با توافق اعضای اتحادیه اروپا تازهترین تحریمهای اقتصادی علیه روسیه از روز گذشته(جمعه) اجرایی شد. اتحادیه اروپا امیدوار است با تشدید تحریمها فشار برکاخ کرملین افزوده شود اما درعین حال نگران قطع صادرات گاز در آستانه فصل سرماست. به گزارش دویچه وله در واکنش به این تحریمها، روسیه اروپا را به حمایت از «سیاست خشونت» متهم و تهدید کرده که پاسخی فراتر از حد انتظار خواهد داد.
دیمیتری مدودف، نخستوزیر روسیه پس از اعلام دورجدید تحریمها طی مصاحبهیی گفت، که این کشور به تحریمها پاسخی فراتر از حد انتظار خواهد داد. او بدون اشاره به کم وکیف پاسخ روسیه افزود: «با توجه به رفتار ناعادلانه اتحادیه اروپا، اطمینان میدهم که ما واکنش نشان خواهیم داد. ما از شرکتهای روسی که بیگناه به فهرست تحریمها افزوده شدند، حمایت میکنیم».
مسکو همچنین اوکراین را مسوول تحریمهای تازه میداند و تاکید دارد که اتحادیه اروپا با تشدید تحریمها تنها از «سیاستهای خشونتبار» کییف حمایت میکند.
بنابراین نخستین تهدید روسیه در مورد اوضاع اوکراین است که به نظر میرسد درتلافی اعمال این تحریمها، دست از دخالت و حمایت از شورشیان این کشور برنخواهد داشت.
سرگئی ناریشکین، رییس مجلس دومای روسیه تصریح کرده است: «از قرار اتحادیه اروپا هدف دیگری دارد که آن هم تشویق دولت کییف به ادامه سیاستهای خود است. اگر اینچنین باشد، اروپا مسوول شکستهشدن آتشبس دراوکراین خواهد بود».
اما چنانکه رویترز مینویسد، مقامات اتحادیه اروپا میگویند اعمال فشار بر روسیه برای دخالت نکردن درامور اوکراین هدف اصلی این تحریمهاست. با این حال هرمن ون رومپوی، رییس شورای اروپا گفت که میتوان این تحریمها را در پایان سپتامبر (کمتر از سه هفته دیگر) و بعد از بازبینی روند آتشبس در شرق اوکراین لغو کرد.
قراراست ۲۴نفر دیگر از مقامهای رسمی روسیه در فهرست افرادی قراربگیرند که از دریافت ویزای کشورهای اروپایی محروم هستند و داراییهایشان مسدود میشود. انتظار میرود که با اعمال تحریمهای جدید، روسیه در تعامل اقتصادی با اتحادیه اروپا با محدودیت روبهرو شود.
ازجمله پنج بانک دولتی آن کشور نخواهند توانست از اتحادیه اروپا استقراض کنند. دسترسی چند شرکت نفتی وگازی دولتی ازجمله شرکتهای روسنفت و شرکت گازپروم به وامها و منابع مالی کشورهای اروپایی هم محدود میشود.
اتحادیه اروپا که دراعمال این تحریمها به دلیل تاثیرات جانبی که بر اقتصاد اروپا دارد، تردید داشت هماکنون با تهدید روسیه مواجه است که میگوید در حال آماده شدن برای نشان دادن واکنشی «متناسب با خسارتهای اقتصادی» ناشی از این تحریمهاست.
تهدید به قطع صادرات گاز، تهدیدی سنتی
روسیه آماده استفاده از گاز به عنوان «سلاحی سیاسی» است. این کشور درتنشهای سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ میلادی با دولت کییف نشان داد که این مساله را ثابت کرده است. شرکت روسی گازپروم ژانویه (دی) ۲۰۰۶ میلادی پس از هفتهها تهدید، صادرات گاز به اوکراین را در سردترین ماههای سال قطع کرد.
روسیه اکنون نیز صادرات گاز به این کشور را متوقف کرده است. تردیدی نیست که زمستانی سخت در انتظار اوکراین خواهد بود. اما لهستان و اسلواکی برای همبستگی و به دلایل اقتصادی و سیاسی همراه یک شرکت آلمانی، گازی که از روسیه میخرند را به اوکراین صادرمیکنند؛ اقدامی که انتقاد شدید مسکو را برانگیخته است.
برخی ناظران سیاسی درمسکو بر این باورند که روسیه صادرات گاز خود به اروپا را محدود خواهد کرد. لهستان که در زمره سختترین منتقدان سیاستهای مسکو به شمار میرود، اعلام کرده که در ۴۸ساعت گذشته 50 درصد کمتر از میزان مورد توافق از روسیه گاز دریافت کرده است.
شرکت گازپروم درمقابل مدعی شده که روسیه ابتدا باید مخزنهای گاز خود را پر کند. شرکت آلمانی E.ON نیز از کاهش واردات گاز خبر داده است.
در این میان روشن است که بحران اوکراین پیامدهای اقتصادی سنگینی برای روسیه دارد. اوکراین هنوز بدهی ۳/۵میلیارد دلاری خود بابت خرید گاز را به روسیه پرداخت نکرده است. مدیرشرکت گازپروم در مقابل تهدید کرده که اگر اوکراین مبلغ مورد نظر این شرکت را پرداخت نکند این کشور را از فهرست مشتریهای خود حذف میکند.
قابل ذکر است که اوکراین ششمین خریدار بزرگ گاز روسیه درجهان است. از آن گذشته شرکت گازپروم که نقش مهمی درتامین بودجه دولت روسیه بر عهده دارد در سه ماه گذشته ۴۱درصد کاهش سود داشته است.
تهدید به ممنوعیت واردات خودرو
«آندری بلاوسوف» مشاور رییسجمهوری روسیه اعلام کرد که بسته دوم تحریمهای روسیه درپاسخ به اقدامات محدودکننده کشورهای غربی ممکن است محدودیت واردات خودروهای ساخت کشورهای اروپایی همچنین برخی دیگر از کالاهای صنعتی سبک را در بر بگیرد. مشاور پوتین درخصوص پاسخ روسیه به تحریمهای غرب علیه روسیه گفت: «ما دارای محصولات صنعتی هستیم که شرکای غربی ما به خصوص کشورهای اروپایی به مراتب بیشتر از ما به آنها، به روسیه وابسته هستند که ازجمله آنها میتوان به برخی صنایع سنگین و سبک کارخانهیی اشاره کرد که فقط در روسیه تولید شده و درسراسر جهان به خصوص قاره اروپا بسیار کاربرد دارد.»
بلاوسوف درعین حال تاکید کرد که پاسخ روسیه به تحریمهای جدید اتحادیه اروپا باید به گونهیی باشد که به تولیدکنندگان داخلی درکشور آسیب وارد نکند.
وی همچنین ابراز امیدواری کرد که عقل سلیم در تصمیمگیریهای مقامات اروپایی حاکم شود تا روسیه نیز مجبور نشود اقدامات محدودکننده برای پاسخگویی به تحریمها درنظر بگیرد.