ساره صابری |
حال خوش بازار سرمایه و خبر رکورد‌شکنی‌های مداوم بازار از نیمه بهار سال جاری، سرمایه‌گذاری در بورس را بر سرزبان‌ها انداخت تا جایی که افراد زیادی برای دریافت کد بورسی به خیال سرمایه‌گذاری و کسب سود راحت به کارگزاری‌ها هجوم آوردند. ورود افراد به بازار سرمایه به عنوان قلب تپنده اقتصاد به خودی خود خبری خوشایند برای اقتصاد کشور است که نویددهنده چرخش چرخ بنگاه‌های اقتصادی، تولیدی و صنعتی است اما نگاهی به رفتارهای تازه‌واردان نشان می‌دهد، حضور با سودای سود آن هم بدون آگاهی و تخصص کافی حالا خود به خطری برای این بازار مبدل شده است. کارشناسان بازار سرمایه رفتار این روزهای نوسرمایه‌گذاران بازار را تحلیل کردند.
بورس، جاده‌ای با پیچ و خم‌های فراوان
حامد ستاک، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به خبرهای موجود درباره ورود افراد به بازار سرمایه گفت: فعال بودن در بازار سرمایه یا به اصطلاح عام، بورس باز بودن نیز همچون سایر حرفه‌ها نیاز به تخصص و دانش خاص خود دارد ولی از آنجایی که وارد شدن به بورس تنها با گرفتن یک کد بورسی میسر می‌شود گاهی این سهل‌الورود بودن افراد جامعه را به اشتباه می‌اندازد که بورس‌بازی کاری ساده و بدون تخصص است. وی البته به سودهای تصادفی افراد تازه‌وارد هم اشاره کرد و گفت: هرچند رفتار تصادفی بازارهای مالی نیز مزید بر علت بوده و مکرر فعالان باسابقه خاطراتی دارند که عملکرد افراد غیر متخصص و در واقع پیرو شانس و اقبال در کوتاه‌مدت از آنها بهتر بوده است. این فعال بازار سرمایه با تاکید بر اینکه این اتفاق تنها گاهی و آن هم براساس تصادف ممکن است، ادامه داد: در واقعیت، ماجرا به غیر این است و فعال بودن در بازار سرمایه نیازمند تخصص و دانش حضور در بازار بوده و علاوه بر موارد ذکر شده صبر و تحلیل نیز از شروط قطعی موفقیت در بورس است.
ستاک به گمانه اشتباه دیگری که این روزها بر سرزبان‌ها افتاده هم اشاره کرد و گفت: تفکر اشتباه دیگری که وجود دارد راحت بودن کسب درآمد در بورس است، هر چند فعالیت در بازار سرمایه همچون بسیاری از کار‌ها نمود خارجی و عینی ندارد ولی کسب درآمد پایدار و حرفه‌ای نیاز به دانش تحلیل و سرمایه‌گذاری درست و حرفه‌ای دارد تا جایی که ورود مستقیم و بدن داشتن شرایط ذکر شده همراه با مخاطراتی است که در نهایت منجر به از دست دادن سرمایه وارد شده به بورس است. پیروی از سیگنال‌های خرید و فروش دیگر آفت این روزهای بازارسرمایه است که این کارشناس بازار سرمایه نسبت به آن هشدار داد و افزود: در نظر داشته باشید فردی که تخصص لازم را ندارد به اجبار باید از شخص یا اشخاصی پیروی کند که کم نبوده که به اصلاح این لیدرها پیروان خود را به قهقرای زیان و از دست رفتن سرمایه خود برده باشند.
پرتفوی متنوع از سهام ارزنده داشته باشید
«خرید بدون واسطه سهام توسط سرمایهگذاران در زمانی که به شناسایی سود منجر شود، بسیار شیرین و لذت بخش خواهد بود. حال زمانی این خرید به سودهی نزدیک‌تر خواهد بود که از پشتوانه آموزش کافی و تحلیل سر منشأ بگیرد.» این بخشی از نقد عرفان هودی، مدیر سرمایه‌گذاری بورس بیمه ایران است. وی با بیان اینکه با توسعه رسانه‌های جمعی و فضای مجازی، امکان سوءاستفاده برخی از فعالان بازار و ایجاد شایعات منجر به سردرگمی سهامداران تازه وارد به بازار سرمایه شده است بر لزوم استفاده از خبرگان بازار تاکید کرد. وی افزود: با توجه به ماهیت بازار سرمایه مبنی بر تاثیر‌پذیری سریع و آنی خود نسبت به اخبار و مسائل جاری کشور و وجود برخی ریسک‌های غیر سیستماتیک به این بازار (مانند افزایش قیمت حامل‌های انرژی، افزایش نرخ ارز، افزایش احتمالی نرخ مالیات، مسائل پیرامون اتفاقات سیاسی در منطقه، اعمال تحریم‌ها و...) ممکن است بازار با واکنش سریع خود زیان احتمالی را برای سهامداران رقم بزند.
