گروه جهان
حزب کمونیست چین اعلام کرد از این پس به زوج‌های این کشور اجازه خواهد داد که دو فرزند داشته باشند و پس از سه دهه به سیاست تک فرزندی پایان خواهد داد. جمعیت‌شناسان بارها با هشدار نسبت به ادامه سیاست تکفرزندی پیش‌بینی کرده بودند به‌دلیل کاهش جمعیت کارگران جوان، تامین هزینه و نیازهای سالمندان و نسل بازنشسته بزودی برای چین به یک معضل بزرگ بدل خواهد شد. کاهش شدید و ناگهانی نرخ رشد جمعیت باعث شده که سن متوسط جمعیت چین افزایش یابد.
اکونومیست می‌نویسد: «جمعیت‌شناسان چینی سال‌هاست که نگران رشد سریع جمعیت کهنسال و کاهش زاد و ولد در این کشور هستند، عواملی که می‌تواند بر اقتصاد این کشور یک میلیارد و 357 میلیون نفری تاثیر بگذارد. حزب کمونیست در نهایت به اجرای این قانون پایان داد اما حزب هنوز هم اصرار دارد که دولت این کشور، خلاف کشورهای دیگر حق کنترل باروری کشورش را دارد.»
دولت چین مدعی است اجرای سیاست تک فرزندی از حدود ۴۰۰ میلیون تولد و افزایش جمعیت جلوگیری کرده و با کاستن از فشار به منابع کشور توانسته است که تعداد زیادی از خانواده‌ها را از فقر نجات دهد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، اجرای سیاست تکفرزندی در چین در شرایطی متوقف شده که این اقدام چندان هم مورد استقبال قشر جوان این کشور قرار نگرفته است.
برخی تحلیلگران معتقدند که با وجود توقف اجرای این قانون، بعید به نظر می‌رسد که جوانان چینی میل چندانی به فرزندآوری داشته باشند. واقعیت این است که این اقدام ممکن است باعث افزایش نرخ تولد نشود چون حتی بدون سختگیری در اجرای سیاست تک فرزندی هم، در سال‌های اخیر میزان باروری در چین به‌شدت کاهش یافته است. با این حال برخی از مردم چین تغییر سیاست تکفرزندی را نشانه‌یی از احترام حزب و دولت حاکم به اختیار و تصمیم مردم می‌دانند.
در بخشی از بیانیه حزب کمونیست چین آمده است که اجازه به خانواده‌ها برای داشتن دو فرزند با هدف بهبود تعادل در رشد جمعیت و مقابله با پیر شدن جمعیت کشور اتخاذ شده است. این مقررات قبل از اجرا باید توسط دستگاه قانونگذاری کشور تصویب شود که در حقیقت جنبه فرمالیته دارد، اما زمان تصویب و اجرای این مقررات جدید را اعلام نکرد.
چین با جمعیتی بالغ بر 1.4میلیارد نفر پر جمعیت‌ترین کشور جهان است که در سال ۱۹۷۹ سیاست تک فرزندی را ابتدا به عنوان یک روش موقت برای کنترل جمعیت و کاستن از رشد تقاضا برای آب و سایر منابع به اجرا گذاشت. مدت کوتاهی پس از اجرای آن به خانواده‌های ساکن مناطق روستایی اجازه داده شد در صورتی‌که فرزند اول آنها دختر باشد صاحب فرزند دوم شوند. اقلیت‌های قومی نیز از این مقررات مستثنی بودند.
خانواده‌هایی که ترجیح می‌دادند حتما فرزند پسر داشته باشند در موارد زیادی جنین دختر را سقط می‌کردند و این باعث شد تعداد پسرانی که در دهه‌های اخیر متولد شده‌اند از دختران بسیار بیشتر باشد. به این خاطر بخشی از مردان نمی‌توانند همسری پیدا کنند و گفته می‌شود که تحت تاثیر این وضعیت زنانی از خارج از کشور با هدف ازدواج با مردان چینی به این کشور قاچاق می‌شوند. خانواده‌هایی که مقررات تک فرزندی را نقض می‌کردند متناسب با درآمدشان جریمه نقدی می‌شدند. تعدادی از خانواده‌های روستایی بخشی از اموال و حتی دام‌های خود را به خاطر پرداخت این جریمه از دست دادند.
بنا بر اعلام کمیسیون برنامه‌ریزی سلامت و خانواده چین، حدود 90 میلیون خانواده در این کشور شرایط لازم برای داشتن دو فرزند را دارند. در صورتی که این خانواده‌ها دو فرزند داشته باشند جمعیت چین تا سال 2030 میلادی به یک میلیارد و 450 میلیون نفر خواهد رسید.
تردید برای داشتن فرزند دوم
حزب کمونیست چین پیشتر گام‌هایی را برای کمرنگ‌تر کردن قانون تکفرزندی برداشته بود؛ به‌عنوان مثال، در نوامبر سال ۲۰۱۳ اعلام کرد که اگر یکی از والدین خود تک فرزند باشد آن زوج اجازه خواهد داشت صاحب دو فرزند شود. این نخستین مورد مهم از تعدیل در سیاست تک فرزندی پس از سه دهه بود. اما اکنون تمام موانع دیگر برای داشتن دو فرزند لغو خواهند شد.
انئیس گودو، جامعه‌شناس و کارشناس مسائل چین، به شبکه فرانس 24 گفته است، چین این سیاست را به علت دلایل جمعیتی به اجرا گذاشت چون رشد جمعیتی سریعی داشت. البته اجرای این سیاست دلیل اقتصادی نیز داشت. چین می‌خواست ثروتمند و توسعه‌یافته باشد و برای این کار لازم بود که رشد جمعیت کنترل شود.
این کارشناس مسائل چین در ادامه افزوده است: «با این حال این سیاست بطور کامل در کشور به اجرا گذاشته نمی‌شد. بیشتر اوقات کودکانی خارج از سهیمه تعیین شده به دنیا می‌آمدند و چون این کودکان بطور غیرقانونی به دنیا آمده بودند برای آنها شناسامه صادر نمی‌شد و بدین از بیشتر حقوق اجتماعی شان محروم بودند... این سیاست در همه مناطق چین بطور یکسان اجرا نمی‌شد بلکه بسته به شرایط مناطق مختلف جغرافیایی داشت. تا سال 2010 میلادی این قانون در برخی از مناطق سفت و سخت اجرا می‌شد اما در برخی مناطق دیگر مانند شانگهای در اجرای آن زیاد سختگیری صورت نمی‌گرفت و پدر و مادرها اجازه داده می‌شد که فرزند دوم خود را نیز به دنیا آورند.»
وو تینگ‌تینگ، کارشناس مسائل اجتماعی چین، نیز با ابراز تردید نسبت به افزایش رشد جمعیت مطابق با پیش‌بینی‌های حزب کمونیست به خبرگزاری رویترز گفته است: «عدم قطعیت اقتصاد چین، امروز بیش از هر زمان دیگریست و این مساله باعث می‌شود که مردم درباره داشتن فرزند دوم با احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری کنند. مساله دیگر این است که جوانان چین امروز ترجیح می‌دهند برای تحصیلات و سفر به اقصی نقاط جهان پول بیشتری هزینه کنند.»
