با انتشار اوراق بدهی، دولت در استفاده از منابع بانکی منضبط خواهد شد
گروه بانک و بیمه|
رییس کل بانک مرکزی در جلسه تشریح فاز اول برنامه اصلاح نظام بانکی که با حضور مسوولان بانک مرکزی و مدیرانعامل بانکها برگزار شد، از حاکم شدن نگاه واقعبینانه نسبت به شبکه بانکی در مجموعه دولت و نهادهای حاکمیتی ابراز خرسندی کرد و گفت: در گذشته، توقعات غیراصولی از نظام بانکی به این مجموعه آسیب رسانده که این امر آثار خود را در قالب بدهیهای انباشته شده، نمایان کرده است. به گزارش «تعادل»، ولیالله سیف با بیان اینکه بهدلیل اهمیت برنامه اصلاح نظام بانکی و پیادهسازی صحیح آن لازم است مدیران عامل با جزییات این طرح بیشتر آشنا شوند، افزود: حل مشکلات و معضلات بانکی صرفا در درون سیستم بانکی اتفاق نمیافتد و باید انتظارات و توقعات از نظام بانکی اصلاح شود. وی تصریح کرد: تحول در نوع نگاه دولت به نظام بانکی نقطه عطفی در طرح اصلاح نظام بانکی است، چراکه در طرح اصلاح نظام بانکی، انتشار اوراق بازار بدهی، دولت را منضبط میکند و در نوع نگاه دولت به استفاده از منابع نظام بانکی تاثیرگذار خواهد بود. در گذشته
دولت بدون درنظر گرفتن شرایط از منابع بانکی برداشت میکرد و این امر اکنون به مطالبات انباشته شده بدل شده است.
کارایی به شرط اجرای کامل
سیف ضمن درخواست از مدیران عامل برای اجرای کامل برنامه اصلاح نظام بانکی افزود: در صورتی که برنامه اصلاح نظام بانکی بهصورت کامل اجرا نشود، کارایی آن از بین میرود، در این راستا باید تقدم و تاخر در عملیاتی شدن این طرح رعایت شود تا درنهایت به نتیجه مطلوب دست یابیم، همچنین در صورتی که این برنامه بهخوبی اجرایی و عملیاتی شود با اقبال همگان روبهرو خواهد شد.
مشکلات نهادی
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه در برنامه طرح اصلاح نظام بانکی، معضلات نظام بانکی در سه لایه طبقهبندی شدهاند، افزود: لایه اول معضلات بنیادین است که از جنس مسائل ساختاری و نهادی است. مسائلی مانند ضعف قوانین پولی و بانکی، ضعف قوانین و ساختارهای نظارت بانکی، ضعف قوانین حاکمیت شرکتی، گستره عمیق دخالتها، سلطه مالی دولت بر نظام بانکی و ضعف زیرساختهای وامدهی از نمونههای مهم این حوزه است.
انجماد داراییها
لایه دوم، معضل کاهش درآمدزایی داراییهای بانکهاست که به اختصار انجماد داراییها نامیده میشود. داراییهای منجمد که در ترازنامه بانکها براثر معضلات لایه اول و پس از بزرگ شدن کمی شبکه بانکی طی دهه1380 انباشته شده و استمرار فعالیت سالم بانکها را با مشکل مواجه کرده، در سه طبقه مطالبات غیرجاری بانکها، بدهیهای دولت، سرمایهگذاریها و مشارکتهای بانکها در پروژههایی که در شرایط فعلی تنها با زیان قابلملاحظه قابلیت نقدشوندگی دارند، دستهبندی میشوند.
وی افزود: در کنار این موارد، بزرگ شدن بانکها توام با عدم افزایش سرمایه، سبب کاهش نسبت کفایت سرمایه شده، درنتیجه پوشش طبیعی بانکها در قبال شوکهای اقتصادی تضعیف شده و انگیزه سهامداران برای پذیرش ریسک براساس منابع مالی سپردهگذاران را افزایش داده است.
کاهش نسبت تسهیلات و جنگ قیمتی
لایه سوم نیز معضل جریان نقد بانکهاست که در قالب افت نسبت تسهیلات اعطایی به سپردهها، نرخ بالای سود و جنگ قیمتی بین موسسات مالی نمایان شده است.
ساماندهی بدهی دولت
سیف، بخش دوم برنامه اصلاحی را ساماندهی بدهیهای دولت و بازارپذیر کردن آنها عنوان کرد و گفت: محوریت این بخش با وزارت امور اقتصادی و دارایی است، مشکل شبکه بانکی از دو بعد تنگنای مالی و پایداری مالی بر اقتصاد اثر گذاشته است. تنگنای مالی از مسیر کاهش منابع در دسترس بنگاهها موجب تشدید رکود شده است. آسیبشناسی شبکه بانکی نشان میدهد بخشی از مشکل انجماد داراییهای بانکها به عدم بازپرداخت بدهیهای دولت برمیگردد. عدم بازپرداخت بدهیهای دولت، جریان نقد مرتبط با اصل و فرع این وامها را متوقف کرده است. این امر در مراحل بعد از طریق تضعیف جریان درآمدی تولیدکنندگان و کارفرمایان به پروژههای دولتی، سبب افزایش مطالبات غیرجاری بانکها شده است. در صورتی که دولت، اقدام موثری برای ساماندهی بدهیهای خود به انجام نرساند، «تداوم و حتی تشدید وضعیت رکودی فعلی» دور از انتظار نخواهد بود.
افزایش سرمایه
رییس شورای پول و اعتبار افزایش سرمایه بانکها را بخش سوم طرح اصلاح نظام بانکی اعلام کرد و گفت: طبق اصول بانکداری و براساس مقررات کمیته بال برای مهار درجه ریسکپذیری مدیران بانکها در استفاده از سپردههای افراد جامعه، لازم است بانکها یک سطح حداقلی از پوشش ریسک را از طریق سرمایه سهامداران فراهم کنند، بنابراین تمام بانکها ازجمله بانکهای دولتی باید باتوجه به اندازه ترازنامه خود، شرایط حداقل سرمایه را دارا باشند. برهمین اساس، بخش سوم این برنامه ارتقای کفایت سرمایه بانکهای دولتی و غیردولتی برای ارتقای سلامت شبکه بانکی و افزایش قدرت تسهیلاتدهی بانکهاست.
ساماندهی موسسات غیرمجاز
رییس کل بانک مرکزی بااشاره به لزوم ساماندهی موسسات غیرمجاز بهعنوان یکی از محورهای اصلی طرح اصلاح نظام بانکی، به اقدامات و دستاوردهای اخیر بانک مرکزی در این زمینه اشاره و خاطرنشان کرد: بانک مرکزی همواره موضوع ساماندهی موسسات غیرمجاز را با حساسیت لازم و با هدف صیانت از منافع سپردهگذاران پیگیری کرده است.
وی با یادآوری موضوع تعاونی ثامنالحجج، از همکاری بانک پارسیان که عاملیت بازپرداخت سپردههای مردمی را با تلاشی ستودنی بهعهده گرفته است، تشکر کرد.