خبرگزاری انگلیسی رویترز با اشاره به نیاز شرکت امریکایی بویینگ برای اجرای قرارداد فروش هواپیما به ایران نوشت: بویینگ در تلاش است تا به لطف خریدهای ایران خط تولید یکی از پرسودترین مدل‌های خود را که تقاضا برای خرید آن به‌شدت کاهش یافته، سر پا نگه دارد.
به گزارش تسنیم و به نقل از رویترز، رویکرد تهاجمی جدید دونالد ترامپ در قبال تهران در حال افزایش فضای عدم قطعیت در مورد قراردادهای 36میلیارد دلاری ایران با شرکت‌های بویینگ، ایرباس و ای‌تی‌آر برای خرید هواپیماهای جدید است.
تصمیم شرکت ایران‌ایر برای خرید مجموعا
200 فروند هواپیما از دو غول هواپیماسازی امریکایی و اروپایی (بویینگ و ایرباس) و یک شرکت فرانسوی-ایتالیایی (ای‌تی‌آر) را بتوان نقطه اوج نتایج ملموس توافق هسته‌یی ایران و قدرت‌های جهانی دانست. ایران‌ایر گفته، قرارداد 16.5میلیارد دلاری‌اش با بویینگ، بزرگ‌ترین قرارداد یک شرکت ایرانی با یک شرکت امریکایی از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1979 بوده است.
برخورداری این قراردادها از این درجه از اهمیت موجب شده تا قراردادهای مذکور به هدف مهمی برای حملات منتقدان توافق هسته‌یی در واشنگتن و تهران تبدیل شود. به گفته کارشناسان، عدم قطعیت در مورد سرنوشت این قراردادها ممکن است موجب ترس بیشتر بانک‌های اروپایی و سایر موسسات مالی خارجی از تامین مالی پروژه‌های مرتبط با ایران شود.
هرچند ترامپ در سخنرانی روز جمعه خود اقدام به خارج کردن امریکا از برجام نکرد، اما به کنگره 60روز فرصت داد تا در مورد وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران تصمیم‌گیری کند. حتی در صورت عدم وضع چنین تحریم‌هایی، سرنوشت قراردادهای فروش هواپیما به ایران در گرو موافقت دولت امریکا قرار دارد.
برخی افراد دخیل در این قراردادها می‌گویند صرف‌نظر از تعداد محدودی از هواپیماهایی که ایران بدون گرفتن وام خارجی قادر به پرداخت نقدی پول آنهاست، این قراردادها به حدی بزرگ هستند که نمی‌توان آنها را لغو کرد، اما در عین حال آن‌قدر حساسیت‌برانگیز هستند که اجرای کامل آنها امکان‌پذیر نیست. برتراند گرابووسکی، کارشناس تامین مالی قراردادهای هوانوردی در این باره گفت: «باتوجه به این حجم از امواج منفی در امریکا، من نمی‌دانم چه کسی حاضر خواهد بود این قراردادها را برای ایران تامین مالی کند.»
این مسائل نگرانی‌های بویینگ را برای ادامه قرارداد فروش هواپیما به ایران افزایش می‌دهد. این شرکت براساس برنامه قرار است از آوریل آینده تحویل هواپیماها به ایران که شامل 15 فروند هواپیمای دو موتوره 777-300ای‌آر می‌شود را آغاز کند. سرنوشت فروش این هواپیماهای غول‌پیکر به حفظ فرصت‌های شغلی در شرکت بویینگ گره خورده است، زیرا بویینگ در تلاش است تا به لطف خریدهای ایران خط تولید یکی از پرسودترین مدل‌های خود (بویینگ 777) را که تقاضا برای خرید آن به‌شدت کاهش یافته سر پا نگه دارد.
در سمت ایران هم موانع غیرمنتظره‌یی به وجود آمده است. منابع مالی می‌گویند، بویینگ قبلا ایران را در صف تحویل جت‌های مسافری در جایگاه عقب‌تری قرار داده، زیرا هنوز مبلغی از این کشور دریافت نکرده است.
فعلا بویینگ می‌تواند با جابه‌جایی سفارشات ایران با سایر ایرلاین‌ها، اوضاع پیش آمده را مدیریت کند، اما لغو کامل قرارداد شرکت ایران‌ایر احتمالا فشارهای جدیدی به خط تولید هواپیماهای بویینگ 777 وارد خواهد آورد.
هر چند اتحادیه اروپا از توافق هسته‌یی حمایت می‌کند، اما صدور هر هواپیمای غربی به ایران منوط به کسب مجوز از دولت امریکاست، زیرا تمام شرکت‌های هواپیماسازی غربی از قطعات تولیدی شرکت‌های امریکایی استفاده می‌کنند. این بدان معناست که شرکت ایرباس هم ممکن است در دعوای بویینگ و منتقدان معامله با ایران در کنگره گیر بیفتد و این می‌تواند تنش‌ها بین امریکا و اروپا
بر سر ایران را تشدید کند.
