تصمیم سنای امریکا برای تمدید تحریم‌ها اثری بر سرمایه‌گذاری کشورها ندارد
گروه تجارت
سفر وزیر امور خارجه کشورمان با هیات همراه تجاری به کشور هند و پس از آن چین و ژاپن، یکی از مهم‌ترین سفرها و دیدارهای تجاری پسابرجام، آن هم در شرایط تصویب تمدید تحریم‌های ایران توسط سنای امریکا به حساب می‌آید؛ چراکه این سفر فرصتی فراهم کرد تا محمدجواد ظریف، بتواند تبعات این مصوبه جدید و نیز مسیر آینده روابط تجاری ایران به‌ویژه با کشورهای در حال توسعه خاور دور را بررسی کند. بسیاری از تحلیلگران آینده اقتصادی ایران را در شرایط پسابرجام روشن می‌بینند و رشد اقتصادی ایران را تا چند سال دیگر در اندازه کشورهایی مانند هند و چین می‌دانند؛ کشورهایی که از قضا مقصد سفر وزیر خارجه و هیات تجاری همراه هستند. نکته اینجاست که «مستعد بودن اقتصاد ایران» مزیتی غیرقابل انکار است که فرصتی طلایی برای سرمایه‌گذاری فراهم می‌کند ولی بالفعل شدن این توانایی‌ها نیاز به ثبات سیاسی دارد و نقش ظریف برای اثبات این ثبات در سفرهای پیش رو بسیار مهم خواهد بود. در همین راستا، روز گذشته سفرهای وزیر خارجه کشورمان به کشورهای هند، چین و ژاپن آغاز شد. گویی حضور ظریف در این سفرها برای بی‌اثر کردن حواشی انتخابات امریکا و تصمیمات جدید کنگره و سنا برای
تمدید تحریم‌های ایران خواهد بود. ازجمله اهداف این تیم، گسترش همکارهای میان ایران و این 3کشور در بخش‌های مختلف سیاسی و اقتصادی خواهد بود. در یک‌سال گذشته گسترش روابط تجاری ایران با کشورهای اروپایی منجر به کاهش حجم صادرات و واردات ایران به این 3کشور شده است.
تمدید تحریم‌ها بی‌اعتباری امریکاست
در ابتدای این سفر، وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تصویب تمدید تحریم‌های امریکا علیه ایران در سنای این کشور گفت: امریکا برخلاف تعهدات خودش عمل می‌کند. محمدجواد ظریف در بدو ورود به فرودگاه ایندرا گاندی دهلی نو گفت: تمدید تحریم‌های ضد ایران از نظر جامعه بین‌المللی، بی‌اعتباری دولت امریکا را نشان می‌دهد. ظریف افزود: همانطور که در گذشته مقامات امریکایی موظف بودند اجرای تحریم‌ها را متوقف کنند، اکنون هم اجرا متوقف است و شرایط برای کشورهای ثالث تفاوتی ندارد. وزیر امور خارجه کشورمان گفت: کاری که کنگره امریکا کرده است، در صورتی که به امضای رییس‌جمهور امریکا هم برسد اثر اجرایی ندارد.
محمدجواد ظریف با بیان اینکه ما نیازی نداریم که با مقامات هند، چین و ژاپن درباره این اقدام امریکا وارد گفت‌وگو شویم، گفت: کارآفرینان این 3کشور تمایل دارند در ایران سرمایه‌گذاری کنند و این تصمیم امریکا اثری بر سرمایه‌گذاری این کشورها در ایران ندارد.
منافع ایران و هند در ترانزیت و انرژی
ظریف همچنین در این سفر با بیان اینکه اقتصاد ایران و هند به‌عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده و مصرف‌کننده انرژی، مکمل یکدیگر هستند، گفت: ایران هرگز همکاری هند را در دوران دشوار تحریم‌ها فراموش نمی‌کند. وی با اشاره به تعهد ایران برای توسعه همکاری و تجارت با هند خاطرنشان کرد: هند باید زمینه تسریع تجارت میان 2کشور را فراهم کند. به گفته وزیر امور خارجه ایران، چابهار زمینه مناسبی برای همکاری 2کشور است و سرمایه‌گذاری در چابهار نه تنها برای ایران و هند بلکه برای تمامی منطقه اهمیت زیادی دارد. ظریف چابهار و کریدور شمال و جنوب را باعث رونق اقتصادی منطقه دانست و افزود: چابهار می‌تواند هند را به افغانستان، آسیای میانه، روسیه و اروپا متصل کند. وی با اشاره به روابط تاریخی و فرهنگی عظیم بین ایران و هند تصریح کرد: روابط دو کشور باید هرچه سریع‌تر توسعه یابد.
بر این اساس، کشور هند به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای طرف معامله با ایران، در رتبه ۶ واردات ایران قرار دارد. بر اساس این گزارش، درواقع در
۷ ماهه ابتدای امسال واردات ایران از هند به رقم بیش از یک میلیارد و ۱۸۸ میلیون دلار رسید، اما این رقم نسبت به سال گذشته از نظر وزنی و ارزش با کاهش روبه‌رو بوده است به‌طوری‌که از نظر ارزشی با کاهش 15.19 درصدی و از نظر وزنی با کاهش 32.91 درصدی نسبت به ۷ ماهه ابتدای سال ۹۴ مواجه بوده است. همچنین سهم صادرات ایران به این کشور هم از نظر ارزشی کاهش نشان می‌دهد.