این فعال بازار سرمایه ادامه داد: بهترین کار آن است که سهامداران به جای آنکه خود را غرق در کانال‌های تلگرامی کنند و ورودی اطلاعات خود را افزایش دهند (دریافت حجم وسیع اطلاعات مانع از تصمیم‌گیری و تحلیل صحیح می‌شود)، با ایجاد سبد سهام متنوع که شامل سهم‌های شرکت‌های شفاف و بنیادی و همچنین استفاده از ابزارهای کم ریسک بازار مانند سرمایه‌گذاری در صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق‌های سهامی، صندوق‌های مختلط سهامی و انواع اوراق مشارکت، سرمایهگذاران می‌توانند حداقل بخشی از سود خود را تضمین و تثبیت کنند.
ابزارهای نوین
مهسا فخرموسوی، کارشناس شرکت مشاور سرمایه‌گذاری سهم آشنا درباره حضور افراد در بازار باتوجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور گفت: بزرگ‌ترین ریسک موجود حرکت نقدینگی میان بازارهای مالی است که قابل پیش‌‌بینی نبوده و هربار به یک‌‌سو روانه می‌شود و یک بازار را دچار التهاب و نوسان می‌کند که بازار سرمایه نیز از این نوسانات بی‌‌نصیب نمانده است. از سوی دیگر، بازدهی بالای بازار سرمایه در دو سال اخیر، موجب ترغیب ورود تازهواردانی به بازار سرمایه می‌شود که بی‌‌خبر از ناملایمات این بازار خوش‌‌سیما، ناخواسته وارد سیاه‌‌چاله‌‌ای می‌شوند که گاهی به قیمت از دست دادن کل سرمایه‌‌شان تمام می‌شود.
وی راهکار حضور در بورس بدون خطر شکست را در استفاده از ابزارهای نوین مالی می‌داند و معتقد است: برای این کار و با هدف حفظ منافع سرمایهگذاران تازه‌وارد، ابزارهای نوین مالی در بازار سرمایه طراحی شده است که بتوانند با استفاده از آنها، با آغوشی باز پذیرای سرمایه‌‌گذارانی باشند که به دلیل مشغله‌‌کاری در حوزه تخصصی خود، کمتر به اخبار و مسائل بازار سرمایه اشراف دارند و به دلیل مجهز نبودن به دانش و سواد مالی لازم، در میان‌مدت یا بلندمدت احتمال هدر رفت منابع مالی و سرمایه‌‌ای برایشان قابل پیش‌‌بینی است. وی صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس یا فرابورس (ETFها) را راهکار طلایی متولیان بازار به نوسرمایه‌گذاران عنوان و اشاره کرد: این صندوق‌ها شبیه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند با این تفاوت که مانند سهام در بازارهای مالی خریدوفروش می‌شوند و بخشی از بازار را در بردارند به‌طوری‌که تغییرات قیمت آنها نشأت گرفته از میانگین تغییر قیمت نمادهای زیرمجموعه‌شان است. وی در بخش دیگری از سخنان خود به برشمردن مزایای این صندوق‌ها پرداخته و ادامه داد: از مزایای ویژه این صندوق‌ها می‌توان از نقدشوندگی بالای واحدهای سرمایه‌گذاری، مدیریت تخصصی و حرفه‌ای، امکان متنوع‌سازی سرمایه‌گذاری‌ها با هزینه اندک و نیز هزینه‌های پایین مدیریت و اداره صندوق در نتیجه صرفه‌جویی در مقیاس اشاره کرد. در ضمن، با نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بر صندوق‌های مذکور، ریسک غیر سیستماتیک سرمایهگذاران به حداقل کاهش می‌یابد. بر این اساس پیشنهاد می‌شود به جای خرید و فروش مستقیم سهام، سرمایهگذاران تازه وارد به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مذکور بپردازند.
