گروه جهان|
ایالت هاوایی علیه فرمان اجرایی دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، مبنی بر منع موقت ورود اتباع هفت کشور مسلمان و تعلیق مهاجرت به خاک امریکا، اقامه دعوی کرده است. این اقامه دعوی توسط داگلاس چین دادستان کل ایالت هاوایی امریکا، علیه دولت ترامپ صورت گرفت؛ کسی که دستور اجرایی منع مهاجرتی ترامپ را مغایر با قانون اساسی این کشور خوانده است.
دادستان کل ایالت هاوایی همچنین توییت ترامپ که در آن حکم تعلیق دستور اجرایی خود از سوی قاضی فدرال ایالت واشنگتن را مورد عتاب قرار داده و جیمز روبارت را به اصطلاح قاضی خوانده، درشت‌گویی ترامپ توصیف کرده است. نشریه لس‌آنجلس تایمز نوشته، باتوجه به خلق و خوی تهاجمی و غیرقابل پیش‌بینی دونالد ترامپ، بسیاری حتی پیش از ورود او به کاخ سفید انتظار داشتند که دادگاه‌های فدرال به مهم‌ترین نهاد نظارت بر قدرت ریاست‌جمهوری تبدیل شوند، چراکه اکثریت کرسی‌های کنگره دراختیار نمایندگان جمهوری‌خواه همسو با رییس‌جمهوری است و بعید به نظر می‌رسد که تمایلی به مقابله با او داشته باشند. اما افراد معدودی انتظار داشتند که این تقابل بر سر قانون اساسی در سومین هفته کاری دونالد ترامپ به وقوع بپیوندند.
گفته شده، وکلای دولت امریکا از برنامه منع سفر شهروندان هفت کشور عمدتا مسلمان دفاع کرده و از دادگاه فرجام در سان‌فرانسیسکو خواسته‌اند دستور رییس‌جمهور در این مورد را برای تامین امنیت ملی ابقا کند. وزارت دادگستری در سندی ۱۵صفحه‌یی که تسلیم دادگاه شده استدلال کرده که دستور ترامپ استفاده قانونی از اختیارات ریاست‌جمهوری است نه برای جلوگیری از ورود مسلمانان به امریکا. دادگاه استیناف فدرال یک‌شنبه با درخواست تجدیدنظر دولت برای ابقای فوری فرمان اجرایی رییس‌جمهور این کشور در محدودیت سفر به امریکا، مخالفت کرده بود. صدور این رای به این معنی بود که محدودیت‌های اعلام شده تا زمانی که این پرونده به‌طور کامل در دادگاه مطرح شود به حالت تعلیق در می‌آیند. حال دادگاه نهم استیناف در سان‌فرانسیسکو با شنیدن استدلال‌های دولت درباره ابقا یا رد فرمان ترامپ تصمیم خواهد گرفت.
لس‌آنجلس‌تایمز می‌نویسد: در این درگیری حقوقی، قانون در بحث مربوط به مهاجرت و جزییات آن به نفع ترامپ است. به این معنا در مواردی اینچنینی قانون اغلب به نفع رییس‌جمهوری بوده و او این قدرت را دارد تا ورود مهاجران را تا هر زمانی که لازم بداند به حالت تعلیق درآورد. کارشناسان حقوقی می‌گویند که در امور مربوط به ورود شهروندان خارجی به ایالات‌متحده و امنیت ملی طرف پیروز میدان رییس‌جمهور است. اما مساله اینجاست که فرمان اجرایی ترامپ بسیار فراتر از هنجارهای معمول سیاسی است. ترامپ در جریان رقابت‌های انتخاباتی وعده داده که ورود مسلمانان را به ایالات‌متحده ممنوع می‌کند. توییت اخیر او هم درباره قاضی محافظه‌کاری که توسط جمهوری‌خواهان منتصب شده و دستور اجرایی ترامپ را به‌طور موقت متوقف کرده به ضرر او تمام شده است.
