گروه ایران
نشست فصلی شورای حکام روز گذشته برگزار شد. این نشست در حالی کار خود را در وین آغاز کرد که یوکیا آمانو مدیرکل آژانس پشت درهای بسته سخنرانی کرد و پس از آن متن سخنانش منتشر شد. این هشتمین گزارش یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از روز «اجرای برجام» یعنی 26 دی ماه 1394 و سومین گزارش پس از آغاز کار دولت دونالد ترامپ در امریکاست. این گزارش اجرای تعهدات ایران را مطابق با شروط توافق هسته‌یی ایران و 1+5 و به پشتوانه قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل مورد تایید و راستی‌آزمایی قرار داد. تقویت همکاری‌های بین‌المللی در زمینه هسته‌یی، تشعشعات، حمل و نقل و ایمنی مواد هسته‌یی، امنیت هسته‌یی، اجرای پادمان‌ها در کره‌شمالی، اجرای توافق‌های پادمانی در سوریه و کاربرد پادمان‌های آژانس در خاورمیانه از جمله دیگر محورهای بحث در نشست فصلی شورای حکام بود. آمانو هفته گذشته در نشست مجمع راهبردی بلد (Bled) در اسلوونی بار دیگر از برجام به عنوان یک دستاورد روشن برای نظام راستی‌آزمایی هسته‌یی دفاع کرد و گفت: آژانس با پایبندی به دستور کار فنی و خودداری از ورود به مسائل سیاسی موفق شد در این زمینه نقش حیاتی ایفا و اعتماد تمام طرف‌ها را حفظ کند. او در گزارش فصلی جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم بار دیگر تایید کرد که ایران به تمام تعهدات خود در توافق هسته‌یی پایبند بوده است.
بر اساس گزارش آژانس، ایران به اطلاع‌رسانی در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) ادامه و اجازه داده است که بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت کند. همچنین نظارت آژانس بر موجودی آب سنگین اراک در چارچوب پروتکل الحاقی و پس از اجرا شدن برجام انجام می‌شود. آژانس تنها بر اطلاعات و موجودی ذخایر آب سنگین نظارت دارد و نظارت و بازرسی دیگری در این کارخانه از جمله با نصب دوربین‌ها ندارد. با وجود اینکه ایران در ژانویه 2016 اطلاعات طراحی تاسیسات آب سنگین را در اختیار آژانس قرار داده و در آن اعلام کرده که ظرفیت تولید اسمی آب سنگین این تاسیسات 16 تن است و ظرفیت واقعی آن حدود 20 تن اما در اردیبهشت ماه سال جاری یعنی در مه 2017 یک بار دیگر آژانس درخواست کرده است که ایران حداکثر ظرفیت این تاسیسات را اطلاع دهد. درخواستی که هنوز از سوی ایران پاسخ داده نشده است. بر اساس گزارش یوکیا آمانو، در 16خرداد سال جاری ایران از انتقال 19 تن آب سنگین به خارج از ایران خبر می‌دهد. به گزارش ایسنا، این مقادیر در کشور عمان برای ارسال به کشورهای مقصد منتقل شده است.
ایران بیش از 130متریک تن آب سنگین ندارد
نشست فصلی شورای حکام در حالی کار خود را آغاز کرد که تلاش امریکا در هفته‌های اخیر برای زیر سوال بردن نظام بازرسی این نهاد بین‌المللی تخصصی هسته‌یی بر برجام انتقادات و نگرانی‌هایی را در ایران و در بین کشورهای دیگر عضو گروه 1+5 ایجاد کرده است. ایران بر اساس برجام می‌تواند مازاد تولید آب سنگین خود را در کشور ذخیره و تحت نظارت قرار دهد اما در راستای اقدامات شفاف‌ساز، نسبت به ذخیره آن در کشور دوست و همسایه عمان اقدام می‌کند. ذخایر آب سنگین ایران در عمان جزو دارایی‌های حاکمیتی ایران محسوب می‌شود و امکان دست‌اندازی به آن نیست.
