صندوق‌های سرمایه‌گذاری مالیات نمی‌دهند
در روزهای پایانی سال گذشته خبری در بازار در زمینه اعمال مالیات بر سپرده‌های بانکی صندوق‌های سرمایه‌گذاری منتشر شد که از همان زمان حاشیه‌های زیادی در بازار و نیز نگرانی سهامداران را به همراه داشت. محسن خدابخش نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اعلام کرد: براساس قانون، درآمد صندوق‌ها معاف از مالیات هستند، بنابراین بحث مالیات بر سپرده‌ها در صندوق‌های سرمایه‌گذاری نباید اجرا شود، زیرا قانون دایمی در مورد این صندوق‌ها وجود دارد که درآمد آنها معاف از مالیات هستند. وی اظهار داشت: در صورت اعمال قانون مالیات بر سپرده‌های بانکی صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تاثیر منفی آن مجبور خواهیم شد تا به جای سهم سپرده‌های بانکی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سهم اوراق را افزایش دهیم. با توجه به مطرح شدن چنین مباحثی از سوی نایب رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، اما نتیجه نهایی تصمیم‌گیری‌ها برای اعمال مالیات بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ابهام قرار گرفته بود و این موضوع منجر به اعتراض گسترده فعالان حاضر در این بازار شد که معتقد بودند باید هر چه زودتر اقدامات لازم برای شفاف سازی این تصمیم‌گیری‌ها در دستور کار قرار بگیرد. اکنون و با توجه به مطرح شدن چنین حاشیه‌هایی، «رضا نوحی حفظ آبادی» مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرده است: با توجه به ابهامات مطرح شده در خصوص آثار مالیاتی ناشی از بند (ر) تبصره ۶ ماده واحده قانون بودجه ۱۴۰۱ بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سازمان بورس طی مکاتباتی با سازمان امور مالیاتی پیگیر اظهارنظر صریح و رفع ابهام در این خصوص بود. سازمان امور مالیاتی کشور طی نامه شماره ۲۰۰/۲۱۱/ به تاریخ ١٠ فروردین ماه ۱۴۰۱ اظهارنظر درخصوص تاثیر حکم فوق بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به شرح نامه پیوست اعلام کرد. مطابق نامه مزبور «با توجه به اینکه یکی از موضوعات اصلی فعالیت صندوق‌ها مطابق اساسنامه مصوب آنها، سرمایه‌گذاری در انواع اوراق بهادار، سپرده‌ها و گواهی‌های سپرده بانکی است، بنابراین سود سپرده بانکی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشمول تبصره ۱ ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات های مستقیم بوده و عدم اجرای بند (۲) ماده ۱۴۵ قانون مالیات های مستقیم در مورد اشخاص حقوقی در سال ۱۴۰۱ در اجرای بند (ر) تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۱، موجب شمول مالیات نسبت به سود سپرده‌های بانکی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشمول تبصره ۱ ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم (موضوع ماده ۷ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید...) نخواهد شد.»
ماجرای «پالایشی یکم» برای سرخابی‌ها تکرار می‌شود؟
فرابورس در اولین روزهای عرضه سهام استقلال و پرسپولیس در صفحه اینستاگرام خود از کمپین #هوادار- سهامدار و تبلیغ خرید سهام سرخابی‌ها رونمایی کرد. این موضوع تبلیغ را با مثالی از وضعیت گذشته بورس نگاه می‌کنیم. در دولت قبلی صندوق‌های پالایشی یکم و دارا یکم در بازار پذیره‌نویسی شد. مسوولان وقت دولت قبل هنگام پذیره‌نویسی، اقدام به تبلیغ خرید این دو صندوق کردند. اما پس از پذیره‌نویسی صندوق پالایشی یکم قیمت آن حتی به کمتر از قیمت پذیره‌نویسی رسید. مردمی که با دعوت و تبلیغ مسوولان اقدام به خرید این صندوق‌ها کردند و با زیان قابل توجهی روبرو شدند. امروز نیز نه تنها این دو صندوق زیر قیمت ارزش ذاتی خالص معامله می‌شوند و زیان مردم را تشدید کرده‌اند. بلکه از آنجا که در سال‌های گذشته مسوولان تبلیغ این دو صندوق را کردند مردم اعتماد خود را به سرمایه‌گذاری در سهام از دست دادند. این در حالی است که سال‌ها طول کشید تا مردم با سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه آشنا شوند. پس از پذیرش سرخابی‌ها، فرابورس به عنوان یکی ار ارکان اصلی بازار سرمایه، رسما از کمپینی با عنوان #هوادار- سهامدار حمایت کرد. این یعنی اقدامی تبلیغی برای خرید و پذیره‌نویسی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس. این در حالی است که کارشناسان بازار سرمایه بر این عقیده‌اند که این دو باشگاه زیان‌ده هستند. همچنین در مورد خرید سهام و شرکت در پذیره‌نویسی سرخابی‌ها توسط مردم عادی به مسوولان مربوطه هشدار دادند. براین اساس امکان دارد سرنوشت سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس مشابه پالایشی یکم شود، اما با یک تفاوت و این تفاوت آن است که این بار یک رکن اصلی بازار سرمایه یعنی فرابورس ایران رسما اقدام به تبلیغ پذیره‌نویسی این شرکت‌ها کرده و از هواداران سرخابی‌ها در کمپین #هوادار-سهامدار دعوت کرده که جدا از هواداری، سهامدار باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس شوند.این در حالی است که قانون صراحتا عنوان کرده که هر گونه حمایت یا تبلیغ سهام یا شرکت در پذیره‌نویسی توسط ارکان بازار سرمایه جرم است و نهادهای نظارتی طبیعتا باید با ارکانی که اقدام به تبلیغ کرده‌اند برخورد کنند. با این وصف این سوال پیش می‌آید که آیا فرابورس ایران اولا با علم به زیان‌ده بودن سرخابی‌ها و با وجود اخطارهای فراوان توسط کارشناسان بازار سرمایه از احساسات هواداران دو باشگاه بزرگ استقلال و پرسپولیس سوءاستفاده کرده تا شاید پذیره‌نویسی این دو باشگاه موفق شود و به ظن مدیران فرابورس کارنامه‌ای برای این رکن به حساب آید! ثانیا اگر سرنوشت دو باشگاه استقلال و پرسپولیس همچون پالایشی یکم شود آیا مسوولان فرابورس و سازمان بورس جوابگوی مردم خواهند بود؟ البته رییس سازمان بورس در نشست خبری اخیر خود تاکید کرد که اگر فرابورس تبلیغی در مورد هواداری از کمپین خرید سهام سرخابی‌ها کرده باشد با این رکن بازار سرمایه برخورد قانونی خواهد کرد.