جک گلداسمیت وکیل امنیت ملی، در دولت جورج بوش و استاد دانشگاه حقوق هاروارد پیش‌بینی کرده که توییت‌های ترامپ قطعا به ضرر او تمام خواهد شد. گلد اسمیت می‌گوید: «توییت‌های ترامپ باعث شده تا دادگاه‌ها حداقل در کوتاه‌مدت نتوانند به این نتیجه برسند که دستور اجرایی رییس‌جمهور درباره مهاجرت مطابق با قانون اساسی است.» پیتر اسپیرو، کارشناس مسائل حقوقی نیز بر این باور است که امکان دارد دادگاه این بار نگاه متفاوتی به این چالش حقوقی داشته باشد. او می‌گوید: «حتی اگر در گذشته دادگاه عالی برای تصمیم ریاست‌جمهوری درباره امور مربوط به مهاجرت احترام بسیار زیادی قائل بوده، فکر نمی‌کنم که دیگر چنین احترامی را قائل باشد و مانند گذشته رفتار کند.»
لس‌آنجلس تایمز می‌نویسد، فرجام دعوای حقوقی دادگاه‌های فدرال و دولت به دادگاه عالی ختم خواهد شد. هیچ شکی نیست که قاضی‌القضات، جان جی. رابرتز جونیوز ترجیح می‌دهد که پس از مرگ آنتونیو اسکالیا، قاضی ارشد محافظه‌کار دادگاه عالی از یک ترکیب چهار به چهار (چهار قاضی لیبرال و چهار قاضی محافظه‌کار) در این نهاد حذر کند. بنابراین قاضی نیل گورسوچ، گزینه پیشنهاد شده دونالد ترامپ برای این پست اگر تایید شود، کفه ترازو به نفع محافظه‌کاران سنگین‌تر خواهد شد. اما مساله ترامپ این است که این قاضی حداقل تا بهار بر کرسی خود نخواهد نشست. از این گذشته، تاریخ نشان داده که دادگاه عالی فارغ از ترکیب خود، همواره مسائل را با دقت بسیار ارزیابی می‌کند و در موارد جنجالی ترجیح می‌دهد راه یا دلیلی فنی برای رای ندادن پیدا کند. اکنون هم گرچه مجادله حقوقی بر سر دستور اجرایی ترامپ تردیدهایی را درباره قدرت ریاست‌جمهوری در ایالات‌متحده ایجاد کرده اما دادگاه عالی هیچ تعهدی ندارد که در زمانی کوتاه و با این فوریت رای خود را در این باره اعلام کند.
ترامپ جهان را بلاتکلیف کرده است
دعواهای حقوقی در شرایطی ادامه دارد که کارشناسان اعلام کرده‌اند تحولات سیاسی جهان و به‌خصوص هوا و هوس‌های ترامپ، یک بلاتکلیفی مشهودی را بر جهان و اقتصاد و تجارت آن تحمیل کرده است.
به نوشته روزنامه واشنگتن‌پست، تحقیقات نشان می‌دهد این بلاتکلیفی در تاریخ دو دهه گذشته جهان بی‌سابقه بوده است. این درحالی است که بلاتکلیفی در فضای سیاسی کشورها به‌طور خودکار، مجموعه‌یی عظیم از تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را معطل می‌گذارد. طبق تحقیقات به‌عمل آمده در گرداگرد جهان شوک‌های عظیم بلاتکلیفی سیاسی ضربه خود را بر پیکر کشورها وارد آورده به‌خصوص حوزه‌های سرمایه‌گذاری، تولید و استخدام را به‌شدت تحت‌تاثیر خود قرار داده است. هزینه افت سرمایه‌گذاری و استخدام بسیار بالاست. در این گزارش آمده، وقتی معلوم نیست آیا قوانین و رهبری سیاسی تغییر خواهد کرد یا نه و در این عرصه یک نوع بلاتکلیفی وجود دارد، تجارت هم بی‌حرکت خواهد ماند. حتی اگر هم استخدام و توسعه‌یی کامل در میان باشد، این پیشرفت‌ها بسیار ضعیف خواهد بود چون بانک‌ها میلی به تامین اعتبار پیدا نمی‌کنند و علت آن هم این است که مطمئن نیستند قوانین و مقررات و مسیر اقتصادی به چه ترتیبی خواهد بود. بخش اعظم مسوولیت این بلاتکلیفی متوجه ترامپ است که بذر غیرقابل پیش‌بینی بودن را در جهان پاشیده است.
