ناهنجاری عمده بورسی را موثق گزارش دهید
مهدی زمانی سبزی، رییس اداره دیده‌بان سلامت بازار سرمایه بابیان «سازمان بورس و اوراق بهادار از همه فعالان بازار سرمایه دعوت کرد تا نسبت به ارسال گزارشهای حرفه‌ای در خصوص ناهنجاری‌های عمده که موثق و قابل اثبات باشند، اقدام کنند.» وی گفت: وجود ناهنجاری‌ها در بازار سرمایه کشور علاوه بر ضررهای کلان اقتصادی، باعث نارضایتی و کاهش اعتماد مردم به بازار سرمایه می‌شود. بررسی تجارب کشورهای دنیا و شناخت روش‌ها و ابزارهای نوین مبارزه با فساد، می‌تواند برای طراحی راهکارهای جلوگیری از فساد موثر باشد.مهدی زمانی سبزی ادامه داد: بر اساس مطالعات انجام‌شده، استفاده از توان نظارت مردم در کشف جرایم و تخلفات به عنوان بازیگران اصلی بازار سرمایه از قوی‌ترین ابزارهای مبارزه، کشف و پیشگیری از بروز جرایم و تخلفات است. پس از بررسی تجارب موفقیت‌آمیز کشورهای پیشرو در حوزه سوت‌زنی (whistleblowing)، درخصوص اهمیت گزارشگران حرفه‌ای (whistleblower) در کشف ناهنجاری‌ها، تشکیل اداره دیده‌بان سلامت بازار سرمایه با فعالیت در سه حوزه تخصصی بازار، ناشران و نهادهای مالی در سال 1398 به تصویب هیات‌مدیره سازمان رسید.زمانی سبزی با اشاره به اینکه رسیدگی به گزارشهای حرفه‌ای ناهنجاری عمده مبتنی بر بروز جرم و تخلف در بازار سرمایه، شناسایی خلأهای قانونی، پیگیری، بررسی و رفع آنها از اهداف اصلی این اداره است، افزود: اداره دیده‌بان سلامت بازار سرمایه موظف است گزارشهای موثق با موضوع انعکاس ناهنجاری‌های عمده بازار سرمایه ازجمله جرایم موضوع مواد 46، 47، 49 و 50 قانون بازار اوراق بهادار و تخلفات عمده از قوانین و مقررات که موجب ضرر و زیان ذی‌نفعان، تأثیر بر قیمت اوراق بهادار یا تصمیم اشخاص برای معامله اوراق بهادار یا سلب اعتماد عمومی نسبت به بازار سرمایه شود را بررسی کند.رییس اداره دیده‌بان سلامت بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در همین راستا سازمان بورس و اوراق بهادار، توسعه و پیاده‌سازی سامانه دیده‌بان سلامت بازار سرمایه را در دستور کار قرارداد و هم‌اکنون این سامانه به آدرس dideban.seo.ir قابل بهره‌برداری است.
خروج سیمان از حصار قیمت‌گذاری دستوری
بررسی روند معاملات سیمان در بورس کالای ایران بیانگر سیر صعودی معاملات و پذیرش شرکت‌های جدید در بورس است به‌طوری که سیمانی‌ها از تاریخ ۹ خردادماه عرضه‌های خود در بورس را آغاز کردند و در هفته نخست این عرضه‌ها (منتهی به ۱۴ خردادماه) درمجموع ۳۶ هزار و ۶۰۰ تن سیمان مورد معامله قرار گرفت. در هفته بعد یعنی هفته منتهی به ۲۱ خردادماه و در استقبال خریداران، حجم فروش به ۴۵ هزار و ۹۳۰ تن رسید و درنهایت طی هفته جاری رقم قابل‌توجه ۱۷۶ هزار تن در مقابل نام شرکت‌های سیمانی در جدول معاملات بورس کالا حک شد؛ سیری که بیانگر نگاه ویژه سیاست‌گذاران به سازوکار رقابتی بورس کالا و لزوم خروج صنایع مهم و تولیدی کشور از رویکرد قیمت دستوری است.همچنین بر اساس آمار، طی سال جاری ۱۹ شرکت سیمانی ازجمله سیمان بجنورد، تهران، خاش، خزر، دورود، شاهرود، فارس، فارس نو، مازندران، غرب، لامرد، ارومیه، بهبهان، خوزستان، ساوه، شرق، شمال، صوفیان و قائن در بورس کالای ایران پذیرش شدند.به گفته محمدعلی دهقان دهنوی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار عرضه محصولات معدنی و سیمانی در بورس کالا و خروج این محصولات از نظام قیمت‌گذاری دستوری، در میزان بازدهی این شرکت‌ها تأثیر مثبت داشته و بازدهی بالاتری را برای شرکت‌ها رقم می‌زند. وی بابیان اینکه هر کالایی که بتواند وارد بورس کالا شود دیگر قیمت‌گذاری دستوری آن معنایی ندارد اظهار داشت: به‌طور طبیعی به هر میزان که شرکت‌ها بتوانند محصولات خود را در شرایطی آزادتر و به‌دوراز مداخلات قیمتی به فروش برسانند به معنای تأثیر مثبت بر روند قیمت سهام آن شرکت‌ها خواهد بود.عبدالرضا شیخان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان نیز ورود سیمان به بورس کالا را نقطه عطف این صنعت ۸۸ ساله می‌داند و می‌گوید: عرضه سیمان در بورس کالا به قیمت‌گذاری دستوری پایان می‌دهد و این خواسته چندین ساله ما بوده است. وی عنوان کرد: اقدام بعدی سیمانی‌ها، در ماه‌های آینده و پس از بررسی‌های کارشناسی دقیق، احتمالاً تقاضای ورود صادرات سیمان در بورس کالا است.علی‌محمد بد کارشناس صنعت سیمان هم ورود این محصول به بورس کالا را اتفاق بسیار مثبتی برای صنعت سیمان عنوان می‌کند و می‌گوید: این رویداد از شکل‌گیری بازار سیاه سیمان در بعضی مناطق جلوگیری می‌کند. این کارشناس سیمانی معتقد است: ورود سیمان به بورس منجر به واقعی شدن قیمت و البته در صورت وجود تقاضا، رشد قیمت محصول شرکت‌های سیمانی در مناطق پر تقاضا شود اما با این اقدام نیز سودی که سال‌ها به جیب دلالان می‌رفته، نصیب تولیدکنندگان خواهد شد. وحید حسن‌پور دبیر مدیرعامل کارگزاری صبا تأمین نیز درباره رشد معاملات گروه سیمانی‌ها در بورس کالا و رقابت صورت گرفته در معاملات سیمان اظهار داشت: این مساله بیانگر توان بالقوه ساختار بازار آزاد به‌منظور شفافیت و قیمت‌گذاری آزاد است. وی گفت: این موضوع باعث رضایت طرفین معاملات خواهد شد و تداوم چنین عرضه‌هایی سبب مشاهده آثار مالی مثبت ناشی از آن در گزارشهای آتی شرکت‌های عرضه‌کننده می‌شود و همچنین مشتریان توان دستیابی به کالای موردنیاز خود را در بستر بازار آزاد کسب می‌کنند.
