گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|
همانطور که پیش‌بینی می‌شد به دنبال انعقاد قرارداد وام 8 میلیارد یورویی 12بانک عامل ایرانی با اگزیم بانک کره‌جنوبی که اوایل شهریور ماه 96 اعلام شد روز پنج‌شنبه 23شهریور نیز قرارداد تامین مالی ۱۰میلیارد دلاری بین 5 بانک خصوصی و تخصصی ایران با سیتیک بانک چین به امضا رسید تا دومین قرارداد بانکی و تامین مالی پس از برجام در یک ماه اخیر محسوب شود.
به گزارش«تعادل» این دو خط اعتباری بزرگ 8 میلیارد یورویی با اگزیم بانک کره جنوبی و 10میلیارد دلاری با سیتیک بانک چین که بزرگ‌ترین وام پسابرجامی ارزیابی شده و پس از 2سال مذاکرات مفصل و طولانی به ثمر نشسته است به تدریج آثار و دستاوردهای مختلفی برای اقتصاد کشور و طرح‌های مختلف صنعتی و عمرانی به همراه خواهد داشت و درحال حاضر بخش قابل توجهی از بانک‌های بزرگ و تخصصی و خصوصی ایران با تامین مالی از طریق این دو قرارداد بزرگ می‌توانند از طرح‌های مختلف عمرانی و صنعتی کشور حمایت کنند.
این دو قرارداد اگرچه در ظاهر تامین مالی قراردادهای جدید را در زمینه‌های تولیدی، بهداشتی، حمل‌ونقل، انرژی و صنایع مختلف و طرح‌های عمرانی هدف گرفته و چند بانک ایرانی به عنوان بانک عامل در مسیر رشد سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی و حمایت از تولید فعال خواهند بود اما مهم‌ترین اثر این قراردادها تاثیری است که در روابط بین‌المللی ایران با بازارهای جهانی خواهد گذاشت زیرا بدون شک قرارداد 8 میلیارد یورویی با کره و 10میلیارد دلاری با چین با یازدهمین و دومین اقتصاد صنعتی جهان، سایر کشورها و شرکت‌های علاقه‌مند به بازار ایران را نیز تشویق خواهد کرد که به دنبال راهکارهای مختلفی برای حضور در ایران باشند.
3 بانک خصوصی و دو بانک تخصصی
روز پنج‌شنبه 23شهریور 96 موافقتنامه قرارداد 10میلیارد دلاری خط اعتباری «سیتیک بانک» چین با 5 بانک ایرانی شامل 3بانک خصوصی پارسیان، پاسارگاد، رفاه کارگران و دو بانک تخصصی صنعت و معدن، توسعه صادرات در مرکز «سیتیک گروپ» چین در پکن امضا شد.
در این مراسم که با حضور ولی‌الله سیف رییس کل بانک مرکزی، علی‌اصغر خاجی سفیر ایران در پکن، محمد خزاعی رییس سازمان سرمایه‌گذاری، مدیران «سیتیک» و مدیران بانک‌های ایرانی ازجمله مدیران عامل بانک‌های پارسیان، توسعه صادرات و رفاه کارگران برگزار شد، طرفین امضای قرارداد 10میلیارد دلاری به ارزهای «یوآن» و«یورو» بین شرکت «سیتیک تراست» چین با 5 بانک ایرانی را بیانگر یک عزم جدی برای ادامه همکاری‌های دو کشور ارزیابی کردند.
براساس این قرارداد تامین مالی برای پروژه‌های عمرانی و تولیدی کشورمان که مجوزهای لازم را با اخذ مراحل قانونی طی کرده‌اند از سوی سیتیک بانک چین و به عاملیت 5 بانک ایرانی تخصیص خواهد یافت و دوره ساخت و بازپرداخت متناسب با هر پروژه بین ۱۰تا ۱۲سال اعلام شده است.
با توجه به حجم خطوط فاینانس و مبادلات رو به رشد اقتصادی بین دو کشور ایران و چین گسترش روابط کارگزاری بانکی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و رییس کل بانک مرکزی در نظر دارد این نکات را با مقام ناظر بانکی چین مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار داده و نسبت به رفع تنگنای ارتباطات بانکی راه‌حل‌های مناسب را پیشنهاد کند. از دیگر برنامه‌های ولی‌الله سیف و هیات همراه به کشور چین، دیدار و گفت‌وگو با مقامات بانک توسعه چین، اگزیم بانک و مقام نظارتی CBRC برای گسترش روابط بانکی و ایجاد تفاهم بیشتر است.
