گروه دانش و فن | مرجان محمدی|
دامین یا دامنه نام منحصربه‌فرد و بخشی از یو آر ال است که‌برای شناسایی یک وبسایت‌در دنیای مجازی به‌کار میرود. در واقع دامین همان نام وبسایت است. هر دامین از یک‌یا چند قسمت تشکیل می‌شود، که هر قسمت با (.) جدا می‌شود. هر دامین با یک پسوند همراه است، که این پسوند معمولا با توجه به نوع فعالیت سایت انتخاب می‌شود.
در ۱۵ مارس ۱۹۸۵، نخستین نام دامین تجاری (.COM) به‌نام سیمبولیکس بوسیله یک شرکت سیستم‌های رایانه‌یی به نام Symbolics در کمبریج ماساچوست ثبت شد. در ۱۹۹۲ کمتر از ۱۵۰۰۰ دامنه.COM ثبت شده بود.
در دسامبر ۲۰۰۹ حدود ۱۹۲ میلیون‌نام دامین وجود داشت که بخش بزرگی از آنها دامین پرطرفدار
.COM بود. تعداد آنها در ۱۵ مارس ۲۰۱۰ به حدود ۸۴ میلیون رسید که شامل 11.9 میلیون وبسایت کسب و کار آنلاین و تجارت الکترونیک، 4.3 میلیون سایت تفریحی، 3.1 میلیون وبسایت مرتبط با امور مالی، و 1.8 میلیون سایت ورزشی می‌شد، گفته می‌شودماهانه حدود ۶۶۸ هزار دامنه .COM جدید ثبت می‌شود.
دامین‌های اینترنتی در ایران بر اساس آمار منتشر‌شده تا آبان‌ماه سال ۱۳۹۳ بیش از ۵۶۶هزار دامین. ir توسط کاربران ایرانی به ثبت رسیده است و سالانه ۴۵ درصد به این تعداد افزوده می‌شود. اما مشکل اینجاست که چند صباحی است کاربران اینترنتی برای ثبت دامین دچار مشکل شده‌اند، مشکلی که در حال حاضر به صورت مقطعی مرتفع شده است ولی هنوز راه‌حل جدی برای آن از سوی مسوولان و نهادهای مربوطه اعلام نشده است.
اما مشکل از این قراراست که شرکت ریسلو (Resello) به عنوان بزرگ‌ترین ثبت‌کننده دامنه‌های اینترنتی ایرانی‌ها به آنها اخطار سلب امتیاز داده است. این شرکت در ایمیلی هشدار‌دهنده به کاربران و شرکت‌های ایرانی اعلام کرده که پیروی تغییراتی در سیاست کاری‌اش از تاریخ ۱۸جولای ۲۰۱۷ (۲۷ تیر۱۳۹۶) محدودیت‌هایی برای کاربران ایرانی خود در نظر خواهد گرفت که عملا به منزله پایان فعالیت این شرکت پس از ۴ سال در بازار ایران خواهد بود.
در این ایمیل ریسلو هشدار داده است که از تاریخ مذکور کاربران ایرانی دیگر قادر به ایجاد حساب کاربری جدید، ثبت دامنه جدید و انتقال دامنه به پلتفرم ریسلو نخواهند بود و از تاریخ ۱۸ آگوست (۲۷ شهریور) امکان تمدید دامنه و سرویس‌های موجود از کابران ایرانی سلب خواهد شد در پی این تهدید ناگهانی شرکت ریسلو (Resello) به عنوان بزرگ‌ترین ثبت‌کننده دامنه‌های اینترنتی ایرانی مبنی بر جلوگیری از ایجاد و ثبت دامنه اینترنتی همچون
.org.net.com برای کاربران ایرانی، موجی از نگرانی در میان فعالان و شرکت‌های حوزه فضای مجازی در کشور ایجاد شده است. فعالان این بازار معتقدند که تنها راهکار حل تهدید علیه دامنه‌های اینترنتی ایرانی، ایجاد یک ثبت‌کننده بین‌المللی دامنه‌های GTLD ویژه ایرانیان است. در همین رابطه مهرداد سیجانی، مسوول کمیسیون فضای مجازی سازمان نظام صنفی رایانه‌یی تهران از تشکیل کارگروه ویژه‌یی متشکل از شرکت‌های خصوصی متخصص برای حل این مشکل خبر داد و گفت: راهکار نهایی حل این تهدید که در واقع نتیجه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران است، ایجاد یک ثبت‌کننده بین‌المللی دامنه‌های GTLD ویژه ایرانیان است.
سیجانی در این خصوص ادامه داد: متاسفانه ایران با داشتن سهم بیش از 400هزار دامنه اینترنتی به دلایل مختلف از جمله تحریم و عدم توجیه اقتصادی، تاکنون اقدامی برای ایجاد یک ثبت‌کننده (registrar) با ماهیت ایرانی انجام نداده است و همواره شرکت‌ها خدمات ثبت دامنه GTLD خود را از شرکت‌های واسطه دریافت کردند.
