گروه بانک و بیمه
رییس‌کل بانک مرکزی گفت: شفافیت در صورت‌های مالی بنگاه‌های اقتصادی به ویژه بانک‌ها یک اصل مسلم و حرفه‌یی است و مدیران عامل بانک‌ها باید اصول حرفه‌یی بانکداری را همواره نصب‌‌العین خویش قرار دهند.
به گزارش«تعادل» جلسه هم‌اندیشی رییس‌کل و اعضای هیات عامل بانک مرکزی با مدیران عامل بانک‌ها با محوریت مسائل عمده بانکی و اقتصادی کشور عصر روز شنبه مورخ 1395/10/4 در محل بانک مرکزی برگزار شد. در این جلسه ولی‌الله سیف با تاکید بر لزوم گسترش حضور بانک‌ها در بازار ارز گفت: با وجود گشایش‌های انجام شده، مقررات تسهیل‌کننده ابلاغی کماکان بانک‌ها اقدام موثری در این خصوص انجام نداده‌اند و لازم است، فعالیت خود را در این حوزه بیشتر کنند چراکه بانک‌ها تنها با عملیات واسطه‌گری وجوه نمی‌توانند سودآوری خود را تضمین کنند و لازم است در عرصه‌های دیگرازجمله ارائه خدمات متنوع ارزی فعال باشند.
سیف با اشاره به افق بلندمدت و پیش روی بازار ارز گفت: بانک‌ها باید نقش اساسی و تاریخی خود را در این بازار بازیابند تا فعالیت‌های شبکه صرافی به جایگاه و ماموریت مقرراتی خود بازگشته و بدین ترتیب سلامت و اطمینان در تجارت خارجی تقویت شود. رییس‌کل بانک مرکزی نسبت به تسریع در تسویه حساب‌های ارزی مرتبط با موضوع عملیات ارزی پایان سال 1390 بانک‌ها تاکید کرد و ضمن درخواست ارائه گزارش‌های حسابرسی ارزی بانک‌ها به بخش ارزی بانک مرکزی گفت: در شرایط کنونی که به دنبال شفاف‌سازی و دقت در گزارش‌های حسابرسی هستیم، حل و فصل این موضوع به جای مانده از گذشته فرصت دو چندان یافته است. در هر حال تاکید ما بر ارائه هر چه سریع‌تر این گزارش‌هاست و آمادگی داریم با همکاری کامل این امر را به نتیجه برسانیم.
رییس شورای پول و اعتبار به بانک‌ها تاکید کرد نسبت به ارائه مشوق‌های لازم و بخشش جرایم درخصوص بدهکاران بانکی برای کاهش مطالبات غیرجاری و بازگرداندن منابع مربوطه به چرخه گردش منابع مالی اقدام و در این زمینه اطلاع‌رسانی لازم را انجام دهند بدین ترتیب نظر قانونگذار در تبصره 35 اصلاحیه قانون بودجه سال 1395 نیز تامین خواهد شد.
سیف بر گسترش صدور کارت اعتباری توسط بانک‌ها تاکید کرد و افزود: در این رابطه نظر بانک مرکزی که ارائه ابزاری نوین مطابق با عقود اسلامی بوده، تامین شده است و امیدوارم این محصول که علاوه بر تامین مالی خرد با اصول بانک‌های تجاری نیز همخوانی دارد هر چه بیشتر مورد توجه قرار گیرد. اگرچه در این رابطه اختیار عمل به بانک‌ها داده شده ولی پیشنهاد می‌شود، بانک‌ها با اطلاع‌رسانی و تبلیغ بیشتر این خدمت، جامعه را هر چه بیشتر از مزایای آن ازجمله ریسک کم و بازدهی مناسب بهره‌مند کنند.
