گروه انرژی| فرداد احمدی|
اجرای طرح جدید سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین که در آبان‌ماه امسال آغاز شد، برای صنعت سی‌ان‌جی کشور فایده‌هایی به همراه داشت و به تن نحیف این صنعت که طی سال‌های گذشته مسیر معکوس توسعه را می‌پیمود، جان تازه‌ای بخشید. گزارش‌های روزهای نخست اجرای طرح، حکایت از رشد 10 درصدی مصرف گاز سی‌ان‌جی توسط خودروها داشت و به نظر می‌رسد که تمایل مردم به دوگانه‌سوز کردن خودروهایشان، به منظور کاهش هزینه‌های سوخت مصرفی افزایش یافته است. در این میان زمزمه‌هایی درباره اعطای تسهیلات وام به متقاضیان دوگانه‌سوز کردن خودرو به گوش می‌رسد و مشاهدات میدانی خبرنگار «روزنامه تعادل» حاکی از وجود ابهام در میان برخی از رانندگان درباره موضوعاتی مثل مکان و نحوه نصب مخزن گازی خودروها است. از همین رو، اردشیر دادرس، رییس انجمن صنفی جایگاه‌داران سی‌ان‌جی در گفت‌وگو با «تعادل» به سوالات متداول پیرامون سوخت گاز طبیعی، هزینه دوگانه‌سوزسازی و برنامه‌های حمایتی دولت از متقاضیان گازسوز کردن خودرو پاسخ داده است. آن‌طور که او به« تعادل» توضیح داد، دوگانه‌سوز کردن هر خودرو بین 2 تا 3 میلیون تومان هزینه دارد، سوخت سی‌ان‌جی ایمن‌ترین نوع سوخت در میان تمامی حامل‌های انرژی موجود است و رانندگان در صورت استفاده از روغن موتور مخصوص خودروهای گازسوز، می‌توانند مطمئن باشند که این سوخت به موتور خودرو آنها هیچ آسیبی وارد نمی‌کند.
به گفته مدیر طرح سی‌ان‌جی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، در برنامه اولیه گازسوز کردن خودروها قرار بود که 76 درصد از سبد حامل‌های انرژی حمل‌ونقل ایران به سهم سوخت گاز سی‌ان‌جی اختصاص داشته باشد، اما پس از گذشت بیش از دو دهه از اجرای این طرح، در حال حاضر 13 درصد از سبد انرژی کشور به این سوخت رسیده است. در همین خصوص اردیبهشت‌ماه سال جاری حمید قاسمی به ایسنا گفته بود که با وجود ظرفیت جایگزینی بیش از ۴۰ میلیون لیتر بنزین با سی‌ان‌جی در خودروها، تاکنون ۲۱ میلیون مترمکعب سی‌ان‌جی جایگزین بنزین شده است که این امر نشان می‌دهد، بخش مربوط به ظرفیت جایگاه‌سازی مسیر تند‌تری را طی کرده و بخش دوگانه‌سوز کردن خودروها است که ترمز بهره‌مندی از سوخت گاز در حمل‌ونقل را کشیده است.
بخش دوگانه‌سوز کردن خودروها به صورت مستقیم با مردم و کارخانه‌های خودرو‌سازی سر و کار دارد و رکود در آن می‌تواند نشانه‌ای از عدم اقبال مردم به سی‌ان‌جی باشد. جاذبه‌های سی‌ان‌جی برای خودروها فراوان هستند که از کاهش آلودگی هوا تا قیمت ارزان‌تر سوخت را در بر می‌گیرند، اما گسترش شایعاتی درباره ایمنی کمتر این سوخت یا کاهش عمر خودرو این جاذبه‌ها را در سال‌های اخیر کمرنگ کرده‌اند. اکنون که افزایش قیمت بنزین در ایران، انگیزه قیمتی برای توسعه صنعت سی‌ان‌جی و اقبال مردم به این نوع سوخت را افزایش داده است، اردشیر دادرس، رییس انجمن صنفی جایگاه‌داران سی‌ان‌جی به شایعات و ابهامات متداول پیرامون این نوع سوخت پاسخ داده است.
هزینه گازسوز کردن خودروها چقدر است؟
رییس انجمن صنفی جایگاه‌داران سی‌ان‌جی به روزنامه تعادل می‌گوید: در حال حاضر بین 2 میلیون تا 3 میلیون تومان هزینه دوگانه‌سوز کردن یک خودرو است. در عین حال قرار است دولت یارانه‌ای را برای موضوع دوگانه‌سوز کردن خودروها اختصاص دهد و به متقاضیان این خدمات، مبلغی به عنوان وام تعلق گیرد. البته هنوز دستورالعمل اختصاص وام برای سی‌ان‌جی کردن خودروها صادر نشده است.دادرس این را هم اضافه می‌کند که بیش از 90 درصد خودروها را می‌توان دوگانه‌سوز کرد. در حال حاضر با توجه به اینکه کیت‌های جدید دوگانه‌سوزسازی وارد بازار شده است، خودروهایی نظیر هیوندای آی40، یا بنز و بی‌ام‌و نیز دوگانه‌سوز می‌شوند.
