گروه تجارت
موافقتنامه تجارت ترجیحی بین کشورهای ایران، مالزی، نیجریه، ترکیه، اندونزی و پاکستان از ابتدای تیرماه امسال اجرایی شد. گروه «دی8»
Developing Eight متشکل از 8 کشور مسلمان درحال توسعه ازجمله ایران، مالزی، نیجریه، ترکیه، اندونزی، پاکستان، مصر و بنگلادش است که برای ایجاد روابط مستحکم اقتصادی بین کشورهای در حال توسعه اسلامی و تقویت نفوذ این کشورها در بازارهای جهانی تشکیل شده است. هدف اصلی این گروه از ابتدا توسعه اقتصادی، اجتماعی، تقویت موقعیت کشورهای در حال توسعه در اقتصاد جهانی، ایجاد تنوع و موقعیت‌های جدید در روابط بازرگانی، تقویت حضور در تصمیم‌سازی در سطح بین‌المللی و ارتقای سطح زندگی مردم در کشورهای عضو بوده است. حالا در جدیدترین توافق این کشورها، تجارت ترجیحی میان 6عضو از این کشورها اجرایی می‌شود. درواقع بازار یک میلیارد نفری «دی8»، نیروی کار ارزان و موقعیت استراتژیک و منابع طبیعی غنی در این کشورها، امتیازات بسیار ارزنده‌یی است که تلاش برای به حرکت درآوردن ظرفیت‌های بالقوه آن باعث شده است که این کشورها به سمت تجارت ترجیحی حرکت کنند. هرچند از سال 86، قانون موافقتنامه تجارت ترجیحی بین کشورهای عضو «دی8»در مجلس شورای اسلامی ایران به تصویب رسیده اما براساس توافق به عمل آمده در دومین اجلاس وزرای تجارت 8کشور در حال توسعه اسلامی «دی8» در
اسلام‌آباد پاکستان، مقرر شد که این موافقتنامه در اول جولای 2016 برابر با اول تیرماه امسال بین کشورهای ایران، مالزی، نیجریه، ترکیه، اندونزی و پاکستان اجرایی شود. البته همان‌طور که گفته شد، جای مصر و بنگلادش در این موافقتنامه خالی است و به نظر می‌رسد این موافقتنامه،تنها میان 6عضو این گروه انجام خواهد شد. با این حال، حجم 20میلیارد دلاری تجارت درون‌منطقه‌یی در این گروه از ابتدای تشکیل آن شکل گرفت و تاکنون به بیش از 150میلیارد دلار رسیده است. اما براساس هدف‌گذاری‌های کشورهای گروه «دی8» تا سال 2018، قرار است سطح تجارت این کشورها به 500میلیارد دلار برسد و به نظر می‌رسد تعرفه ترجیحی میان این کشورها ابزاری برای تسهیل و توسعه تجارت باشد.
230ردیف تعرفه مشمول کاهش سود بازرگانی
به هر حال براساس گزارش سازمان توسعه تجارت، براساس توافق به عمل آمده در دومین اجلاس وزرای تجارت 8کشور در حال توسعه اسلامی «دی8» در اسلام‌آباد پاکستان، مقرر شد که این موافقتنامه تعرفه ترجیحی در اول جولای 2016 برابر با اول تیرماه بین کشورهای ایران، مالزی، نیجریه، ترکیه، اندونزی و پاکستان اجرایی شود. فهرستی که در سال 91 به تصویب هیات دولت وقت رسیده بود، شامل 230ردیف تعرفه کالایی است که از سوی کشورهای مذکور مشمول کاهش سود بازرگانی می‌شود و همواره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، نسبت به شرایط هر زمان قابلیت بازنگری و تجدیدنظر را دارد. این فهرست از سوی دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت برای اجرا به گمرکات کشور ابلاغ شد. بر اساس این گزارش، تعرفه ترجیحی اقلام تعیین شده در این مبادله تجاری، بسته به نوع کالاها 10، 15، 20، 25، 30، 40، 45، 55 و 65درصد تعیین شده است.
