گروه راه و شهرسازی
در پی صدور بخشنامه‌ای از سوی بانک مرکزی به بانک مسکن برای تعمیم الگوی وام خانه اولی‌ها به انبوه‌سازان، یکی از مسوولان وزارت راه و شهرسازی جزئیات این تسهیلات را تشریح کرد.
به گفته محمد سعید ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی، این تسهیلات ۸۰ میلیون تومانی تنها به انبوه‌سازان و نه به تک سازها تعلق می‌گیرد و سود این تسهیلات بسته به بافت شهری 8 و 9.5درصد است.
ایزدی با بیان اینکه تنوع بخشیدن به ساخت و ساز در کشور از اهداف این وزارتخانه است، افزود: تا پیش از این، تسهیلات تشویقی برای نوسازی بافت فرسوده بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان بود اما تسهیلات جدید بیشتر روی انبوه‌سازان متمرکز است.
به گفته ایزدی این مجوز بانک مرکزی به بانک مسکن تا سقف 1000 میلیارد تومان به انبوه‌سازان داده شده که نرخ سود این تسهیلات برای بافت فرسوده 8درصد و برای سایر بافت‌های شهری 9.5درصد اعلام شده که هر دو جنبه خرید و ساخت و ساز را پوشش می‌دهد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اعلام این خبر که تسهیلات تشویقی جدید به سازندگان شخصی تعلق نمی‌گیرد، اعلام کرد: این سپرده‌گذاری در چارچوب صندوق یکم طراحی شده که در دوره یک ساله و با سپرده‌گذاری ۴۰ میلیون تومان می‌توان تا سقف ۸۰میلیون تومان دریافت کرد.
به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، ایزدی با بیان اینکه انتظار وزارتخانه از انبوه‌سازان این است که در این طرح سرمایه‌گذاری و شراکت فعالی داشته باشند، گفت: این تسهیلات برای کل کشور و همه محدوده‌های دارای بافت فرسوده تعریف شده است.
به گفته وی این طرح به بانک مسکن ابلاغ شده و قرار است ظرف ۱۰ روز آینده دستورالعمل آن ابلاغ شود و به این ترتیب از ۱۰ روز آینده سپرده‌گذاری برای طرح آغاز می‌شود. شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری بیش از ۴۹۰ محدوده بافت فرسوده در کشور دارد و مردم می‌توانند با مراجعه به سایت این شرکت به بررسی بافت شهری محل زندگی خود بپردازند که بافت محل زندگی‌شان فرسوده است یا خیر.
وی با اشاره به اینکه دولت به دنبال پرهیز از روش‌های ناپایدار است، افزود: این مصوبه تنها مدل اعطای تسهیلات به بافت‌های شهری نیست و سرفصل‌های جدیدی در دست اقدام است. شرکت عمران به دنبال اخراج مالکان از بافت‌های فرسوده نیست بلکه تلاش می‌کند تا با مشارکت اهالی محلات بافت‌های فرسوده را نوسازی کند.
ایرج رهبر، نایب‌رییس انجمن انبوه‌سازان تهران هم به اهمیت احیای بافت‌های فرسوده در کشور اشاره کرد و گفت: نوسازی بافت‌های فرسوده اولویت اصلی انجمن است زیرا ساختمان‌هایی که در بافت‌های فرسوده قرار دارند، غیرقابل سکونت هستند و در مقابل زلزله خرابی‌ها و خسارت‌های بالایی را به جامعه تحمیل می‌کنند.
به گفته رهبر، زیرساخت‌های موجود در بافت‌های فرسوده مناسب نیست و باید مطابق ظرفیت‌های امروز شهر تهران برنامه‌ریزی و ساخته شوند. بسیاری از این ساختمان‌ها متروکه‌اند و به محل اقامت معتادان بدل شده‌اند که خود زمینه ساز ناهجاری‌های اجتماعی هستند. به دلیل مشکلات موجود در بافت‌های فرسوده، چندسالی است که مسوولان اعطای تسهیلات تشویقی به بافت‌های فرسوده را در دستور کار قراردادند.
رهبر با رد طرح درجاسازی در بافت‌های فرسوده گفت: درجاسازی به این معناست که به صاحبان ملک امکان مجدد ساخت و ساز داده شود تا با تراکم بالاتر خانه فرسوده خود را نوسازی کنند که ایده درستی نیست زیرا افرادی اقدام به ساخت می‌کنند که تخصص لازم در این عرصه را ندارند.
