گروه انرژی نادی صبوری
نخستین نشست اوپک در سال2016، امروز در وین، پایتخت زیبای اتریش و شهری که سالها پیش اوپکیها آن را برای انتخاب مقر خود به زوریخ ترجیح دادند، برگزار میشود. نشستی که تفاوتهای عمده آن با گذشته در افزایش سطح صادرات نفت ایران و کنار رفتن علی النعیمی وزیر نفت 2دهه گذشته عربستان سعودی است.
روز سهشنبه موسسه وود مکنزی طی یک نظر سنجی در اکانت توییتر خود نظر فعالان بازار را نسبت به تاثیر این نشست بر بازار نفت پرسید. پرسش از این قرار بود که از دیدگاه شرکتکنندگان در نظر سنجی، بازار نفت چه واکنشی نسبت به نشست اوپک نشان خواهد داد؟ این نظر سنجی 4گزینه را پیش روی شرکتکنندگان قرار میداد، گزینه اول افزایش بیش از 2دلار در قیمت، گزینه دوم افزایش کمتر از 2دلار در قیمت، گزینه سوم کاهش کمتر از 2دلار در قیمت و گزینه آخر کاهش بیشتر از 2دلار در قیمت بود. تا ساعت 17عصر روز چهارشنبه 12خرداد ماه 2هزار و 496نفر در این نظرسنجی شرکت کردند.
33درصد از این جمعیت اعتقاد داشتند که قیمتها پس از نشست اوپک بیش از 2دلار افزایش خواهد یافت. 22درصد معتقد به افزایش اما در بازه کمتر از 2دلار بودند.
28درصد افراد شرکتکننده در این نظر سنجی جهت بازار نفت پس از نشست اوپک را کاهشی اما کمتر از 2دلار و 17درصد باقی مانده جهت بازار را کاهشی و با بسامد بیشتر از 2دلار پیشبینی کردند.
نتایج این نظرسنجی، شمایی از دیدگاهها نسبت به نشستی که برخی آن را مهم و برخی آن را بیاهمیت تلقی میکنند نشان میداد. نشستی که با معرفی دبیرکلی جدید پس از عبدالله سالمالبدری همراه خواهد بود و عصر روز گذشته برخی از منابع مطلع احتمال این را مطرح کردند که عربستانسعودی در آن چراغ سبزی به تعیین سقف تولید جدید نشان دهد.
حضور پررنگ و جدی عوامل تاثیرگذار در نشست اوپک در شبکههای اجتماعی بهویژه توییتر، حضور چراغ خاموش خالد الفالح وزیر جدید وزارت انرژی عربستان، همزمانی نشست بانک مرکزی اروپا برای تعیین نرخ بهره و در نهایت اظهارنظرهای وزیر نفت ایران که یکی از آخرین مسافران وین بود، محورهای گزارش پیش روی «تعادل» را تشکیل داده است.
حالا دیگر پای بازار نفت به توییتر نیز کشیده شده است، موسسههای با اهمیتی مانند وود مکنزی از ابزار نظر سنجی این شبکه استفاده میکنند و در گرماگرم نشست اوپک، این شبکه، محلی بسیار مهم برای اظهارنظرهای خبرنگاران حاضر در وین و حتی برخی وزرای نفت حاضر در این شهر است. سهیل المرزوعی وزیر نفت جوان قطر که پیش از این نیز نشان داده علاقه زیادی به استفاده از شبکه اجتماعی توییتر و بازی با بازار از طریق اظهارنظر در صفحه شخصیاش دارد، روز سه شنبه در دو توییت جداگانه نسبت به برگزاری نشست 169اوپک واکنش نشان داد. او ابتدا در توییتی نوشت «ما برای شرکت در نشست اوپک وارد وین شدهایم. بازار هنوز در وضعیت اصلاح قرار گرفته و نشانهها مثبت هستند.» المرزوعی به فاصله کمی در توییتی دیگر نوشت «ما اعتقاد داریم که سیاست اوپک در زمینه دادن زمان به بازار برای پیدا کردن تعادل، کارایی خود را ثابت کرده است اما هنوز برای رسیدن به تعادل نیاز به زمان دارد.»
