گروه بورس|محمد امین خدابخش|
معاملات در بازارهای بین‌المللی همچنان بیشترین تاثیر را از معادلات سیاسی می‌پذیرند. در حالی که تا پایان سال گذشته میلادی اغلب نماگرهای جهانی سهام در شرایط خوبی به سر می‌بردند، از ابتدای سال جاری و با جدی‌تر شدن مناقشات تعرفه‌ای میان دولت ترامپ و جمهوری خلق چین، رشد شاخص‌ها با محدودیت‌های جدی
رو به رو شده است.
این محدودیت‌ها از آن جهت سبب افزایش ریسک‌های تجاری و سیاسی در دو سوی اقیانوس آرام شده‌اند که با جدی‌تر شدن اختلاف تجاری امریکا با چین چشم‌انداز رشد اقتصادی جهان با تیرگی رو به رو شد و موسسات رتبه بندی، رتبه اعتباری بسیاری از کشورها را کاهش دادند. بزرگ‌ترین پیامد اتفاق مورد بحث تا این جای کار افت نسبی مصرف نسبت به سال‌های قبل بوده که کمتر شدن تقاضا برای کالاهای اساسی را در پی داشته است.
سال نوسانی شاخص‌ها
از ابتدای سال مالی میلادی فعلی خبرهایی که حول جنگ تجاری منتشر شده به حدی بوده که تمامی شاخص‌های عمده سهام از غرب تا شرق جهان را با تلاطم روبه‌رو کرده است. در روزهای گذشته نوسان بازارها یک بار دیگر تکرار شد و سیر صعودی قیمت‌ها رو به کاهش گذاشت.
بازارهای جهانی هفته گذشته را با هراس از بی‌ثمر ماندن مذاکرات تجاری به پایان بردند. همین امر سبب شد تا بار دیگر سرمایه‌گذاران از بهای سهام بکاهند و با انتقال سرمایه خود به سمت گزینه‌های امن‌‍‌‌تر شاخص‌های نقد و آتی در بازارهای مالی را واژگون کنند. البته باید به خاطر داشت که مطابق با نمودارهای به روز شده از بازارهای امریکا جنس این واژگونی بیشتر اصلاحی است تا ریزشی. بنابر آنچه که تحلیلگران تکنیکال می‌گویند، پس از یک رشد قدرتمند که منجر به رشد شاخص‌های «داوجونز»، «اس‌اندپی 500» و «نزدک» شده است، حالا اصلاح این نماگرها تا سقف قبلی که هم‌اکنون نقش حمایتی برای آنها دارند دور از انتظار نیست.
بی‌توجهی سرمایه‌گذاران به لفاظی‌ها
اگرچه در روزهای اخیر اخبار مختلفی از طولانی‌تر شدن روند مذاکرات میان ایالات متحده و چین به خبرگزاری‌ها مخابره شده است، با این وجود ریزش قیمت‌ها در هفته گذشته به حدی نبوده که موید واهمه جدی سهامداران نسبت به شکست این گفت‌وگوها باشد. طی آخرین اخبار سخنان شی جین پینگ در خصوص آمادگی چین برای تداوم جنگ تجاری است که تا اینجای کار از سوی فعالان سهام در بازار امریکا بیشتر لفاظی تلقی شده است. بر این اساس سخنان رییس‌جمهور و دبیرکل حزب کمونیست چین طی سخنانی گفته است که ضمن آمادگی برای تداوم مذاکره با امریکا ترسی از جنگ تجاری با این کشور ندارد. در حالی که انتظار می‌رفت این سخنان با شروع معاملات روز جمعه، شاخص‌های وال استریت را با ریزش بیشتر مواجه کند اما آغاز افزایشی نماگرهای آتی و نقد حکایت از جدی نبودن این گفته‌ها دارد.
البته باید توجه داشت که سرمایه‌گذاران امریکایی در چنین استنباطی تنها نبوده‌اند و تمامی بازارهای مالی شرق آسیا به جز «CHINA A50» در آخرین روز از داد و ستدهای هفته قبل روندی با ثبات داشته‌اند. بر این اساس معاملات سومین هفته نوامبر در حالی به اتمام رسید که شاخص‌های «هنگ‌سنگ» و «کاسپی» رشد کردند و شاخص شانگهای و «نیکی» تقریبا بدون تغییر به کار خود خاتمه دادند.گفتنی است در اتحادیه اروپا نیز تمامی نماگرهای اروپایی مثبت بودند. احتمال می‌رود که دلیل رشد این نماگرها به جز عامل مورد بحث سخنانی باشد که کریستین لاگارد رییس یانک مرکزی اروپا در خصوص لزوم تقویت اقتصاد این ناحیه ایراد کرده است. این مقام پولی اتحادیه روز جمعه اعلام کرد که به رغم لزوم مشارکت اروپا در بازارهای جهانی بهتر است که این اتحادیه برای بهره‌برداری از فرصت‌های موجود توجه جدی‌تری به بازارهای داخلی خود داشته باشد. وی دلیل افت رونق در اقتصاد جهان را تداوم تنش تجاری و رشد
نا اطمینانی عنوان کرد.
