جهان سیاست‌خارجی ترکیه این روزها و درست پس از اینکه این کشور عضویت در ائتلاف بین‌المللی علیه داعش را ردکرده، زیر ذره‌بین و انتقاد کشورهای غربی قرارگرفته است. البته سیاست‌خارجی اردوغان منتقدان جدی هم درداخل کشور دارد که از آن جمله است یشار یاکیش، وزیرامورخارجه اسبق ترکیه. وی درباره سیاست‌خارجی کشورش می‌گوید، شناخت ترکیه ازخاورمیانه بسیار کمتر از شناختش از کشورهای غربی است. وی درباره آینده خاورمیانه می‌گوید که سال 2014 یکی از مهم‌ترین سال‌های متفاوت درتاریخ ازجهت روشن شدن آینده خاورمیانه است.
یاکیش که با روزنامه ترکی «بوگون»مصاحبه می‌کرد همچنین گفت: «درحال حاضر ترکیه درچهار پایتخت مهم خاورمیانه یعنی قاهره، دمشق، طرابلس و تل‌آویو سفیر ندارد. این مساله سبب می‌شود تا اندازه زیادی از تاثیرگذاری فعال ترکیه درمنطقه و این پایتخت‌ها کاسته شود. برای همین می‌بینیم که عملکرد ترکیه دراین پایتخت‌ها ضعیف است و دربسیاری موارد حتی درحالتی از رکود به سر می‌برد.»
وزیرامورخارجه اسبق ترکیه درباره بهارعربی و مواضع دولت ترکیه در قبال آن گفت: «وقتی که انقلاب‌های بهار عربی رخ دادند، دولت ترکیه کاملا گزینشی عمل کرد، تنها درکنار جماعت اخوان‌المسلمین ایستاد و اعتنایی به دیگر جریان‌ها و گروه‌های سیاسی نکرد. همچنین به شبکه‌های جهادی اجازه داد که نیروهای مسلح خود را از خاک ترکیه رد کنند. این مساله نه تنها به اعتبار ترکیه ضربه زد بلکه عواقبی سخت برای کشور در پی داشت.»
یشار یاکیش، یکی از بارزترین اعضای موسس حزب عدالت و توسعه، حزبی که درحال حاضر به رهبری رجب طیب اردوغان، عبدالله گل و احمد داوود اوغلو بر ترکیه تسلط دارند همچنین نخستین وزیر امورخارجه دولت‌های اسلام‌گرای ترکیه محسوب می‌شود.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو سیاست خارجه ترکیه را به باد انتقاد گرفت وگفت: «وضعیت آشفته‌یی که ترکیه درآن به سر می‌برد، نتیجه سیاست‌های اشتباهی است که در برابر کشورهای منطقه اتخاذ کرده است. آن سیاست‌های اشتباه کار را به جایی رسانده که اکنون ترکیه نمی‌داند چه می‌تواند انجام دهد یا دربرابر تحولات باید چه سیاستی در پیش بگیرد.»
یاکیش تاکید کرد که خاورمیانه در وضعیت اضطراری رویارویی با بازسازی ساختار جدیدش قرار گرفته و ترکیه چه بخواهد چه نخواهد این اتفاق خواهد افتاد. وی از اینکه ترکیه هیچ مرکز مطالعاتی و پژوهشی همانند کشورهای غربی که مراکزی تاسیس کرده‌اند و شاخه‌هایی در خاورمیانه دارند، تاسیس نکرده انتقاد کرد و آن را عامل اصلی ناتوانی ترکیه درشناخت خاورمیانه و کشورهای همسایه‌اش دانست.
وی در این باره گفت: «اگر بگردید می‌بینید که امریکا و انگلیس و فرانسه حتی ژاپن شاخه و شعبه‌یی از موسسه‌های فکری خود در قاهره و دمشق دارند. در این مراکز افرادی از شهروندان همان کشورها فعالیت و پژوهش می‌کنند. درحالی که وزارت امورخارجه به این افتخار می‌کند که نتوانسته کارشناسی که بتواند به زبان عربی صحبت کند، تربیت کند. این مساله نشان از ضعف وزرایی است که بعد از من سمت وزارت امورخارجه ترکیه را بر عهده گرفته‌اند.»
انتقادهای او بدون ذکر نام مستقیما متوجه احمد داوود اغلو، وزیر امورخارجه سابق و نخست‌وزیر فعلی ترکیه است. داوود اوغلو قبل از آنکه دردولت جدید ترکیه نخست‌وزیر شود، وزیرامورخارجه ترکیه در دولت رجب‌طیب اردوغان بود. وی در طول این دوران که با تحولات انقلاب‌های عربی به ویژه درمصر و سوریه همزمان شده بود درمعرض شدیدترین انتقادها قرار داشت. به ویژه در تعامل با عراق، سوریه و مصر که تحولات آن کشورها هیچ‌کدام مطابق پیش‌بینی‌های وی و اردوغان پیش نرفتند. در مورد مصر، دولت ترکیه متهم به اتخاذ سیاست صرفا جانبدارانه از اخوان شده و در مورد سوریه و عراق نیز متهم است که با گروه‌های تروریستی و افراد تندرو سنی ارتباط دارد و بدون فکر کردن بر سر عواقب آن سیاست دشمنی با دولت‌های حاکم بر آن کشورها را در پیش گرفته و به تشدید فعالیت تروریست‌ها در خاک این کشورها کمک می‌کند.
منبع: دیپلماسی ایرانی
