اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی (IEU) سازمانی بین‌المللی است که هشت بورس کالایی را از 6کشور دنیا به عضویت خود در آورده است: بورس یر‌کومکس(YERCOMEX) ارمنستان، بورس بوککس(BUCEX) بلاروس، بورس‌های ای‌ککس(ICEX) و ککس(CEX) قزاقستان، بورس کوککس(KUCEX) قرقیزستان، بورس یوککس(UCEX) و بورس کالای کشاورزی از اوکراین و بورس کالای ایران
گروه بورس کالا برگزاری اجلاس ماه گذشته بورس‌های کالایی کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) و اروپای‌شرقی در قالب اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی (IEU) در تهران و به میزبانی بورس کالای ایران، زمینه را برای بین‌المللی‌شدن بازار سرمایه مهیا کرد. رهاورد این میزبانی برای کشورمان، پیوستن بورس کالای ایران به اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی بود. در این بین یک کارشناس ارشد بازار سرمایه معتقد است برای آغاز مبادلات بورس کالا با اعضای این اتحادیه باید سه گام مهم را برداشت.
به گزارش «تعادل»، با‌توجه به عضویت بورس کالای کشورمان در اتحادیه IEU از این پس زمینه مبادلات و تجارت بین‌المللی مطمئن، سریع و شفاف بین کشور ایران و کشورهای ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، اوکراین و بلاروس فراهم خواهد شد.
همچنین با حضور بورس کالای کشورمان در این اتحادیه علاوه بر اینکه بازار تجاری کشور توسعه می‌یابد، شاهد افزایش تنوع و حجم کالاها در تالار معاملات خواهیم بود.
از‌جمله مزیت‌های حضور در اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی رقابت در سطح جهانی، افزایش سطح کیفیت و استانداردهای داخلی است. همچنین در مورد برخی از اقلام وارداتی، می‌توان از طریق بورس کالا آنها را با هزینه کمتر و به‌صرفه‌تر وارد کشور کرد و حضور واسطه‌ها را که فی‌نفسه هزینه‌زا هستند، کاهش داد.
سه مرحله برای آغاز مبادلات بین‌بورسی
در رابطه با آغاز مبادلات بورس کالا با اعضای اتحادیه بین‌بورسی حسین خزلی‌خرازی، کارشناس بازار سرمایه معتقد است که باید سه گام اساسی در این زمینه برداشت.
خرازی با بیان اینکه در گام نخست باید مقامات ناظر بورس‌های کالایی باهم قرارداد همکاری امضا کنند، اظهار داشت: برای مثال سازمان بورس و اوراق بهادار به‌عنوان مقام ناظر بر بورس کالا با نهادهای نظارتی بورس‌های عضو اتحادیه IEU در ارتباط باشند.
وی درخصوص گام دوم پیش روی بورس کالا برای آغاز معاملات با هفت بورس کالای عضو IEU به سنا گفت: در مرحله بعد اتاق پایاپای که زیرمجموعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است باید طی قراردادی با نهادهای همسو در بورس‌های دیگر مرتبط شود تا عملیات تسویه، پایاپای و تهاتر در مبادلات بین‌المللی به‌سهولت انجام شود.
خرازی تصریح کرد: البته در سفری که اعضای اتحادیه الکترونیکی به تهران داشتند، علاوه بر عضویت بورس کالا در این اتحادیه، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نیز قراردادی را با این اتحادیه منعقد کرد که به این ترتیب باید زیرساخت‌های ثبت و تسویه پایاپای فراهم شود تا سرمایه‌گذاران دغدغه‌یی درخصوص مبادلات بین‌بورسی نداشته باشند.
این کارشناس بازار سرمایه به سومین گام اشاره کرد و گفت: بحث آخر به نقل‌و‌انتقالات وجوه از طریق سیستم بانکی مربوط می‌شود که در‌صورت کم‌رنگ‌شدن تحریم‌ها، مقدمات طی‌شدن این گام ایجاد می‌شود.
مزایای بین‌المللی شدن بازار سرمایه
به‌گفته خرازی، اینکه با گذشت تنها 11سال از تاسیس نخستین بورس کالایی در کشور یعنی بورس فلزات تهران همچنین گذشت هفت سال از راه‌اندازی شرکت بورس کالای ایران، این بورس به جایگاهی رسیده که پای خود را فراتر از مرزهای ملی گذاشته و عزمی جدی برای آغاز مبادلات بین‌بورسی دارد، جای تحسین داشته و همه ارکان بازار سرمایه باید به این روند کمک کنند.