آمانو در گزارش خود تایید کرده است که ذخیره آب سنگین ایران 111متریک تن است و در طول دوره گزارش‌دهی بیش از 130متریک تن آب سنگین نداشته است. او در بخش دیگری از این گزارش درباره اجرای برجام در ایران اعلام کرده «ایران به غنی‌سازی UF6 در FEP ادامه داده است و غنی‌سازی بالاتر از 67/3درصد از اورانیوم 235 را انجام نداده است.» آژانس همچنین تایید کرده است که دسترسی منظم به ساختمان‌های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمه صنعتی غنی‌سازی (PFEP) دارد و بر اساس پروتکل الحاقی نیز دسترسی‌های روزانه به این بخش‌ها برایش محقق شده است. بر اساس گزارش بلومبرگ، طبق داده‌های برآمده از گزارش‌های ارائه شده به اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بازرسان آژانس ظرف 12 ماه از زمان اجرایی شدن توافق هسته‌یی در اوایل سال 2016، 402 بازدید از مراکز هسته‌یی داشته‌اند و 25 بار بازرسی سرزده انجام داده‌اند. بلومبرگ همچنین نموداری تطبیقی از میزان بازرسی‌های سرزده از تاسیسات ایران و ژاپن منتشر کرده است و مدعی شده که منبع این نمودار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. در این نمودار که مربوط به سال‌های 2012 تا 2016 است، ایران از منظر بازرسی‌های سرزده از ژاپن پیشی گرفته است. به گزارش ایسنا، همچنین ایران در راستای اقدامات شفاف‌ساز به آژانس اجازه داده تا از نظاره‌گرها و مهر و موم‌های الکترونیکی آنلاین در زمینه غنی‌سازی استفاده کند تا بدین وسیله وضعیت آنها در اماکن هسته‌یی به بازرسان آژانس مخابره و جمع‌آوری خودکار ثبت سوابق اندازه‌گیری توسط ادوات اندازه‌گیری نصب شده آژانس تسهیل شود.
به اجرای پروتکل الحاقی در ایران ادامه می‌دهیم
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته در آغاز نشست فصلی شورای حکام آژانس سخنرانی کرد. یوکیا آمانو در این نشست ضمن تاکید بر اینکه تعهدات هسته‌یی ایران مطابق با توافق هسته‌یی (برجام) در حال اجراست، گفت: آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته‌یی اعلام شده ایران طبق توافق پادمان را تایید می‌کند. ارزیابی‌ها درباره عدم وجود مواد و فعالیت‌های هسته‌یی اعلام نشده در ایران نیز در جریان است.
وی افزود: «ما به اجرای پروتکل الحاقی در ایران ادامه می‌دهیم و از جمله دسترسی‌های تکمیلی به سایت‌ها و سایر اماکن مانند سایر کشورهایی که پروتکل الحاقی را اجرا می‌کنند، خواهیم داشت. مدیرکل آژانس خاطرنشان کرد: آژانس از روز اجرای برجام در ژانویه 2016 (دی 1394) تاکنون، در حال راستی‌آزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات ایران مطابق با این توافق بوده است. ما این نقش را مطابق با شروط برجام و رویه‌های پادمانی استاندارد آژانس و به شکل عینی و بی‌طرفانه اجرا می‌کنیم.» آمانو سخنرانی خود را با ابراز همدردی در مورد قربانیان توفان در امریکا و منطقه کاراییب و زمین‌لرزه مکزیک آغاز کرد.
گفتنی است، جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی از ساعت 10:30 صبح دیروز به وقت وین با سخنرانی مدیرکل آژانس آغاز شد؛ در نشست فصلی شورای حکام که تا روز جمعه ادامه دارد، موضوعات مختلفی از جمله تازه‌ترین گزارش درباره اجرای برجام بررسی می‌شود. مدیرکل آژانس در ساعت 14:30 به وقت محلی وین در یک کنفرانس خبری شرکت می‌کند. تقویت همکاری‌های بین‌المللی در زمینه هسته‌یی، تشعشعات، حمل و نقل و ایمنی مواد هسته‌یی، امنیت هسته‌یی، اجرای پادمان‌ها در کره‌شمالی، اجرای توافق‌های پادمانی در سوریه و کاربرد پادمان‌های آژانس در خاورمیانه از جمله دیگر محورهای بحث در نشست فصلی شورای حکام است.