البته کالاهای صادراتی ایران به این کشور از نظر وزنی رشد پیدا کرده است. آمارها بیانگر این است که هند در بخش صادرات کالاهای ایرانی هم رتبه ۶ را داراست و ایران در ۷ ماهه ابتدای امسال، صادراتی به ارزش بیش از یک میلیارد و ۵۹۵ میلیون دلار به این کشور داشته است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی با کاهش 0.53 درصدی روبه‌رو بوده، اما از نظر ارزشی رشد 32.30 درصدی را تجربه کرده است.
هدف‌گذاری تجارت 30 میلیارد دلاری
رییس اتاق ایران نیز در نشست تجاری هند - ایران به همراه وزیر خارجه، سفیر ایران در هند و مقام‌های اقتصادی این کشور در دهلی نو حضور داشت و گفت: اگر در دوران سخت تحریم، هند از معدود کشورهایی بود که روابط اقتصادی و تجاری‌اش با ایران استمرار داشت، عامل اصلی‌اش فرهنگ و تکثر و تعمیق پیوندهای تمدنی بود.
غلامحسین شافعی، با اشاره به سیاست «نگاه به شرق» جمهوری اسلامی ایران، در دوران پساتحریم گفت: کشور هند چهارمین اقتصاد بزرگ جهان است که همچنان با رشد اقتصادی
7 درصدی، مسیر توسعه را شتابان طی می‌کند. ایران نیز بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه و بیستمین اقتصاد بزرگ دنیاست و آنچه در این میان قابل توجه است، مکمل بودن اقتصاد دو کشور است. بنابراین بزرگ‌تر شدن اقتصاد ایران و هند نه‌تنها فضای پیرامونی آنها را تنگ نمی‌کند، بلکه بر سرعت رشد اقتصادی 2کشور افزوده و موجب جبران کاستی‌ها خواهد شد. وی افزود: سهم ایران از بازار 450 میلیارد دلاری هند تنها 5/2 میلیارد دلار و متقابلا سهم هند از بازار 60 میلیارد دلاری ایران تنها 4 میلیارد دلار است که با در نظر گرفتن حجم و بزرگی اقتصادهای 2کشور و مکمل بودن آنها، این ارقام اصلا درخور و شایسته نیست. هدف‌گذاری 15 الی 30 میلیارد دلاری روابط تجاری 2کشور در کوتاه‌مدت و بلندمدت، دور از دسترس نبوده و قابل تحقق است.
اقدام برای تاسیس شهرک مشترک
شافعی گفت: به عنوان مثال ایران در 4محصول وارداتی هند یعنی مشتقات نفتی و سوخت‌های معدنی غیر از نفت خام، مواد شیمیایی، انواع پلاستیک، مس و محصولات آن با ارزش تقریبی 92 میلیارد دلار دارای مزیت نسبی بوده و جزو چند کشور برتر دنیا از نظر ذخایر و مزیت تولید به حساب می‌آید که متاسفانه در حال حاضر سهم ایران از این میزان، تنها 1.3 میلیارد دلار است. متقابلا هند نیز می‌تواند بخش قابل توجهی از نیاز بازار ایران به‌خصوص در زمینه تکنولوژی، IT و نرم‌افزار، ماشین‌آلات صنعتی و برخی اقلام کشاورزی را تامین کند. رییس اتاق ایران، انرژی را محور اصلی همکاری‌های اقتصادی و موتور جلو برنده همکاری‌های تجاری دانست و گفت: از یک‌سو هند در سال‌های آینده جزو 3 کشور اول دنیا در مصرف انرژی خواهد بود و از سوی دیگر ایران با دارا بودن مقام اول ذخایر نفت و گاز جهان درمجموع مطمئن‌ترین و باثبات‌ترین تامین‌کننده انرژی هند به حساب می‌آید. شافعی ترانزیت را دومین محور اصلی همکاری‌های اقتصادی 2کشور دانست و تاکید کرد: با در نظر گرفتن موقعیت ممتاز ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی 2کشور، ایران بهترین و سریع‌ترین مسیر جهت نقل و انتقالات تجاری هندوستان با مجموعه کشورهای CIS، افغانستان، عراق، ترکیه و حتی اروپاست. وی افزود: بندر چابهار و حضور پررنگ هندی‌ها در آن می‌تواند نماد و سمبل همکاری‌های اقتصادی دو کشور به‌خصوص در حوزه تراتزیت و حمل و نقل باشد. رییس اتاق ایران در مورد اهمیت راهبردی همکاری‌های ترانزیتی 2کشور گفت: ارزش مبادلات تجاری هند با کشورهای CIS در سال 2014 نزدیک 12میلیارد دلار بوده است، که در صورت بهره‌برداری از بندر چابهار و اتصال این بندر به خطوط راه آهن جنوب به شمال، هزینه‌های حمل و نقل این کشور با این حوزه درصد قابل توجهی کاهش خواهد داشت. شافعی سرمایه‌گذاری مشترک را سومین محور همکاری‌های اقتصادی فی مابین به شمار آورد و بیان کرد: سرمایه‌گذاری در ایران به‌خصوص در منطقه آزاد چابهار، با در نظر گرفتن 2هدف؛ تامین نیاز روبه‌رشد هند در مواد اولیه و صادرات مجدد به بازار 400 میلیونی اطراف ایران، مزیت و توجیه سرمایه‌گذاری را به‌شدت افزایش می‌دهد. وی پیشنهاد مشخص اتاق بازرگانی ایران و شورای مشترک ایران و هند را تاسیس شهرک صنعتی مشترک در چابهار و تمرکز سرمایه‌گذاری‌ها در این شهرک دانست.