متقاضیان به کجا رجوع کنند؟
دادرس توضیح داد که برای گازسوز کردن خودروها، مردم باید به سایت www.irngv.ir رجوع کرده و در سامانه مورد نظر ثبت‌نام کنند. سپس کارگاه دوگانه‌سوزسازی نزدیک محل زندگی خود را در این سامانه پیدا کرده و منتظر پیام سامانه باشند تا زمان و شرایط رجوع به کارگاه را به اطلاع آنان برساند.
به گفته وی هم‌اکنون در کشور 6 کارخانه مخزن‌ساز مشغول فعالیت هستند و بیش از 1000 کارگاه تبدیل، به مردم خدمات مورد نیاز را ارایه می‌دهند. بنابراین از نظر ظرفیت خدمات‌رسانی به افرادی که قصد دوگانه‌سوزکردن خودروی خود را دارند، هیچ نوع محدودیتی وجود ندارد.
آیا سی‌ان‌جی مشکل ایمنی دارد؟
دادرس در پاسخ به این پرسش که آیا خودروهای دوگانه‌سوز از ایمنی کمتری در تصادفات یا در هنگام سوخت‌گیری برخوردارند؟ بیان کرد: سی‌ان‌جی بالاترین استاندارد ایمنی را در بین خودروهای گازسوز و بنزین‌سوز دارد و شایعات درباره کاستی‌های ایمنی این سیستم اشتباه است. مخازن سی‌ان‌جی در تصادفات و هنگام سوخت‌گیری هیچ مشکلی از نظر ایمنی ندارد و چند مورد مشکل ایمنی که تا به حال به وجود آمده به این دلیل بوده است که افراد مخزن گاز خودرو خود را دستکاری کرده بودند و بر روی مخزن جوشکاری انجام داده بودند. مخازن سی‌ان‌جی که به صورت استاندارد و توسط مراکز رسمی نصب می‌شوند کاملا ایمن است. به گفته وی در زمینه ایمنی و استهلاک خودروهای دوگانه‌سوز، فرقی میان خودروهای نو و کارکرده متقاضی دوگانه‌سوزسازی وجود ندارد.
آیا سی‌ان‌جی عمر خودرو را کم می‌کند؟
رییس انجمن صنفی جایگاه‌داران سی‌ان‌جی در پاسخ به این پرسش «تعادل» که آیا استهلاک موتور خودروها در هنگام کار با گاز سی‌ان‌جی تشدید شده و افزایش می‌یابد؟ بیان کرد: در صورت استفاده از سی‌ان‌جی، تنها یک نکته وجود دارد که اگر مردم آن را رعایت کنند با مشکل افزایش استهلاک موتور و کاهش عمر خودروها مواجه نمی‌شوند. رانندگان باید روغن مخصوص سی‌ان‌جی را در موتور خودرو خود بریزند چون این روغن نیتراتسیون بالایی دارد و از خشکی سرسیلندر موتور خودرو جلوگیری می‌کند. به گفته دادرس، سی‌ان‌جی بهترین سوخت برای حفظ پاکی هوا و کم‌خطرترین سوخت برای ایمنی خودروها است.
یکی از باورهای جا افتاده در میان رانندگان خودروهای دوگانه‌سوز این است که برای اجتناب از افزایش استهلاک موتور خودرو باید با نسبت خاصی (مثلا 40 درصد بنزین و 60 درصد گاز) از دو حامل انرژی استفاده کنند. اما دادرس در این خصوص بیان کرد که هیچ محدودیتی در نسبت میزان استفاده از گاز و بنزین برای اجتناب از افزایش استهلاک خودرو وجود ندارد و افراد در صورتی که از روغن مخصوص خودروهای گازسوز استفاده کنند می‌توانند حتی به صورت 100 درصدی هم از گاز سی‌ان‌جی بهره ببرند.
چرا پمپ‌های سی‌ان‌جی و بنزین از هم جدا هستند؟
یکی از عدم جذابیت‌های سی‌ان‌جی به نسبت بنزین در تعداد کم جایگاه‌های عرضه گاز سی‌ان‌جی و دسترسی مشکل‌تر به این سوخت است. در حال حاضر نزدیک به 2 هزار و 500 جایگاه سی‌ان‌جی در کشور وجود دارد که البته آنها هم به دلیل کاهش استقبال مردم از سوخت گاز، فقط با نیمی از ظرفیت خود کار می‌کنند. دادرس در پاسخ به این پرسش که آیا امکان افزودن پمپ گاز به جایگاه‌های عرضه بنزین وجود ندارد؟ بیان کرد که برخی از جایگاه‌های عرضه بنزین پیش از طرح دوگانه‌سوز کردن خودروها ساخته شده‌اند و از نظر وسعت زمین با محدودیت مواجه‌اند و نمی‌توانند پمپ جدیدی نصب کنند. در صورتی که این پمپ‌های بنزین بخواهند پمپ گاز نیز نصب کنند باید زمین خود را توسعه دهند که برای بیشتر آنها چنین امکانی وجود ندارد. با این وجود، تعداد زیادی از جایگاه‌های عرضه سوخت بین‌راهی هستند که با توسعه زمینشان، عرضه گاز را در کنار عرضه بنزین در خدماتشان گنجانده‌اند.