این اظهارنظرها از سوی المرزوعی که مشابه آن را در میان خبرنگاران حاضر در وین نیز مطرح کرده بود بازارنفت را که این روزها در محور 50دلاری حرکت میکند رو به پایین سقوط داد.
وین بدون نعیمی
علی النعیمی وزیر نفت عربستان، شخصیتی جالب توجه برای رسانهها بود. به شکلی که بلومبرگ دربارهاش مینویسد که خیلی از اوقات مردم وین به واسطه مناسبات او با رسانهها، تصور میکردند او یک ستاره هالیوودی است. اما این تنها ویژگی نعیمی نبود. عکسهای وزیر نفت کهنهکار عربستان با لباس ورزشی در حال دویدن در وین را شاید بتوان برای کمتر وزیری متصور شد.
خاویر بالاس گزارشگر برجسته بلومبرگ روز گذشته در این باره نوشت «برای دو دهه متوالی، مردم وین به دیدن صحنهیی در طول نشستهای اوپک عادت کرده بودند که حالا دیگر تکرار نخواهد شد. پیادهرویهای صبح علیالنعیمی وزیر نفت عربستان.»
او ادامه داد: «خالدالفالح وزیر نفت جدید عربستان، نخستین وزیری بود که روز دوشنبه به وین رسید. او به محض رسیدن فاصله خود را با رسانهها حفظ کرد و از در پشتی وارد هتل شد. یکی از نزدیکان الفالح میگوید که او مراقب خواهد بود با رسانهها صحبتی نکند که روی بازار نفت تاثیری بگذارد. علیالنعیمی در زمان مسوولیتش در 70نشست اوپک شرکت کرد.»
وائل المهدی گزارشگر اوپک نیز با انتشار عکسی نوشت «خبرنگاران شب گذشته در لابی هتل به انتظار خالد الفالح وزیر نفت جدید عربستان بودند اما او از در پشتی هتل وارد اتاقش شد» رویترز نیز در گزارشی راجع به خالد الفالح نوشت که حضور وزیر انرژی عربستان از روز دوشنبه در وین نشانی از این است که اوپک برای الفالح «جدی» است. اما الفالح فرصت کمی برای ملاقات با وزرای نفتی اوپک در وین دارد. بسیاری از آنها ازجمله وزرای نفت ایران و ونزوئلا زودتر از عصر روز چهارشنبه خود را در وین آفتابی نمیکنند.
چشمها به سوی وین
از سوی دیگر فایننشال تایمز در گزارشی به همزمانی برگزاری نشست 169سازمان اوپک و نشست بانک مرکزی اروپا برای تعیین نرخ بهره اشاره کرد. در این گزارش با اشاره به اینکه هر دوی این سازمانها تاکنون مذاکرات پشت پرده فراوانی را پشتسر گذاشتهاند نوشته شده است «اما درنهایت هر خروجی که از نشست بانک مرکزی حاصل شود از نفت ریشه گرفته است.»
در این گزارش آمده است، وین قطعه زیبای مخصوص رقص و پایتخت اتریش این هفته به صورت همزمان میزبان دو نشست مهم خواهد بود. نشستهایی که البته هر کدام اکنون رنگ و بوی متفاوتی دارند اما در نهایت، هر دو به مقوله نفت وابسته هستند.
حمایت ایران از اقدام حمایتی اوپک
ایران اما فارغ از اینکه تقریبا تنها کشور اوپک محسوب میشود که در ماههای گذشته با افزایش چشمگیر صادرات نفت همراه بود، امروز تفاوت دیگری نیز با کشورهای حاضر در وین دارد. «تنها غایب نشست مشترک اوپک و غیر اوپک در دوحه». غایبی که از همان ابتدا اعلام کرده بود به واسطه شرایط متفاوتش باید راهکاری متفاوت برایش در نظر گرفت.