خرازی افزود: با عضویت بورس کالا در اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی که متشکل از هفت بورس کالایی از پنج کشور جهان بوده، صفحه جدیدی در پرونده کاری بورس کالا باز شده است.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: عضویت و همکاری بورس‌ها و سایر نهادهای مالی کشور به اتحادیه‌های منطقه‌یی و بین‌المللی تاثیر شایانی در ارتقای سطح دانش و آشنایی مدیران ارشد و میانی شرکت‌ها با تحولات بورس‌های مختلف همچنین انتقال تکنولوژی‌های مالی در جهت استانداردسازی فرآیند‌های مبادلاتی دارد که این موضوع باید از مطالبات ما فعالان بازار سرمایه و رسانه‌ها باشد.
خرازی اظهار کرد: به‌عنوان مثال بورس تهران سال‌هاست عضو اتحادیه بورس‌های آسیایی و اروپایی (FEAS) است. البته عضویت بورس تهران در فدراسیون جهانی بورس‌ها در چند سال اخیر به حالت تعلیق درآمده است. همچنین شرکت سپرده‌گذاری مرکزی علاوه بر عضویت در FEAS دارای توافقنامه همکاری با شرکت‌های سپرده‌گذاری از کشورهای مختلفی همچون کره‌جنوبی، عمان و پاکستان بوده و باید روند عضویت بورس‌های کشور به سایر بورس‌ها و مجامع و اتحادیه‌های مشابه ادامه یابد. در این بین بورس کالای ایران نیز روند عضویت و همکاری‌های خود با بورس‌های منطقه‌یی را آغاز کرده است.
خرازی اظهار کرد: یکی از مشکلات بزرگ ما در بازار سرمایه، قوانین، دستورالعمل‌ها و نرم‌افزارها بوده که تا حدود زیادی خود‌ساخته و در داخل ایران بومی شده است، به‌عبارت دیگر قوانین متناسب با نیازهای ما طراحی شده‌اند اما برای بین‌المللی‌شدن در حوزه بازار سرمایه و معاملات، باید مجموعه محیط حاکم بر بازار سرمایه از‌جمله قوانین، رفتارها و نرم‌افزارها تا 70درصد رنگ و بوی بین‌المللی به خود بگیرد؛ از این جهت باید عضویت بورس کالای ایران در اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی را به فال نیک گرفت.
وی تصریح کرد: با این تفاسیر یکی از مزیت‌های بزرگ بین‌المللی‌شدن ارکان بازار سرمایه از‌جمله بورس کالا این است که براساس نرم بین‌المللی و استانداردهای جهانی حرکت خواهیم کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به وجود یک آفت بزرگ در عضویت‌های برخی نهادهای مختلف به مراکز بین‌المللی، گفت: یک آفتی که در عضویت برخی نهادها با اتحادیه‌های بین‌المللی وجود دارد، این است که معمولا ارتباط این مراکز و تبادل اطلاعات و دانش، به سالی یک‌بار و حضور نفر اول شرکت در کنفرانس و همایش‌ها ختم می‌شود در‌صورتی‌که باید در توافقنامه‌ها تعاملات جدی وجود داشته باشد و بدنه شرکت‌ها و مدیران میانی نیز برای کسب تجربیات مختلف در این همایش‌ها شرکت کنند. به بیان دیگر می‌توان گفت اگر عضویت‌ها به دیدار سالی یک‌بار محدود شود، امضای توافقنامه‌ها و عضویت‌ها صوری است.
IEU متشکل از هشت بورس کالایی
اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی (IEU) سازمانی بین‌المللی است که هشت بورس کالایی را از 6کشور دنیا به عضویت خود در آورده است: بورس یر‌کومکس(YERCOMEX) ارمنستان، بورس بوککس(BUCEX) بلاروس، بورس‌های ای‌ککس(ICEX) و ککس(CEX) قزاقستان، بورس کوککس(KUCEX) قرقیزستان، بورس یوککس(UCEX) و بورس کالای کشاورزی از اوکراین، دو سیستم توزیع کالایی از ارمنستان و بلاروس و بورس کالای ایران.
این در حالی است که به گفته گریگور واردیکیان رییس اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی روسیه نیز به‌زودی عضو این اتحادیه می‌شود.
