با ابلاغ مقررات جدید ارزی توسط بانک مرکزی ۴۴۵ صرافی مجاز به اعلام اطلاعات معاملات در سامانه سنا شدند و خریدوفروش ارز برای اشخاص حقیقی و حقوقی غیرمجاز ممنوع است. بانک مرکزی ۲۶ روز پیش مقررات ناظر بر عملیات صرافی‌ها را به تمام صرافی‌های دارای مجوز از بانک مرکزی ابلاغ کرد که براساس آن قرار است تمام فعالیت‌های ارزی در بازار آزاد و صرافی‌های بدون مجوز، غیرمجاز شناخته شود که البته بخشنامه آن هنوز به‌صورت رسمی اجرایی نشده و در مرحله آزمایشی است.
طبق بخشنامه بانک مرکزی فعالیت صرافی‌ها در فضای مجازی ممنوع شده و هرگونه فعالیت صرافی‌ها خارج از سامانه سنا برای معامله ارز غیرمجاز است. این مقررات براساس قانون پولی و بانکی و قانون برنامه پنجم توسعه درتاریخ ۹۳/۱۰/۲۹ به همه صرافی‌های دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی ابلاغ شده است.
طبق مقررات مذکور از این پس هرگونه فعالیت صرافی‌های مجاز برای خریدوفروش ارز در فضای مجازی ممنوع بوده و این مقررات به هیچ عنوان معاملات فردایی را به رسمیت نمی‌شناسد و صرافی‌ها از این پس مکلف به نصب نرخ خریدوفروش ارز در صرافی یا در تارنمای خود هستند و تمام معاملات صرافی‌های مجاز اعم از خریدوفروش عمده و خرد حتما باید در سامانه سنا ثبت شود.
به گزارش مهر، کانون صرافان موظف شده که براساس اطلاعات ثبت شده توسط صرافی‌ها در سامانه سنا نرخ روزانه ارز را در محدوده زمانی ساعت ۱۰ تا ۱۸ بعدازظهر روزهای کاری به فاصله زمانی هر ساعت یک‌بار اعلام و این نرخ در تارنمای صرافی‌ها درج شود. تمام معاملات ارزی فقط برای صرافی مجاز معتبر بوده و خریدوفروش ارز براساس ماده سه مقررات ناظر ارزی صرافی‌ها برای اشخاص حقیقی و حقوقی ممنوع شده است.
بررسی‌های میدانی مهر نشان می‌دهد که اخیرا اقداماتی ازسوی بانک مرکزی با همکاری برخی دستگاه‌ها برای پاک کردن بازار ارز از دلالان بزرگ که اقدام به تعیین نرخ‌ها و قیمت‌گذاری نرخ‌های روز بعد می‌کردند، آغاز شده است و بازار ارز روزهای خلوتی را می‌گذراند و فقط دلالان خرده‌پا که به گفته خود آنها تاثیری در نرخ‌گذاری‌های بازار ندارند، در این بازار معامله می‌کنند.
البته صرافی‌های بزرگ هم در بازار دلالی معاملات بزرگ و کلان را در دست دارند. اما به هرحال ابلاغ بخشنامه جدید بانک مرکزی تا حدودی توانسته به بازار دلالی ارزی سروسامانی بدهد و دلالان را نسبت به وضعیت آتی بازار ارز نگران کند.
درحال حاضر ۴۲۸ شرکت صرافی از بانک مرکزی مجوز فعالیت رسمی دارند و می‌توانند در بازار ارز کشور به‌صورت رسمی فعال باشند و باید اطلاعات معاملات خود را به‌صورت روزانه به سامانه سنا وارد کنند. علاوه بر آنها ۱۷ صرافی که پروانه کسب آنها توسط اتحادیه طلا و جواهر ابطال و مجوز فعالیت از بانک مرکزی دریافت کرده‌اند هم به جمع آنها پیوسته‌اند.
باتوجه به بند (ج) ماده (۱۱) و بند (الف) ماده (۴۲) قانون پولی و بانکی کشور مصوب مورخ ۱۸تیر۱۳۵۱ و همچنین ماده (۹۶) قانون برنامه پنجم توسعه، مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها به شرح ذیل ابلاغ می‌گردد:
الف) تعاریف:
ماده (۱) در این مقررات عناوین ذیل در معانی مشروح مربوطه به کار می‌رود:
۱- معاملات نقدی: معاملاتی هستند که خریدار و فروشنده به محض انجام معامله، ارز و ریال مورد معامله را مبادله می‌نمایند.
۲- معاملات آتی و سلف: معاملاتی هستند که مبادله ارز و ریال به روز یا روزهای آینده محول می‌گردد.
۳- کانون صرافان ایران: تشکل حرفه‌یی متشکل از کلیه صرافی‌های دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی که به منظور ساماندهی بازار ارز و سکه و ایجاد هماهنگی در حوزه صرافی‌ها تاسیس گردیده است.
۴- روز کاری بانکی: روزی است که بانک‌ها برای ارایه خدمات بانکی باز هستند.
۵- معاملات جزیی: به معاملاتی گفته می‌شود که مبلغ ارزی آن حداکثر معادل ۱۰هزاردلار باشد.
۶- معاملات عمده: به معاملاتی گفته می‌شود که مبلغ ارزی آن از معادل ۱۰هزاردلار بیشتر باشد.
۷- سامانه سنا: سامانه‌یی است که صرافی‌ها موظف هستند آمار و اطلاعات کلیه معاملات و خریدوفروش ارز خود را در آن ثبت نمایند.
