سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد(فائو) همگام با یونسکو، بانک جهانی، تسهیلات جهانی محیطزیست (جف) و انجمن بینالمللی متخصصان آبهای زیرزمینی خواستار اقدام جامعه جهانی برای مدیریت کاهش و تخریب فزاینده منابع محدود آبهای زیرزمینی شد. به گزارش دفتر نمایندگی فائو در جمهوری اسلامی ایران، پنج سازمان مذکور مجموعهیی از اصول و ضوابط با عنوان «چشمانداز سال 2030 و چارچوب جهانی برای اقدام» را پیشنهاد دادهاند که امکان مدیریت بهتر منابع آب زیرزمینی را برای دولتها فراهم میآورد. بنابر بررسیهای فائو شدت برداشت از منابع آب زیرزمینی در قسمتهای وسیعی از چین، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، ایران، ایالات متحده امریکا، مکزیک و اروپا در بالاترین میزان قرار دارد. چنین فرایندی میتواند منجر به از دست رفتن ذخایر آب شیرین در زمانی که ذخیره آب زیرزمینی برای تامین امنیت آبی و سازش با تغییرات اقلیمی بسیار حیاتی است، شود. گمانهزنیهای فائو نشان میدهد که طی 40 سال گذشته سرانه دسترسی به آب شیرین در منطقه خاورنزدیک به میزان دوسوم کاهش یافته و این روند نزولی احتمالا تا سال 2050 به میزان 50درصد دیگر ادامه خواهد داشت. ایران نیز همچون
سایر کشورهای منطقه، بیش از 90درصد منابع آب خود را در بخش کشاورزی مصرف میکند و بیش از 55درصد اراضی زیرکشت در این کشور با آب زیرزمینی آبیاری میشوند. برای مدت طولانی تصدی آبهای زیرزمینی در حوزه سیاستگذاری مورد توجه قرار نگرفته بود که منجر به تخریب و کاهش این منابع شده است. به گزارش فائو، برداشت جهانی از آبهای زیرزمینی طی نیم قرن گذشته سه برابر افزایش یافته و بیش از یکچهارم برداشتهای کنونی به شیوه غیرپایدار انجام میپذیرد. این درحالی است که آلودگی گسترده آبهای زیرزمینی، زندگی بشر و محیطزیست را با تهدید جدی روبهرو کرده است.
بسیاری از سفرههای آب زیرزمینی شهری در جهان بهدلیل سیستم تخلیه فاضلاب آلوده شدهاند و سفرههای آب زیرزمینی ساحلی نیز در معرض نفوذ آبهای شور قرار گرفتهاند. همچنین آلایندههای صنعتی، آفتکشها و کودهای شیمیایی نیز به این مخازن آب راه پیدا کردهاند. میزان توزیع آبهای زیرزمینی تجدیدپذیر در مناطق مختلف یکسان نیست، برخی از مناطق بهخصوص نواحی کمبارش، بیش از سایر مناطق در معرض خطر قرار گرفتهاند. آبهای زیرزمینی نقش انکارناپذیری را در کاهش فقر و ایجاد رفاه عمومی ایفا میکنند. بیش از یکسوم از آبهای شهری و صنعتی و همچنین بیش از 40درصد از آب مصرفی در بخش کشاورزی جهان از آبهای زیرزمینی تامین میشود. آب زیرزمینی پتانسیل لازم برای فراهم کردن آب شرب لازم برای میلیونها نفر جمعیت شهری و روستایی فقیر را دارد. بسیاری از کشاورزان و خانوادههایشان برای آبیاری محصولات کشاورزی و تامین معیشت خود به این نوع آب وابستهاند.