ارز حساس‌تر از سهام
در حالی که طولانی شدن مناقشات تجاری و ابهام در به ثمر رسیدن آن نتوانسته تاثیری جدی بر نماگرهای سهام بگذارد با این حال شاخص دلار در آخرین روز هفته با افت رو به رو شد. به نظر می‌رسد دلیل افت این شاخص مهم در بازار جهانی ارز تشدید لحن منفی در مذاکرات تجاری باشد که از سوی فعالان بازار با حساسیت بیشتری رصد می‌شود. همین امر سبب شد تا به جز دلار سایر ارزهای مطرح نیز با نوسان مواجه شوند. در این میان یورو، کرون سوئد و دلار نیوزلند در مقابل دلار تقویت شدند، فرانک سویس و ین ژاپن که در بازار جهانی ارز به عنوان وسیله حفظ ارزش در نظر گرفته می‌شوند تغییری متفاوت را پیش گرفتند. بر این اساس در آخرین روز هفته ین ژاپن در مقابل هر دلار امریکا بی‌تغییر ماند و فرانک 0.2 درصد از ارزش خود را از دست داد. بنا بر این تغییرات می‌توان گفت که اگرچه تنش موجود میان مقامات چینی و امریکایی در بازار ارز مورد توجه قرار گرفته اما این تغییرات به حدی نبوده که معامله گران ریسک گریز را به سمت دارایی‌هایی همچون فرانک و ین سوق دهد. در صورت جدی شدن تنش و نا امیدی از حصول توافق رشد بهای ین ژاپن و فرانک سوییس در مقابل دلار امریکا دور از انتظار نخواهد بود.
سقوط رمز ارزها
از دنیای ارزیابی‌های کمی و حساب و کتاب‌های اقتصادی که فاصله بگیریم در دنیای امیدواران به آینده بازار ارزهای دیجیتال باز هم شگفتی ساز شد و تنها در یک روز بیش از 10 درصد از ارزش رمز ارزها کاست. بر معاملات روز جمعه در بازار رمز ارزها با کاهش شدید بیت کوین به سطح 7 هزار و 140 دلار رسید. سقوط آزاد اولین و معروف‌ترین رمزارز جهان در حالی رخ می‌دهد که کلیت بازار 4 هزار و 847 ارزی این بازار در یک هفته گذشته با کاهش ارزش مواجه شده‌اند.
با اینکه طی یک هفته اخیر کاهش بهای ارزهای مبتنی بر بلاک چین تداوم یافته بود اما این روند زمانی تشدید شد که بانک مرکزی چین در خصوص بالا بودن ریسک معاملات رمزارزها هشدار داد. همین بیانیه سبب شد تا به راحتی ارزش بیت کوین به کف 6 ماهه سقوط کند. این در حالی است که مطابق با داده‌های تارنمای «COINMARKETCAP» سقف اخیر قیمت برای بیت کوین 13 هزار و 220 دلار بوده است. بنا بر این داده‌ها در کمتر از 5 ماه حدود 46 درصد از ارزش خود را از دست داده است.
در بیانیه بانک مرکزی چین آمده است که بهتر است مردم در داد و ستد غیرقانونی این ارزها درگیر نشوند و آن ار با فناوری ارزشمند بلاک چین که مبنای تولید این ارزهاست اشتباه نگیرند. این در حالی است که تا چندی پیش حمایت رهبر حزب کمونیست چین از فناوری بلاک چین سبب افزایش 40 درصدی بهای بیت‌کوین طی دو روز شد. به نظر می‌آید که دلیل نوسان‌پذیری بالای این رمزارز نبود پارامترهای کمی و بنیادی کافی است. همین امر سبب شده تا کریپتوها بر خلاف سایر دارایی‌های مورد معامله در بازارهای مالی از تحلیل‌پذیری کافی برخوردار نباشند و بیش از هر چیز از اخبار سیاسی و شایعات تاثیر بپذیرند. سقوط ارزش بیت کوین سبب شده تا در روز جمعه شاخص ترس و طمع رمز ارزها به سطح 20 درصد که نشان‌دهنده وحشت بیش از اندازه است برسد. این شاخص که بر اساس داده‌های یک ساله محاسبه می‌شود در یک سال گذشته تاکنون سه بار به سطح 20 درصد رسیده است. این در حالی است که طی دوره یاد شده یک بار نیز تا تا 5 درصد این نماگر کاهش یافته است. لازم به ذکر است که در صورت رسیدن شاخص یاد شده به ارقام بالای 80 درصد، وضعیت شاخص در سطح طمع مفرط قرار خواهد گرفت.گفتنی است سقف تاریخی بیت کوین در حال حاضر سطح 19 هزار و 141 دلار در 19 دسامبر سال 2017است و تا زمانی که این سقف شکسته نشود نمی‌تواند روند بلندمدت آن را صعودی تلقی کرد.