مسوول کمیسیون فضای مجازی سازمان نظام صنفی رایانه‌یی تهران با اشاره به ارسال نامه تهدیدآمیز شرکت ریسلو به مشترکان ایرانی توضیح داد: شرکت ریسلو در اقدامی غیرحرفه‌یی نامه‌یی را با موضوع «عدم امکان ارائه خدمت جدید به دامنه‌های اینترنتی با مالکیت ایرانی» به نمایندگان فروش ایرانی ارسال کرده است. این شرکت در واقع اعلام کرده پیرو تغییراتی در سیاست کاری‌اش از تاریخ ۱۸جولای ۲۰۱۷ (۲۷ تیر۱۳۹۶) محدودیت‌هایی برای کاربران ایرانی خود در نظر خواهد گرفت که عملا به منزله پایان فعالیت این شرکت پس از ۴ سال در بازار ایران خواهد بود.
سیجانی در این رابطه گفت: در این ایمیل ریسلو هشدار داده است که از تاریخ مذکور کاربران ایرانی دیگر قادر به ایجاد حساب کاربری جدید، ثبت دامنه جدید و انتقال دامنه به پلتفرم ریسلو نخواهند بود و از تاریخ ۱۸ آگوست (۲۷ شهریور) امکان تمدید دامنه و سرویس‌های موجود از کابران ایرانی سلب خواهد شد.
مسوول کمیسیون فضای مجازی سازمان نظام صنفی رایانه‌یی تهران با اشاره به تشویش‌های بی‌اهمیت برخی شرکت‌های سودجو از این اقدام اخیر در فضای داخلی گفت: درحقیقت هدف تعدادی از شرکت‌ها و سایت‌ها در این ماجرا برای بزرگنمایی بی‌دلیل موضوع و ایجاد هیجان و نگرانی، تنها برای جذب سهم بازار بیشتر و انتقال تعدادی دامنه صورت گرفته و هیچ نتیجه دیگری در پی ندارد.
وی ادامه داد: اقدام برخی شرکت‌های سودجوی داخلی در ارسال ایمیل به مشتریان فضای مجازی برای ایجاد نگرانی و تشویش عملا نتیجه‌یی جز بدنامی برای اقدام‌کنندگان در پی نداشت.
به گفته سیجانی موضوع تحریم جدید دامنه‌های اینترنتی ایرانی هرچند به خودی خود مخاطره‌یی برای دامنه‌ها نیست اما برای شرکت‌های فعال و معتبر این حوزه که با وجود محدودیت‌ها هزینه‌های زیادی برای ارائه خدمات سالم به مشتریان ایرانی متحمل می‌شوند ضربه‌یی است که سرعت رشد و توسعه فناوری اطلاعات را کند می‌کند.
او با بیان اینکه مشتریان شرکت‌های معتبر فضای مجازی نباید نگران باشند، گفت: اگر دامنه اینترنتی کاربران در نزد شرکت‌های باسابقه حوزه فضای مجازی ایران ثبت شده جای نگرانی وجود ندارد چراکه این شرکت‌ها سال‌هاست در اصول حاکم خود به حفظ مالکیت دامنه مشتریان اهمیت زیادی می‌دهند و در این رابطه به دنبال راهکارهای کوتاه‌مدت نیستند.
مسوول کمیسیون فضای مجازی سازمان نظام صنفی رایانه‌یی تهران ادامه داد: مقررات حاکم بر فضای ثبت IP و دامنه عملا اجازه سلب مالکیت دامنه را به هیچ کشور و شرکتی نمی‌دهد.
سیجانی با اشاره به فعالیت کمیسیون فضای مجازی سازمان برای حل موضوع دامنه‌های اینترنتی ایرانی گفت: با وجود اینکه سود تجارت دامنه GTLD انگیزه کافی برای شرکت‌های بزرگ این صنعت را ایجاد نمی‌کند اما در نظر داریم برای کمک به روند رشد فضای مجازی، تجارت‌های آنلاین و فضای استارت‌آپ‌های کشور و با تجمیع شرکت‌های معتبر و متخصص فضای مجازی، راه‌حل نهایی یعنی ایجاد ثبت‌کننده بین‌المللی برای ارائه خدمات ثبت دامنه‌های GTLD به ایرانیان را عملیاتی کنیم.
در هر صورت با توجه به تهدید جدی این شرکت در خصوص سلب امتیاز دامنه‌های ایرانیان و از کار افتادن هزاران سایت ایرانی باید مسوولان و مدیران مرتبط چاره‌یی در این خصوص بیاندیشند تادر تاریخ 27 شهریور ماه با قطع سایت‌های ایرانی مواجه نشویم.