معرفی مقصر شکست کاراکارت
رییس‌کل بانک مرکزی علت شکست طرح کارت اعتباری خرید کالای ایرانی را عدم استقبال مردم از ترکیب کالاهای انتخاب شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت دانست و ضمن تاکید بر لزوم ارائه و عرضه کالاهای با کیفیت به مردم تصریح کرد: در هیچ جای دنیا بانک‌های مرکزی موظف به تامین منابع برای خرید کالاهای کم کیفیت انبار شده، نیستند. این خود مردم هستند که علاقه به خرید این دسته از کالا‌ها ندارند و نباید خسارت آن به گردن نظام بانکی بیفتد. البته در این خصوص همکاران محترم نظام بانکی تلاش‌های گسترده‌یی به انجام رسانده و همواره پشتیبان طرح‌های خروج از رکود بوده و هستند.
وی درخصوص منابع قرض‌الحسنه بانک‌ها و اعطای تسهیلات ازدواج از این محل گفت: اگرچه افزایش تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج از 3 به 10میلیون تومان بر نظام بانکی کشور فشار وارد آورد اما بانک‌ها نیز بسیار خوب عمل کردند و انتظار می‌رود که روند تبدیل منابع قرض‌الحسنه به تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج استمرار یابد. تاکنون در مجموع 8 میلیون و 233هزار فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به مبلغ 263هزار میلیارد ریال اعطا شده است. حدود 54 هزار میلیارد ریال از آن در سال 1395 پرداخت شده که در مقایسه با کل تسهیلات ازدواج پرداخت شده در سال 1394 که حدود 24هزار میلیارد ریال بوده، افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد.
پایبندی به سقفهای وام ازدواج
وی افزود: با توجه به اینکه مجلس شورای اسلامی، بانک مرکزی را موظف به نظارت و ارائه گزارش درخصوص تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج کرده است، از بانک‌ها انتظار می‌رود که به سقفهای تعیین و اعلام شده توسط بانک مرکزی توجه کنند. در این خصوص بانک مرکزی نیز برای بانک‌هایی که به سقف معین ماهانه خود نرسند، جریمه‌هایی را تعبیه کرده که پس از تصویب در شورای پول و اعتبار اجرا می‌شود.
رییس شورای پول و اعتبار ضمن اشاره به موفقیت‌های حاصله در زمینه کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی که با وجود این توفیقات شرایط کنونی بازار بین بانکی دارای ایراداتی است، گفت: بازار بین بانکی هنوز ساختار مناسب خود را پیدا نکرده و نباید از آن برای رفع عدم تعادل بانک‌ها و موسسات دارای مشکل استفاده کرد. ورود بانک‌های دارای عدم تعادل به این بازار، آن را به هم ریخته و نرخ‌ها را دستخوش تغییر می‌کند لذا بانک‌ها و موسساتی که بر این بازار تحمیل شده‌اند باید از طرق مختلف همچون کم کردن حجم ترازنامه یا فروش دارایی‌ها، عدم تعادل خود را رفع کنند. بانک مرکزی نیز با تقویت نظارت خود باید با این تخلفات برخورد کند. وی عنوان کرد: البته یکی دیگر از دلایل افزایش نرخ در بازار طی روزهای اخیر، فروش اوراق مربوط به خرید گندم به بانک‌ها توسط دولت همچنین عرضه اوراق از طریق بازار سرمایه بوده است.
اعمال اصلاحات در صورت‌های مالی
رییس کل بانک مرکزی بر رفع عدم توازن و ایجاد تعادل در تنظیم صورت‌های مالی بانک‌ها تاکید کرد و گفت: تاکنون بانک مرکزی در تنظیم صورت‌های مالی بانک‌ها همراهی و مساعدت‌های زیادی انجام داده اما اصلاحات لازم باید اعمال شود و مشکلات موجود در این زمینه لازم است هر چه سریع‌تر مرتفع شود. در این رابطه مسائلی مطرح شده ازجمله اینکه ملزم کردن بانک‌ها به اصلاح صورت‌های مالی به زیان سهامدار تمام می‌شود و بانک مرکزی باید به فکر سود سهامدار نیز باشد. در پاسخ باید گفت که مدیران بانک‌ها که توسط سهامداران تعیین می‌شوند، مسوول سود یا زیان بانک هستند و بانک مرکزی مسوولیتی در سود و زیان بانک‌ها که منبعث از عملکرد مدیران منصوب به سهامداران است، ندارد.