رویارویی تکراری طلا با ریسک
اما از بیت کوین و هم قطارانش که فاصله بگیریم در بازار تحلیلگران و سرمایه‌گذاران تاریخ باز هم در حال تکرار است. قیمت طلا که پیشتر تا هزار و 565 دلار نیز رشد کرده بود این روزها با طولانی شدن فرآیند مذاکرات تعرفه‌ای به افزایش ریسک‌ها واکنشی مثبت نشان داده و هر چند مختصر با افزایش قیمت به معاملات هفته گذشته پایان داد.
اونس جهانی طلا که در ماه‌های اخیر با رسیدن به سقف هزار و 565 دلاری روند معکوس استراحتی را پیش گرفته بود. با تداوم معاملات خود در آخرین روز هفته گذشته به قیمت هزار و 4678 دلار رسید.
به نظر می‌رسد با رسیدن قیمت طلای جهانی به سطح هزار و 450 دلار به ازای هر اونس که حاکی از افت قیمت 38 درصدی آن نسبت به کف قبلی است، حالا این فلز محبوب حرکت اصلاحی را پیش گرفته است. در بازار فلزات گرانبها قیمت سایر دارایی‌ها نیز همزمان با طلا رشد داشت. نقره که دومین فلز پر معامله در این بازار است نیز روز گذشته رشد کرد. معاملات هفته اخیر در حالی خاتمه یافت که نقره وارد کانال 17 دلاری شد. این در حالی است که پیشتر فلز یاد شده در کف کانال 16 دلار معامله می‌شد. لازم به یاد آوری است که در صورت حصول توافق میان دو ابر قدرت اقتصاد جهانی احتمال ریزش سنگین در بهای فلزات قیمتی بالا خواهد بود. با این حال ذکر این نکته نیز ضروری است که در صورت وقوع این رویداد با رونق گرفتن تولید خودروهای دیزلی پالادیوم می‌تواند راه خود را از سایر کالاهای بازار جدا کند.
کوتاه از فلزات اساسی
در بازار کالاها، فلزات اساسی نگاهی ویژه به مذاکرات تجاری دارند. در صورتی که این مذاکرات با موفقیت
رو به رو شوند، باز شدن چشم‌انداز اقتصادی چین در کنار کاهش تولید محصولات فولادی به نفع فلزات اساسی تمام خواهد شد. چنین نتیجه‌ای به‌طور بالقوه تقاضا برای محصولات فولادی، مس و سایر فلزات و کانه‌های فلزی را بالا خواهد برد.معاملات هفته گذشته در بازار جهانی فلزات در حالی خاتمه یافت که برآیند عرضه و تقاضا موجب تخصیص قیمت‌هایی تقریبا برابر نسبت به گذشته شد. بر این اساس هر تن مس 5 هزار و 843 دلار، هر تن روی 2 هزار و 296 دلار و هر متریک تن سرب هزار و 964 دلار معامله شد. آلومینیوم نیز در پایان معاملات روز جمعه به قیمت هزار و 737 دلار رسید.
رشد کج دار و مریز طلای سیاه
در بازار جهانی نفت قیمت‌ها همچنان با شیبی اندک در بازه زمانی روزانه افزایش می‌یابند. روند کند صعود قیمت در بازارهای انرژی در حالی روی می‌دهد که تنش‌ها در خاورمیانه اگرچه رو به کاهش گذاشته است اما دلایل وقوع آنها هنوز پا برجاست. به نظر می‌آید که تغییرات قیمت‌ها از این رو روندی تقریبا کم شیب دارد که ترس از وقوع رکود در اقتصاد جهانی در کنار مازاد احتمالی تقاضا مزید بر علت شده است. ضعف در روند صعودی نشانگر آن است که بازار می‌تواند در صورت تغییر موثر متغیرها با کاهش رو به رو شود. در پایان معاملات هفته گذشته هر بشکه نفت برنت دریای شمال 63 دلار و 92 سنت و هر بشکه نفت وست تگزاس با بهایی معادل 58 دلار و 45 سنت داد و ستد شد.