رییس کل بانک مرکزی گفت: بحران حساب ایرانیان در چین نیز برطرف شده اما انتظار شرایط بهتری داریم به طوری که ایرانیان بتوانند با آرامش فعالیت‌های بانکی خود را ادامه دهند.
ولی‌الله سیف با بیان اینکه چین روابط خوبی در گذشته و در زمان تحریم‌ها با ایران داشت، گفت: چین یکی از کشورهایی بود که بسیاری از مشکلات ایران را از طریق همکاری‌های مثبت حل کرد. این روابط بعد از برجام هم استمرار پیدا کرد و با فضای جدید هم افزایش می‌یابد. یکی از نکاتی که می‌تواند در این مسیر کمک کند بحث روابط بانکی است متاسفانه روابط بانکی ایران با چین به نحوی مورد انتظار توسعه پیدا نکرده است.
وی با بیان اینکه تمرکزمان روی ایجاد زمینه‌های همکاری بانکی در دو کشور است، گفت: وضعیت ایران به دلیل فضای پس از برجام دارای شرایط مناسبی برای قراردادهای تامین مالی است به طوری که درحال حاضر علاوه بر چین، کره جنوبی و کشورهای اروپایی نیز به دنبال عقد این نوع قراردادها با ایران هستند که در آینده نزدیک نهایی خواهند شد.
رییس کل بانک مرکزی گفت: این فضا نشان‌دهنده آن است که روابط ایران و چین درحال گسترش است و با عزمی که دو کشور دارند، زمینه‌های مهمی برای توسعه روابط وجود دارد.
قرارداد ۱۰ میلیارد دلاری چین با بانک‌های ایرانی
سیف با اشاره به اینکه سطح قرارداد ابتدا قرار بود ۵ میلیارد دلار باشد که این مبلغ به ۸ میلیارد و در نهایت نیز به ۱۰میلیارد دلار افزایش یافت، افزود: این قرارداد می‌تواند زمینه‌ساز اجرای پروژه‌های بسیار بزرگی در کشور باشد. این موافقتنامه بعد از یک دوره طولانی هماهنگی و همفکری کارشناسان بانک مرکزی و سازمان سرمایه‌گذاری خارجی و بعد از رفع هر گونه ابهامات روز پنج‌شنبه 23شهریور 96 در پکن نهایی شد.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه این قرارداد از دو هفته دیگر می‌تواند براساس متن تفاهم شده مورد استفاده قرار گیرد، گفت: ضمانتنامه این قرارداد هم از طرف دولت صادر شده و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
مذاکره با اگزیم بانک
وی در تشریح مذاکرات خود با بانک‌ها و موسسات چینی در پکن گفت: مدیران اگزیم بانک چین جزو همراهان رییس‌جمهوری این کشور به ایران بودند که مذاکرات گسترده‌یی در تهران با آنها انجام دادیم. اگرچه این بانک ابتدا وعده کرده بود به سرعت قرارداد تامین مالی ۱۰میلیارد دلاری را با ایران امضا کند اما به دلیل عدم تفاهم روی بندهای مختلف قرارداد، این وعده طولانی شد ولی خوشبختانه اکنون وضعیت بهتری ایجاد
شده است. به گفته وی نخستین قرارداد در چارچوب این فاینانس، تامین مالی خط آهن - تهران مشهد با 1.7 میلیارد دلار بود که انجام شد. برای توسعه این روابط و تسهیل شرایط استفاده از این قرارداد، یک نشست با مسوولان این بانک داریم. وی با اشاره به اینکه در این سفر با بانک توسعه چین هم مذاکراتی داریم، گفت: این بانک علاقه‌مند به کار با ایران است و فضای مثبتی وجود دارد به‌طوری که قرارداد جدید هم با این بانک به مبلغ ۱۰میلیارد دلار در دست بررسی و مذاکره است.
مشکل بانکی ایرانیان چین به زودی
حل خواهد شد
رییس کل بانک مرکزی همچنین در مورد مشکل ایجاد شده برای حساب‌های بانکی ایرانیان چین در چند ماه گذشته گفت: اگرچه طرف چینی علاقه‌مند به افتتاح حساب برای ایرانیان است اما بانک‌های چینی به دلیل ابهاماتی که در سند برجام داشتند، معذوریت‌هایی داشتند که قرار است در این سفر با ارائه توضیحاتی به چینی‌ها این ابهامات را رفع کنیم و با حمایت بانک (cbrc) چین بتوانیم، شرایط بهتری ایجاد کنیم.
به گفته وی در حال حاضر بحران برطرف شده است اما انتظار شرایط بهتری داریم، به‌طوری که ایرانیان بتوانند با آرامش فعالیت‌های بانکی خود را ادامه دهند.
