتی و عمومی نظیر مالیات، حق بیمه تامین اجتماعی و سایر عوارض (نظیر عوارض شهرداری‌ها و دهیاری‌ها) برای کسب‌وکارهای تولیدی و خدماتی خرد
تدوین «برنامه جامع نقش‌آفرینی نظام پولی-مالی-اعتباری کشور در کنترل بحران اقتصادی کرونا» با مشارکت بخش خصوصی
تدوین «برنامه جامع بهبود فضای کسب‌وکار و ارتقای سرمایه‌پذیری کسب‌وکارهای خدماتی کوچک و متوسط» با مشارکت بخش خصوصی و باهدف ارتقای تاب آوری این بخش از اقتصاد ملی در برابر تهدیدات ناشی از بحران کرونا
دولت از ظرفیت‌های کسب‌وکارهای نوپا برای گذر از بحران کرونا استفاده کند
از سوی دیگر با شدت گرفتن شیوع کرونا در کشور و تحت تاثیر قرار گرفتن بسیاری از مشاغل خرد و کلان، چهارم اسفندماه 1398 بود که هیات دولت تصمیم گرفت تا «کارگروه بررسی و مقابله با پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا» را تشکیل دهد؛ جلسات این کارگروه به ریاست محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رییس‌جمهوری برگزار می‌شود و اعضای هیات رییسه اتاق ایران از صاحبان مشاغل و فعالان اقتصادی خواسته‌اند تا درزمینه کاهش آثار مخرب کرونا بر کسب‌وکارهای کوچک و متوسط پیشنهاد واقع‌بینانه ارایه دهند تا این ستاد بتواند برای جلوگیری از آسیب‌ها برنامه‌ریزی دقیق‌تر و منسجم‌تری داشته باشد.
در همین زمینه افشین کلاهی بر این باور است در شرایطی که مردم به دلیل شیوع کرونا مجبور به قرنطینه خانگی هستند، لازم است که دولت از ظرفیت کسب‌وکارهای نوپا به نفع مردم و در راستای ارایه خدمات خود استفاده کند.
رییس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران تاکید می‌کند: در شرایطی که بسیاری از افراد از ترس ابتلا به ویروس کرونا به سرکار نمی‌روند و مردم مدام تشویق به قرنطینه خانگی می‌شوند، دولت می‌تواند از کسب‌وکارهای نوپا در زمینه ایمن‌سازی، آموزش، فروش و ارایه کالاها خدمات به مردم استفاده کند و خلأهایی را که به دلیل عدم مراجعه حضوری میان صاحبان کسب‌وکارها و مشتریان آنها پیش‌آمده، جبران کند. کلاهی در ادامه می‌گوید: عمده چالش کسب‌وکارهای نوین همان مشکلاتی است که فعالان اقتصادی در فضای کسب‌وکار با آن مواجه هستند. تا زمانی که فضای کسب‌وکار بهبود نیابد، نمیتوان انتظار رونق استارت‌ها را داشت. در همین زمینه او پیشنهاد می‌دهد تا قوانینی که این روزها در حمایت از کسب‌وکارهای کشور قرار است اجرایی شود، در حوزه کسب‌وکارهای نوپا هم پیاده شود. ازجمله اینکه برخی قوانین مرتبط با بیمه، مالیات یا سررسید اقساط در شرایط فعلی باید بازبینی شود. رییس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران بابیان اینکه شرایط فعلی اقتصاد کشور در حالت «فورس ماژو» قرار دارد، تاکید داشت: در این شرایط ضروری است که کارفرماها به‌خصوص کارفرماهای دولتی بند فورس ماژو را در قراردادهای خود فعال کنند یا حداقل یک تا دو ماه به قراردادهایی که مهلت تحویل کالا یا خدمات آنها گذشته، زمان اضافه داده شود. هرچند با شرایط حاضر به نظر من حدود 3 تا 4 ماه زمان خواهد برد تا فعالان اقتصادی بتوانند مجدد به کار خود برگردند و ثبات قبل را در پیش گیرند.
کلاهی همچنین اعلام کرد که کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران در حال حاضر مشغول تخمین خسارت‌های واردشده به کسب‌وکارهای نوپا به‌واسطه شیوع بیماری کرونا در کشور است. او همچنین افزود: عمده مشاغلی که در حوزه عرضه خدمات به مردم مشغول فعالیت هستند، از شرایط فعلی متضرر شده‌اند و در برخی حوزه، مشتریان آنها به صفر رسیده است. او همچنین با اشاره به برگزاری برخی نمایشگاه‌های بین‌المللی و برنامه‌ریزی برای بازدید هیات‌های خارجی، پیشنهاد می‌دهد تا فعلاً برنامه‌های این‌چنینی به تعویق بیفتد.
پویش فعالان اقتصادی
برای عبور از بحران کرونا
همچنین کمپینی از سوی اتاق تهران برای مقابله با ویروس کرونا به راه افتاده است. فرزین فردیس، نایب‌رییس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران، که از هم‌بنیانگذاران کمپین نفس است می‌گوید این کمپین قصد دارد با ایجاد تعامل بین فعالان اقتصادی و دولت، از میزان صدمات و لطمات کرونا به کسب و کارها و اقتصاد کشور بکاهد.
وی با این توضیح که کمپین نفس به دنبال آن است تا تبعات سوء شیوع کرونا ویروس در بعد انسانی و اقتصادی در کشور به حداقل برسد، از تشکیل چندین کارگروه تحت این کمپین خبر داد که اهداف و ماموریت‌های مشخص و تعیین شده را دنبال می‌کند.
فردیس یکی از اهداف این کارگروه‌ها را اطلاع‌رسانی درست و شفاف به بنگاه‌های اقتصادی و تشکل‌های بخش خصوصی برای مقابله و مواجهه با کرونا ویروس عنوان کرد و افزود: از طریق کارگروه‌های این کمپین، در تلاش هستیم تا مسائل و مشکلاتی که به دنبال شیوع این ویروس برای بنگاه‌های اقتصادی به وجود آمده، با دولت و حاکمیت در میان گذاشته و راهکارهای بخش خصوصی برای گذار از شرایط پیش آمده نیز روی میز تصمیم‌گیران کشور قرار گیرد. نایب‌رییس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران همچنین رایزنی با دولت برای گشایش مرزهای صادراتی کشور را از دیگر اهداف این کمپین عنوان کرد و افزود: در کمپین ایجاد شده، از توان و ظرفیت شرکت‌های نوآور و دانش‌بنیان برای گذار از بحران کرونا استفاده خواهیم کرد و راه‌حل‌های خلاقانه و نوآورانه برای عبور از این بحران به دست خواهد آمد.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با دعوت از تمامی فعالان اقتصادی و صاحبان بنگاه‌های بخش خصوصی به حضور در این پویش، تصریح کرد که اولین دستورالعمل کمپین نفس با موضوع روش‌های مقابله با کرونا ویروس که برگردان و ترجمه دستورالعمل اخیر سازمان بهداشت جهانی است، در حال حاضر تهیه و از طریق شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های دیجیتال قابل استفاده و دسترس مدیران بنگاه‌ها و تشکل‌های بخش خصوصی است.
به گفته فرزین فردیس، کمپین نفس در نخستین گام، دستورالعملی را که توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای مقابله با کرونا در محیط کار تدوین کرده بود، ترجمه کرده و در دسترس عموم قرار داده است.
این دستورالعمل برای تمامی سازمان‌ها، کارخانه‌ها، بنگاه‌ها و اصناف قابل استفاده است و می‌تواند در محل کار به اجرا دربیاید و در اختبار پرسنل قرار گیرد.