انحراف از هدف اصلی
شرایط بد کالبدی، اقتصادی و اجتماعی بافت‌های فرسوده و لزوم توجه به آن، تامین حقوق شهروندی، ایمن ساختن آن در برابر حوادثی نظیر زلزله و از سویی استفاده از تمام پتانسیل‌های موجود در بافت‌های فرسوده، ضرورت نوسازی و احیای این بافت‌ها را چه در پایتخت و چه در سراسر کشور دوصد چندان کرده است. نوسازی بافت‌های فرسوده شهر تهران و بالاخص مناطق مرکزی از جمله اقداماتی است که سال‌ها است شهرداری تهران با همراهی دولت طی برنامه‌ریزی‌های مختلف درصدد اجرای آن است؛ برنامه‌هایی که بیشتر سعی داشته تا با ترغیب و تشویق بخش خصوصی و سرمایه‌گذار آنان را نسبت به ادامه سرمایه‌گذاری، ساخت و نوسازی این بافت‌های فرسوده در مناطق مرکزی شهر تهران ترغیب کند.
ارائه برخی امتیازات نظیر ارائه بسته‌های تشویقی جدید توسط شهرداری که شامل «تخفیف 50 تا 100درصدی عوارض ساخت»، «ارائه یک تا دو طبقه تراکم تشویقی»، «اجازه کسری پارکینگ معادل نصف واحدهای مسکونی پروژه»، «تامین رایگان هزینه طراحی و اجرای نما» و «پرداخت یارانه 9درصدی نرخ سود وام نوسازی» از جمله این برنامه‌های تشویقی است. دولت یازدهم نیز در جهت رفع این معضل در آخرین تصمیم خود قصد دارد تا این‌بار تسهیلاتی را در اختیار سازندگان مسکن قرار دهد و آنها به سرمایه‌گذاری و حضور در بافت‌های فرسوده تشویق کند. اما فرشید پورحاجت دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان کشور معتقد است که این شیوه ارائه تسهیلات انحراف از هدف اصلی که تشویق انبوه‌سازان برای حضور در بافت‌های فرسوده است، خواهد بود.
پورحاجت پیش از این در گفت‌وگو با «تعادل» درباره تسهیلات ارائه شده توسط بانک مرکزی به انبوه‌سازان توضیحاتی ارائه کرده و گفته بود: بانک مرکزی به بانک مسکن ماموریت داده که امکان استفاده از تسهیلات صندوق‌های پس انداز یکم در بافت‌های فرسوده را فراهم کند و دراختیار انبوه‌سازان قرار دهد. بنابراین باید منتظر باشیم تا جزییات این وام و نحوه برنامه‌ریزی بانک مسکن در این باره اعلام شود.
به گفته وی، هنوز مشخص نیست که آیاقرار است وکالتی بابت دریافت این تسهیلات به انبوه‌سازان بدهند یا اینکه خود انبوه‌ساز در بانک سرمایه‌گذاری کند که در هر دو صورت، انحراف از رسالت اولیه این کار یعنی تسهیل در امر ساخت و ساز محسوب می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه شرایط و ضوابط این حکم باید تعیین شود تا بتوان نظر قطعی درباره آن داد، افزوده بود: البته اگر شرایط به همان شیوه بخش نامه‌های بانک مسکن باشد این دو کانال را می‌توان متصور بود. یعنی یا وکالت از اشخاصی که سپرده‌گذاری کرده‌اند به انبوه‌سازان داده شود یا خود انبوه‌سازان سپرده‌گذاری کند که در هر دو صورت بعید می‌دانم این طرح سرانجام داشته باشد. در مجموع باید ابهامات این موضوع فراهم شود و بانک مرکزی در دستوالعمل اجرایی تمهیدات مناسب برای رفع این ابهامات در نظر بگیرد.
وی در پاسخ به اینکه آیا میزان تسهیلات که هزار میلیارد تومان عنوان شده مبلغ مناسبی برای نوسازی به بافت‌های فرسوده است یا خیر؟ اظهار کرده بود: این مبلغ را از دل قانون ساماندهی، تولید و عرضه مسکن استخراج کرده‌اند و قبلا نیز قانونگذار مجوز آن را داده بود.