رییس کل بانک مرکزی در این مراسم تاکید کرد: روابط ایران و چین نه تنها یک رابطه تاریخی و با سابقه طولانی است بلکه اکنون یک رابطه استراتژیک بوده و این قرارداد نیز می‌تواند سبب تقویت رابطه دو کشور شود.
«ولی‌الله سیف» افزود: یکی از فعالیت‌هایی که می‌تواند روابط دو کشور را مستحکم کند، روابط اقتصادی و تجاری است. بر اساس روابط اقتصادی و تجاری مردم نیز با همدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و این ملت‌ها هستند که به یکدیگر نزدیک می‌شوند.
به گفته وی یکی از پیش‌نیازهای توسعه روابط انسانی و اقتصادی دو کشور، توسعه روابط بانکی است. بانک‌ها می‌توانند در روابط تجاری اطمینان و امنیت ایجاد کنند و ریسک معاملات را کاهش دهند و هزینه‌ها را به حداقل برسانند. یکی از اقداماتی که باید دوطرف انجام دهند، این است که بانک‌ها به همدیگر نزدیک شوند و روابط کارگزاری دامنه‌دار و وسیعی ایجاد کنند.
رییس کل بانک مرکزی پیشنهاد داد: علاوه بر 5 بانک ایرانی که با «سیتیک گروپ» قرارداد بستند سایر بانک‌های ایرانی هم بتوانند قرارداد امضا کنند. بانک مرکزی در موافقت و انجام این قرارداد انعطاف‌های زیادی از خود نشان داد که این اقدام به دلیل سوابق فعالیت‌های «سیتیک» در ایران و تسریع در اهداف مورد نظر شکل گرفت.
مقام ارشد بانک مرکزی کشورمان توضیح داد: «کونلن» هم یکی از شرکای تجاری و با سابقه ایران است که در دوران تحریم همکاری مناسبی با ایران داشت و در شرایط حاضر ضمن قدردانی از این بانک نظر ما این است که سایر بانک‌های چینی هم بتوانند با ایران همکاری کنند.
سیف پیشنهاد داد که طرف چینی تمهیداتی فراهم کند که زمینه‌ساز ورود سایر بانک‌های ایران به این کشور و اخذ قرارداد فاینانس شوند. امکانات متنوعی در گروه سیتیک وجود دارد که می‌تواند زمینه بسط روابط دو کشور باشد و زمینه افزایش ارتباطات را فراهم کند.
«سیتیک بانک» در بین 500 شرکت مالی بزرگ دنیا در ردیف 51 جهان قرار گرفته و بانک ساخت و ساز چین، بانک سیتیک، گروه بیدو، شرکت چاینا فیلم و شرکت پست اکسپرس چین از جمله زیرمجموعه‌های «سیتیک گروپ» هستند.
3 همکاری مختلف با «سیتیک گروپ»
معاون وزیر اقتصاد و رییس سازمان سرمایه‌گذاری ایران نیز با تشریح جزئیات قرارداد 10میلیارد دلاری ایران و چین در حوزه بانکی گفت: خط اعتباری به ۵ بانک ایرانی اختصاص می‌یابد. محمد خزاعی تصریح کرد: امضای موافقتنامه قرارداد ۱۰میلیارد دلاری خط اعتباری «سیتیک گروپ» چین با ۵ بانک ایرانی، نخستین قرارداد بزرگ ایران با چین پس از برجام است. بر این اساس، با امضای این قرارداد ما با سرعت قادر خواهیم بود، مراحل اجرایی آن را در ایران و چین نهایی کنیم.
رییس سازمان سرمایه‌گذاری ایران افزود: همکاری ایران با «سیتیک گروپ» به سه دسته تقسیم شده است که یکی از محورهای همکاری ما با این موسسه مالی بزرگ، بحث فاینانس و تامین مالی پروژه‌هاست که توسط طرفین امضا می‌شود.
وی تصریح کرد: سیتیک از گروه‌های بزرگ اقتصادی جهان است و استفاده از توانمندی شرکت‌های سیتیک برای اجرای طرح‌های بزرگ کشورمان بر اساس توافق دوجانبه از دیگر همکاری‌های ایران با این گروه است. همکاری سوم ایران با سیتیک در بحث خدمات مالی گروه‌های سیتیک در ایران است و امضای این قراداد سبب افزایش همکاری گروه‌های اقتصادی مالی ایران و چین خواهد شد. با توجه به حضور سیتیک در سطح بین‌الملل این گروه می‌تواند به عنوان دروازه ورود ایران به جهان عمل کند.
