گروه بورس انرژی رامین بیات
موضوع عرضه نفت در بورس انرژی در سال‌جاری به‌نظر می‌رسد نسبت به سال گذشته وارد فاز جدی‌تری شده و از طرف دیگر به گفته کارگزاران بورس انرژی درحال حاضر چندین مشتری عمده برای خرید نفت از چهارمین بورس کشور لحظه شماری می‌کنند.
براساس این گزارش، روز گذشته بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت برای چندین بار بر عرضه نفت و فرآورده‌های نفتی در بورس انرژی تاکید کرد.
وزیر نفت گفت: امسال قصد داریم تا نفت و فرآورده‌های نفتی را در بورس انرژی عرضه کنیم و در این زمینه هماهنگی لازم با بورس انرژی انجام شده است.
زنگنه افزود: عرضه این محصولات علاوه بر شفاف‌سازی معاملات موجب ایجاد حرفه‌یی جدید در عرصه معاملات این بورس می‌شود.
این درحالی است که یکی از بزرگ‌ترین آرزوهای بازار سرمایه ورود و عرضه طلای سیاه در بورس انرژی است، حال باید دید در سال جدید که مذاکرات هسته‌یی به سمت توافق جامع درحال حرکت است، آیا ورود نفت به بورس رنگ واقعیت به خود خواهد گرفت.
مشتریان منتظر عرضه طلای سیاه
براساس این گزارش، علی قاسمی مدیر معاملات انرژی کارگزاری کالای خاورمیانه در گفت‌وگو با «تعادل» با بیان اینکه چندین مشتری عمده برای خرید نفت از بورس انرژی درحال حاضر وجود دارد، اظهار داشت: این درحالی است که هنوز جزییات دقیقی از این موضوع منتشر نشده است و در صورتی که این امر جنبه عملیاتی به خود بگیرد، به‌طور قطع مشتریان زیادی برای خرید نفت به بورس انرژی مراجعه خواهند کرد.
مدیر معاملات انرژی کارگزاری کالای خاورمیانه ادامه داد: درصورت عرضه طلای سیاه در بازار سرمایه، بر جذابیت بورس انرژی افزوده خواهد شد.
قاسمی بااشاره به اینکه اگر مشتری بخواهد نفت را از خود وزارت نفت بخرد، دچار گرفتاری‌های زیادی خواهد شد و در یک پروسه زمان‌بر گرفتار خواهد شد، ادامه داد: اما اگر امکان خرید نفت‌خام از بورس انرژی فراهم شود، خریداران دیگر دچار گرفتاری نخواهند شد و به‌راحتی و سهولت می‌تواند به فعالیت اقتصادی خود بپردازند.
مدیرمعاملات انرژی کارگزاری کالای خاورمیانه همچنین به این نکته اشاره کرد که حصول توافق هسته‌یی کمک شایانی به ورود نفت‌خام به بورس خواهد کرد. قاسمی افزود: حمل نفت خریداری شده برعهده خریدار خواهد بود.
شفافیت قیمت نفت با حضور در بورس
این گزارش حاکی است، همچنین محمد نوروزی مدیر معاملات انرژی کارگزاری بهمن در گفت‌وگو با «تعادل» مهم‌ترین مزیت عرضه نفت در بورس انرژی را شفافیت قیمت این محصول استراتژیک دانست و گفت: درحال حاضر امکان رقابت برای تعیین قیمت نفت در داخل کشور وجود ندارد، اما با حضور نفت در بازار سرمایه، قیمت نفت از شفافیت برخوردار خواهد شد. مدیر معاملات انرژی کارگزاری بهمن دومین مزیت عرضه نفت در بورس را متنوع شدن مشتریان قلمداد کرد.
نوروزی با بیان اینکه مهم‌ترین موضوع در این رابطه، بحث قیمت‌گذاری نفت است، اظهار داشت: قیمت تعیین شده برای نفت‌خام باید دارای جذابیت باشد تا مشتریان برای خرید نفت از بورس ترغیب شوند. این فعال بازار سرمایه ادامه داد: درمجموع حضور نفت و فرآورده‌های نفتی در بورس انرژی به سود وزارت نفت و بازار سرمایه است و در نهایت می‌تواند منجر به دست یافتن به بازار‌های جدید صادراتی برای نفت کشورمان شود.
تعیین قیمت نفت برای عرضه در بورس
براساس این گزارش، نمایندگان مجلس در نشست علنی هفتم بهمن سال گذشته درجریان بررسی مواد باقی‌مانده از لایحه رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، ماده الحاقی ٢٢ این لایحه را اصلاح کردند. براساس ماده الحاقی ٢٢ لایحه رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، همه پالایشگاه‌های کشور مشروط به پرداخت و تسویه وجوه نفت‌خام و میعانات گازی خریداری شده تحویلی به قیمت هر بشکه ٩٥درصد تحویل روز فوب خلیج‌فارس و به‌صورت نقدی یا اعتبار اسنادی یک‌‌ماهه به شرکت دولتی ذی‌ربط تابعه وزارت نفت، مجاز هستند فرآورده‌های نفتی مازاد بر نیاز داخلی را صادر کنند. همچنین استفاده از سازوکارهای بورس انرژی در خریدوفروش نفت‌خام و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی و انرژی برق در اولویت قرار دارد. شرکت دولتی ذی‌ربط تابعه وزارت نفت مجاز است قیمت پایه نفت‌خام و میعانات گازی عرضه شده در بورس را یک تا دودرصد کمتر از ٩٥درصد قیمت فوب خلیج‌فارس تعیین کند و دو درصد تا سه درصد کمتر از بند یک برای توسعه پالایشگاه‌های موجود یا احداث پالایشگاه‌های تازه تا ١٠سال پس از بهره‌برداری تعیین کند.
سابقه حضور نفت در بورس
این گزارش حاکیست، برای نخستین‌بار در 22تیرماه سال90 بود که نفت‌خام در بورس کالا روی تابلو رفت، ولی معامله‌یی صورت نگرفت، نخستین‌باری که نفت‌خام فروش رفت 26مرداد سال90 بود که 500هزار بشکه نفت‌خام به یکی از زیر‌مجموعه‌های شرکت ملی نفت فروخته شد. بعد از این معامله دیگر عرضه نفت در بورس کالا صورت نگرفت تا اینکه با روی کارآمدن دولت یازدهم، بیژن نامدار زنگه وزیر نفت دستور داد روزانه 2هزارو920 بشکه نفت‌خام به‌صورت ریالی از 17فروردین‌ماه سال گذشته در بورس البته این‌بار در تالار فیزیکی بورس انرژی عرضه شود. این درحالی بود که تا پایان مردادماه سال گذشته 66بار نفت‌خام به‌وسیله شرکت ملی نفت در بورس انرژی روی تابلو معاملاتی رفت که فقط در 12 نوبت، معامله انجام شد. در دفعاتی هم که نفت‌خام معامله شده، درصد کمی از این محصول با تقاضا روبه‌رو بوده است.
باتوجه به اقبال کم به عرضه این محصول از 20مرداد سال93 بنا بر دستور هیات‌مدیره شرکت ملی نفت عرضه نفت‌خام در بورس انرژی متوقف شد.