ب) عوامل بازار:
ماده (۲) صرافی‌های دارای مجوز فعالیت معتبر از بانک مرکزی، مجاز به اشتغال به معاملات ارزی هستند. این صرافی‌ها می‌توانند نسبت به خریدوفروش ارز برای خود و یا برای مشتریان خود اقدام نمایند.
تبصره: انجام هرگونه عملیات صرافی در فضای اینترنتی و یا مجازی ممنوع می‌باشد.
ماده (۳) به جز افراد موضوع ماده (۲) فوق، اشتغال به خریدوفروش ارز، مدیریت و تسویه معاملات به هر نحو ممنوع است.
پ) ساعات کاری:
ماده (۴) انجام معاملات عمده توسط صرافی‌ها صرفا از ساعت ۱۰ الی ۱۸ روزهای کاری بانکی مجاز می‌باشد.
ت) اعلام نرخ ارز و الزام به انجام معامله:
ماده (۵) صرافی‌ها درصورتی مجاز به خریدوفروش ارز هستند که قبلا نسبت به اعلام همزمان نرخ خریدوفروش ارز در محل استقرار صرافی و یا تارنمای صرافی اقدام نمایند.
ث) الزام به ثبت معاملات در سامانه سنا:
ماده (۶) کلیه صرافی‌ها موظفند معاملات عمده را به‌صورت همزمان در سامانه سنا ثبت نمایند.
ماده (۷) ثبت معاملات جزیی در سامانه سنا می‌تواند در پایان روز کاری انجام شود.
ج) اعلام متوسط نرخ خرید و متوسط نرخ فروش:
ماده (۸) کانون صرافان مکلف است در محدوده زمانی مندرج در ماده (۴) این مقررات هریک ساعت یک‌بار میانگین موزون نرخ خرید صرافی‌ها و میانگین موزون نرخ فروش صرافی‌ها را محاسبه و در تارنمای خود اعلام نماید. نرخ‌های اعلام شده میانگین موزون معاملات انجام شده در یک ساعت است و شامل معاملات کل روز نمی‌گردد.
ماده (۹) آخرین نرخ محاسبه شده به شرح ماده (۸) فوق، نرخ پایانی (Closing Rate) روز کاری خواهد بود.
ماده (۱۰) نرخ شروع بازار (Opening Rate) در روز کاری بعد، نرخ پایانی بازار در روز کاری قبل با دامنه تغییرات ۲/.± درصد خواهد بود.
ماده (۱۱) کانون صرافان موظف است تا ساعت ۱۱ هر روز میانگین موزون نرخ ارز روزانه کل خریدها و میانگین موزون نرخ ارز کل فروش‌ها در روز کاری قبل را محاسبه و در تارنمای خود قرار دهد.
تبصره: اطلاعات مربوط به نوع ارز، نرخ ارز و حجم معاملات انجام شده، از طریق سامانه سنا دراختیار کانون صرافان قرار خواهد گرفت.
چ) تصفیه معاملات:
ماده (۱۲) معاملات جزیی:
۱- چنانچه ارز مورد معامله به‌صورت اسکناس باشد می‌بایست همزمان با انجام معامله، ارز و ریال بین طرفین مبادله و تصفیه نهایی شود.
۲- چنانچه ارز مورد معامله به‌صورت حواله باشد ریال مربوطه همزمان با انجام معامله پرداخت و انتقال ارز با توافق طرفین و در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت خواهد گرفت.
همزمان با ابلاغ مقررات مذکور از کلیه دستگاه‌های ذیربط خواسته شده است، همکاری‌های لازم را به منظور اجرای دقیق مفاد آن به عمل آورند.
ماده (۱۳) معاملات عمده:
۱- چنانچه ارز مورد معامله به‌صورت اسکناس باشد می‌بایست همزمان با انجام معامله یا حداکثر ظرف همان روز، ارز و ریال بین طرفین مبادله و تصفیه نهایی شود.
۲- چنانچه ارز مورد معامله به‌صورت حواله باشد ریال مربوطه همزمان با انجام معامله پرداخت و انتقال ارز با توافق طرفین و در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت خواهد گرفت.
ح) متفرقه:
ماده (۱۴) در مواردی که فروشندگان ارز اقدام به برگزاری مزایده نمایند، برنده مزایده ملزم به عرضه ارز خریداری شده به عموم متقاضیان است. انتقال ارز مذکور توسط برنده مزایده به صورت انحصاری به یک شخص حقیقی یا حقوقی موکول به ارایه اسناد مثبته دال بر واردات کالا و خدمات توسط خریدار می‌باشد. مسوولیت احراز صحت مدارک مذکور برعهده برنده مزایده است.
ماده (۱۵) انجام معاملات آتی و سلف ارز فقط براساس دستورالعمل مصوب بانک مرکزی مجاز خواهد بود.
ماده (۱۶) هرگونه اعلام نرخ خریدوفروش ارز توسط اشخاص حقیقی و حقوقی غیر از صرافی‌های موضوع این مقررات ممنوع است.
ماده (۱۷) متخلفین از این مقررات به استناد قانون پولی و بانکی کشور، قانون تنظیم بازار غیرمتشکل پولی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.
همزمان با ابلاغ مقررات مذکور از کلیه دستگاه‌های ذیربط خواسته شده است همکاری‌های لازم را به منظور اجرای دقیق مفاد آن به عمل آورند.