بیژن زنگنه وزیر نفت ایران پیش از عزیمت به وین، گفتوگویی کوتاه با شبکه اطلاعرسانی نفت و انرژی، وابسته به وزارت نفت انجام داد. او تفاوت اجلاس ١٦٩اوپک با اجلاس گذشته این سازمان را افزایش صادرات نفت ایران عنوان کرد و گفت: افزایش دو برابری صادرات نفت ایران نه تنها تاثیر منفی بر بازار نداشته بلکه بخوبی جذب بازار شده است. بیژن زنگنه بااشاره به اینکه اوپک، نهادی برای حداکثر کردن منافع اعضاست که باید در جهت تثبیت بازار، فعالیت کند و بتواند در مواردی که بازار نامتعادل میشود، نقش مدیریتی داشته باشد، تصریح کرد: ایران از این نقش اوپک، حمایت میکند. وی تاکید کرد: اوپک به هر میزان این نقش را ایفا کند، ایران از آن در جهت اهداف، ساختار اصلی و اساسنامه اوپک حمایت میکند.
زنگنه با بیان اینکه ایران، در یکصد و شصت و نهمین نشست اوپک در جهت ایفای این نقش تلاش میکند، تفاوت این نشست را با نشست ١٦٨اوپک افزایش صادرات نفت ایران عنوان کرد و افزود: صادرات نفت ایران در فاصله نشست ١٦٨تا ١٦٩اوپک دو برابر شده است که این افزایش نه تنها تاثیر منفی بر بازار نداشته است بلکه به خوبی جذب بازار شده است.
وزیرنفت افزود: جای خوشحالی دارد که بازار نفت با وجود برخی تخریبها که در این مدت انجام شد در حال بازگشت به یک وضع متعادل است. وزیر نفت ایران در خلل صحبتهای خود به انتخاب دبیرکل جدید در این نشست نیز اشاره کرده و هم با بیان اینکه، هفت کاندیدا برای احراز این پست از کشورهای ایران، عراق، عربستان، اندونزی، نیجریه، اکوادر و ونزوئلا برای پست دبیرکلی اوپک وجود دارد، یادآور شد: با توجه به اینکه انتخاب دبیرکل نیاز به اجماع کامل اعضا دارد برخی کشورها شانسی برای گرفتن این پست ندارند. زنگنه با اشاره به اینکه بهطور معمول دبیرکل از میان کشورهایی که نقش خنثی در اوپک دارند انتخاب میشوند، افزود: برای انتخاب دبیرکل باید منتظر برگزاری این نشست ماند ضمن اینکه ایران به نامزدی که صلاحیت احراز این سمت را داشته باشد، رای خواهد داد.
ژست جدید سعودی
اما خاویر بالاس گزارشگر بلومبرگ حوالی ساعت16 روز گذشته در گزارشی نوشت که عربستان ممکن است در نشست جدید اوپک به دنبال ترمیم رابطه خراب شده خود با دیگر کشورها بهدنبال نشست دوحه باشد.
به همین واسطه خالد الفالح در این نشست به کشورهای منطقه اطمینان خواهد داد که عربستان نفت بیشتری روانه بازار نمیکند و حتی ممکن است دیدگاهی باز نسبت به تعیین سقف تولیدی جدید برای اوپک داشته باشد.
بلومبرگ نوشت که این اطلاعات از سوی منابعی مطلع در این زمینه بیان شده که چون هنوز جنبه عمومی ندارد، درخواست عدم انتشار نامشان را داشتهاند.
خاویر بالاس نویسنده این گزارش در توییتی نوشت «این تغییر در لحن و ژست دیپلماتیک که هنوز مشخص نیست میتوان ترجمان «دیپلماسی» را برای آن برگزید بسیار بااهمیت است.»