وی افزود: البته سودی که علی‌الحساب به سپرده‌ها پرداخت می‌شود نباید از سود واقعی سپرده براساس دستورالعمل تقسیم سود عقود اسلامی بانک مرکزی بیشتر باشد. برای نمونه در صورت‌های مالی نباید سهم سود مشاع مورد محاسبه برای سپرده‌گذار از سپرده علی‌الحساب پرداختی در طول سال کمتر باشد. بانک نمی‌تواند بیشتر از حق سپرده‌گذار سود بپردازد و اگر هم بیشتر بپردازد طبیعتا خسارت آن از جیب سهامدار کسر می‌شود. در نتیجه باید جلو این روند گرفته شود و مدیران بانک‌ها باید خطوط قرمز را رعایت کرده و از ایجاد سود موهوم در صورت‌های مالی پرهیز کنند.
سیف با ابراز خرسندی و تشکر از مدیران بانک‌هایی که صورت مالی بانک خود را متناسب با استانداردهای جدید تنظیم و ارائه کرده‌اند، اشاره کرد: شفافیت در صورت‌های مالی یک اصل مسلم و حرفه‌یی است و دستکاری در صورت‌های مالی جرم تلقی می‌شود. وی از مدیران عامل بانک‌ها خواست اصول حرفه‌یی بانکداری را همواره نصب‌‌العین خویش قرار دهند.
رییس شورای پول و اعتبار درخصوص تغییرات نرخ سود بانکی گفت: برخی معتقدند که فاصله 3درصدی نرخ سود سپرده و تسهیلات غیرمنطقی است که در پاسخ باید گفت مصوبه شورای پول و اعتبار حداکثر نرخ سود سپرده را 15درصد اعلام می‌کند که مربوط به سپرده‌های یک ساله است و بانک‌ها باید برای سایر سپرده‌ها، نرخ‌های سود معقول و مناسبی را تعیین کنند.
وی افزود: تعدیل منطقی متوسط نرخ سود سپرده توسط بانک‌ها با کاهش هزینه تجهیز منابع، دامنه قابل قبولی از نرخ سود تسهیلات و سپرده را حاصل می‌کند. سیف ضمن تاکید بر لزوم برقراری یک گفتمان فعال میان شبکه بانکی و جامعه، پیشنهاد کرد برای افزایش انسجام و هماهنگی بانک‌ها، کانون بانک‌ها به صورت رسمی تشکیل شود. وی تاکید کرد: اگر بانک مرکزی در کنار وظایف اصلی خود قرار باشد پاسخگوی انتقادات و ایرادها از نظام بانکی هم باشد، از وظایف خود باز خواهد ماند. لذا مانند سایر کشورها در ایران نیز نیاز به تشکیل نهاد صنفی کانون بانک‌ها به صورت رسمی وجود دارد و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و کانون بانک‌های خصوصی لازم است این موضوع را پیگیری کنند.
رییس کل بانک مرکزی عملکرد بانک‌ها و موسسات اعتباری را درخصوص تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های کوچک و متوسط قابل تقدیر دانست و خاطرنشان کرد: حمایت گسترده بانک‌ها از طرح‌های رونق اقتصادی و خروج از رکود به جامعه نشان داد که انسجام و هماهنگی بانک‌ها می‌تواند، آثار مثبتی را در اقتصاد در پی داشته باشد. به نظر من نقش بانک‌ها در انجام این ماموریت منجر به افزایش رشد بخش صنعت در سه ماهه دوم سال 95 بوده و در کل اقتصاد افزایش رشد اقتصادی از 5.4 درصد در فصل اول به 9.2درصد در فصل دوم سال جاری در نتیجه همین اقدامات بانک‌ها بوده است.
