کمبود مس در راه است
گروه معدن| گروه مطالعات بینالمللی مس (ICGS) پیشبینی کرد در طول ماههای باقیمانده سال 2016 بازار جهانی با کمبود مس مواجه خواهد شد. کارشناسان در حوزه فلزات پایه بر این باور هستند که آینده مس در بلندمدت بهبود مییابد و قیمت مس در بلندمدت با افزایش مواجه میشود. این در حالی است که در یکسال گذشته، قیمت اکثر این محصولات روند نزولی به خود گرفته بودند. دلایل کاهش قیمت فلزات پایه طی این مدت کاهش رشد اقتصاد چین بوده است. از سوی دیگر، سایت «مارکتواچ» از افزایش تقاضای فیزیکی برای خرید فلزات بنیادین مانند مس در بازارهای جهانی خبر داده است که رشد بهای این محصولات را به همراه خواهد آورد. از سوی دیگر گزارش سازمان زمینشناسی امریکا نشان میدهد، شیلی (بزرگترین تولیدکننده مس) در سال 2015 معادل 5 میلیون و 700 هزار تن مس تولید کرده که نسبت به سال گذشته آن 50 هزار تن کمتر است. پس از شیلی، چین، پرو و امریکا به ترتیب تولیدکنندگان برتر جهان هستند.
رشد مشروط
با اینحال کارشناسان پیشبینی میکنند با اتمام سال 2016 بازار مس با مازاد تولید 300 هزار تنی مواجه میشود. به عقیده برخی تحلیلگران، اگر شرایط اقتصاد چین در ماههای آینده بهتر شود، همزمان باتوقف رشد ارزش دلار، شاهد رشد نسبی قیمت مس و برخی دیگر از فلزات اساسی خواهیم بود. بر اساس نظرسنجیهای انجام شده از تحلیلگران، مس در آینده گران میشود و طبق این برآورد، افزایش قیمت مس تا پایان سال 2016 و همچنین در سال 2017 هر چند کند اما سیر باثباتی خواهد داشت. کارشناسان میگویند: کاهش واردات مواد اولیه و انرژی در چین از یک طرف همزمان با افزایش رشد تولید معادن در دنیا از جمله در شیلی و پرو دو مساله اساسی صنایع معدنی در حال حاضر هستند که کاهش قیمتها را به وجود آوردهاند. با توجه به چشماندازی که در خصوص قیمتها وجود دارد، کشورها باید با تمرکز بر ارتقای بهرهوری و افزایش توان رقابتی برای یک دوره طولانی مدت با روند کاهشی قیمتها در بخش معدن منطبق باشند. در شرایطی که قیمتها روند نزولی دارد، شرکتی موفق است که بتواند قیمت تمام شده را کاهش دهد تا توان رقابتی خود را حفظ کند. شرکت ملی صنایع مس ایران از دیگر شرکتهای معدنی دنیا
مستثنا نیست و باید بر پایایه سیاستهای افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها حرکت کند. به گفته کارشناسان، بین قیمت مس در بازارهای جهانی و رشد اقتصادی چین رابطه مستقیم وجود دارد.
ایجاد توازن در زنجیره فولاد
همچنین گزارش جدید از وضعیت طرح جامع فولاد نشان میدهد، ایجاد توازن در زنجیره فولاد، یکی از نکات اساسی اجرای این طرح محسوب میشود. بر اساس بررسیهای به عمل آمده شرکت فولاد تکنیک به عنوان مشاور پایش طرح جامع فولاد، «ظرفیت» تولید فولاد خام کشور در پایان سال 94 معادل 23.4 میلیون تن و در بخش محصولات فولادی 34.1 میلیون تن بوده است. طبق این بررسی، از 55 میلیون تن ظرفیت تولید فولاد در چشمانداز 1404 رقمی در حدود 34میلیون تن مصرف داخلی و مابقی (21 میلیون تن) باید صادر شود.
در این گزارش تصریح شده، در سال 1394 معادل 13.3 میلیون تن ظرفیت تولید کنسانتره افتتاح شد (زرند ایرانیان، سیرجان ایرانیان، گل گهر، گوهرزمین، رودمتال، کاسپین و آیندهسازان البرز) این در حالی است که در مقابل، یک میلیون تن گندله به ظرفیت کشور اضافه شده (چادرملو+اردکان) که این امر نشان از ضرورت راهاندازی کارخانههای جدید گندلهسازی میدهد. در این باره باید یادآورشد که امسال طبق برنامهریزی صورت گرفته یک طرح 5میلیون تنی گندله در سنگان به بهرهبرداری خواهد رسید که بخشی از کمبود در این بخش را جبران میکند.
از مهمترین چالشهای اجرای این طرح جامع کمبود منابع مالی است. علاوه بر این، تداوم و رشد صدور مجوز احداث واحدهای زنجیره فولاد در استانها یکی از چالشهای پیشروست به گونهیی که در سال 94 شاهد رشد 23درصد مجوز احداث واحدهای فولادی شدیم. در حال حاضر 179میلیون تن مجوز تاسیس کارخانههای فولادی صادر شده است. این مجوزها در بخش گندلهسازی 147میلیون تن و در بخش تولید کنسانتره 131میلیون تن بوده است. این مجوزها باعث به هم خوردن توازن در زنجیره ارزش فولاد شده است. این در شرایطی است که کشور فاقد ذخایر معدنی کافی برای تامین خوراک این حجم از واحدهای کنسانتره است و به نظر میرسد، واحدهای جدید باید به تامین ماده اولیه از محل واردات بیندیشند.
رشد تولید کنسانتره فسفات
از سوی دیگر، میزان تولید کنسانتره مجتمع فسفات اسفوردی در 2 ماهه نخست سال 95، رشد 22 درصدی را تجربه کرد. مجتمع فسفات اسفوردی در ماههای فروردین و اردیبهشت امسال، 14هزار و 859تن کنسانتره فسفات اسفوردی تولید کرد. اما رقم مذکور در مدت مشابه سال گذشته، 12هزار و 141تن بود. همچنین آمار تولید نسبت به برنامه (7000 تن)، 112درصد افزایش یافت. میزان استخراج این معدن در ماههای یاد شده به 43هزار و 305 تن رسید که در مقایسه با میزان استخراج مدت مشابه سال گذشته (34 هزار و 460 تن)، 26 درصد رشد داشت. افزون بر این، مجتمع فسفات اسفوردی در اردیبهشت ماه، 8 هزار و 45 تن کنسانتره فسفات تولید کرد که نسبت به مدت مشابه سال 94 (6 هزار و 275 تن)، حاکی از رشد 28 درصدی است. کنسانتره فسفات در صنایع تولید کودهای شیمیایی، خوراکی، غذایی دام و طیور، داروسازی، خمیر دندان، پاککنندهها، حشرهکشها، رنگ، فولادهای ضد زنگ، عکاسی، کبریتهای بیخطر، تهیه اسید فسفریک و غیره کاربرد دارد. بنا به این گزارش، مجتمع فسفات اسفوردی (از واحدهای زیر مجموعه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران وابسته به ایمیدرو) تنها تولیدکننده فسفات با عیار 36.5درصد در کشور، در 35 کیلومتری شمال شرق شهرستان بافق در استان یزد واقع شده است.