کالاهای مشمول تعرفه ترجیحی
به گزارش «تعادل»، مکمل‌‍‌های غذایی و دارویی، انواع سیمان، فیلم‌های عکاسی، لوازم آرایشی، خاک‌رنگی، موم پارافین، عصاره‌ها و اسانس‌ها، آرد و زیره، برخی مصنوعات پلاستیکی، کائوچو، نخ، طناب، چوب‌های متراکم شده، خمیر پنبه، شیشه‌های قالب‌گیری شده، کاغذ و مقوا، وسایل نوشت‌افزار، کاتولوگ‌های تجاری و طبی، تمبر، کتاب‌های نت موسیقی، وسایل ورزشی و تفریحی، ماشین‌آلات اداری، دستگاه کارتخوان، وسایل پزشکی و دندان پزشکی، لوازم و دستگاه‌های جوشکاری، صنایع نساجی، مودم، کفش، کره، چربی، آرد، اتانول، ست سرم و خون، چرم خزندگان و سایر حیوانات، ساکشن پزشکی، هدفون گوشی، چوب‌های ماهیگیری، وازلین و... ازجمله کالاهای هستند که مشمول تعرفه ترجیحی میان این کشورها می‌شوند و سود بازرگانی‌شان برای تجارت ترجیحی میان 8کشور در حال توسعه اسلامی کاهش یافته است.
جایگاه ایران در گروه «دی 8»
به گزارش «تعادل»، ایران را می‌توان یکی از موثرترین اعضای گروه «دی8» و پایه گذاران اصلی آن دانست؛ چراکه ایران از ابتدای شکل‌گیری این گروه و همچنین فعالیت آن در تلاش بود تا از فرصت همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان اعضای «دی8»، برای توسعه همکاری‌ها و حمایت‌های سیاسی بهره‌مند شود. با توجه به برخورداری ایران از منابع عظیم زیرزمینی و معدنی ازجمله نفت، گاز، سنگ آهن، کروم، سرب، منگنز، مس، روی و گوگرد، و همچنین صنایع عمده یعنی پتروشیمی، نساجی، سیمان، مصالح ساختمانی، فرآورده‌های غذایی، مصنوعات فلزی و... بیش از پیش برای این گروه قابل توجه و حایز اهمیت بوده است. درواقع ایران به عنوان یک قدرت سیاسی و اقتصادی منطقه‌یی که نقش موثر و غیرقابل کتمانی در مناسبات منطقه‌یی و فرامنطقه داشته است، می‌تواند در تحقق اهداف و مبانی شکل‌دهنده به این گروه نقش‌آفرینی برجسته‌یی داشته باشد. چنانچه محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در شانزدهمین نشست وزیران سازمان «دی8» در اسلام‌آباد پاکستان بر لزوم همکاری کشورهای اسلامی به ویژه در عرصه اقتصادی تاکید کرده و اقدامات اعضای گروه «دی8» طی سال‌های اخیر را از جمله انعقاد موافقتنامه تجارت ترجیحی، ایجاد تسهیلات روند صدور روادید برای تجار و بازرگانان کشورهای عضو، اقدامات گمرکی و همکاری هواپیمایی کشوری موسوم به M. O. U، توافق بر سر منشور سازمان را اقدامی مهم در به تصویر کشیدن گروه «دی8» به عنوان یک بدنه مترقی و رو به جلو قلمداد کرد. ما در حال کمک به افزایش بیشتر سهم ایران در کار گروه «دی8» با هدف اجرای برنامه‌های مورد نظر شامل برگزاری یک انجمن تجارت آزاد و مناطق ویژه اقتصادی، نشست مقامات کنسولی کشورهای عضو برای مقابله با مشکلات صدور ویزا، اجلاس معاونان وزیران در حوزه همکاری‌های صنعتی و همایش شهرداران در سال 2014 هستیم. به هر حال، کشورهای مسلمان «دی8» در حال توسعه به دنبال توسعه روابط خود در موافقتنامه‌های دوجانبه و چندجانبه هستند که بتوانند با متنوع‌سازی کالاهای مبادله شده با هدف کمک به توسعه بیشتر اقتصاد خود بپردازند که کاهش و حذف تدریجی موانع و تعرفه‌های پیش روی تجارت ازجمله اقدامات آنهاست. براساس این گزارش، پایه‌گذار گروه «دی8»؛ نجم‌الدین اربکان نخست وزیر فقید و اسلام‌گرای ترکیه بود که با سفر به 8 کشور عضو در تیرماه سال 1375 زمینه تاسیس این گروه را فراهم کرد. نخستین اجلاس سران «دی8»، در شهر استانبول در خردادماه 1376 برگزار شد. همچنین دور بعدی اجلاس شورای وزرای این گروه در کشور مالزی برگزار خواهد شد.
