گروه بورس|سمیرا ابراهیمی|
پس از پایان معاملات روز گذشته بازار سهام، شاهد رکورد‌شکنی‌های عجیبی از سوی پارامترهای نشان‌دهنده وضعیت بورس تهران و فرابورس ایران بودیم. علاوه بر رکورد شکنی که در این بخش از سوی شاخص کل رخ داد، ارزش بازار بورس تهران نیز از مرز هزار هزار میلیارد تومان فراتر رفت.
در واقع ارزش بازار بورس تهران بر عدد 1004 هزار میلیارد تومان بالغ شده که نسبت به روز سوم شهریور که ارزش بازار 983 هزار میلیارد تومان بود، رشد قابل توجهی داشته، هرچند بر آهنگ رشدی حرکت می‌کند که از حدود یک ماه پیش آغاز شده است. ارزش بازار فرابورس نیز در روز گذشته به 377 هزار میلیارد تومان بالغ شده است.
دلایل رشد بازار سهام در روز گذشته را در سطر اول اخبار، سفر ظریف به فرانسه و صحبت وی در اجلاس گروه 7 توصیف می‌کنند. اما باید توجه داشت که این ارزش بازار از یک سو حاصل افزایش تقاضا و رشد ارزش سهام با همان سرمایه‌های قبلی و از سوی دیگر ورود پول جدید به بازار سهام است. در همین رابطه احسان عامری، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» در خصوص رسیدن ارزش بازار بورس به رقم یاد شده، گفت: بررسی آمار سپرده‌های بانکی از دو ماه اردیبهشت و خرداد، نشان می‌دهد که 26 درصد سپرده‌های بانکی افزایش پیدا کرده و تسهیلات نیز حدود 19 درصد رشد کرده است. هنگامی که این فرآیندها را در کنار ثبات نرخ ارز و شرایط اقتصاد سیاسی نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد که بخشی از این نقدینگی که 14 الی 15 ماه اخیر در اقتصاد ایران رها شده بود و به صورت مداوم از بازارهای مختلف مانند ارز به طلا و از آن به بورس حرکت می‌کرد، لانه‌گذاری شده و بخشی از آن به بانک برگشته و از سرعت گردش پول، کاسته شده است.
وی در ادامه افزود: حال که این ارزش بازار در بورس تهران را مشاهده می‌کنیم، باید توجه داشته باشیم که احتمالا بخش عمده‌ای از آن به دلیل ورود پول‌های جدیدی باشد که شامل پول هوشمند نیز می‌شود. در این برهه 15 ماهه، مقادیر زیادی نقدینگی از بانک‌ها خارج شد سپس بانک مرکزی ماه شمار بودن را تبدیل به روز شمار کرد. اما اکنون گفته می‌شود که نقدینگی در حال بازگشت به سیستم بانکی است و احتمال ورود به سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی مانند طلا و دلار وجود ندارد.
عامری خاطرنشان کرد هر چندبرخی از اقتصاددانان معتقدند که این موضوع به منزله عمیق شدن رکود است اما به هر حال این جابه‌جایی پول، باعث شد که بخش زیادی از پول‌ها به سمت بازار سرمایه بیایند و به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری، وارد این بازار شود.
سهم بورس از نقدینگی سرگردان
هم‌اکنون گفته می‌شود که نقدینگی حوالی 2200 هزار میلیارد تومان است و مجموع ارزش بازار سهام، عددی به اندازه نیمی از این نقدینگی را نشان می‌دهد. البته این موضوع به منزله آن نیست که نیمی از نقدینگی به سمت بازار سهام آمده است، بلکه تنها مقایسه‌ای بین این دو بخش است.
عامری در تشریح این موضوع گفت: حدود 60 درصد از نقدینگی که گفته می‌شود سرگردان است، در بخش دارایی‌ها قفل شده است. در واقع تمام این رقم، سیال نیست بلکه 30 تا 40 درصد از آن سیال است و با هزینه کم می‌تواند تبدیل به دارایی دیگری شود. حال ممکن است بخشی از آن هم به سمت بازار سهام آمده باشد، اما نمی‌توانیم دقیقا بگوییم که چه میزان از نقدینگی سرگردان در این بخش است.
صعود بورس تا کجا؟
مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس در ادامه درخصوص وضعیت بازار سهام در روزها و ماه‌های پیش‌رو گفت: آنچه که رصد وضعیت تغییرات بازار در یکی دو روز اخیر نشان می‌دهد، این است که حساسیت بازار نسبت به عوامل بیرونی بالار رفته است و شامل حوادث اقتصاد سیاسی و اجتماعی و همچنین ریسک‌های سیستماتیک که در اقتصاد کشور وجود دارد، می‌شود. در واقع این حوادث را که می‌بینیم، متوجه می‌شویم که اثرگذاری بیشتر شده است.
وی افزود: حال اگر تکنیکالی نگاه کنیم، شاید به گفته تکنیکال‌ها شاخص بتواند 300 هزار واحد را هم رد کند اما از نظر نگاه اقتصادی گفته می‌شود که چشم اقتصاد رو به بیرون است. این منظور را می‌توان راجع به بحث‌های بین‌الملل هم داشت. تمام این موارد نشان می‌دهد که چشم بازیگران به جای نگاه به عوامل بنیادی درونی، رو به بیرون است و تغییرات سیاسی و منطقه‌ای آینده بازار را مشخص خواهد کرد.
فصل جدید رشد بورس در راه است
از سوی دیگر، یک فعال بازار سرمایه معتقد است که صعود چشمگیر شاخص بورس در بازار، به دلیل گزارش مثبت عملکرد مرداد ماه شرکت‌ها و نگاه بازار به شرکت‌های بزرگ است که باعث رشد شاخص بورس و نیز هم‌مسیر شدن شاخص هم وزن و شاخص کل با یکدیگر شده است. همایون دارابی در این رابطه می‌گوید که در چند وقت اخیر شرکت‌های بزرگ در حال درجا زدن بودند که در صورت آسودگی خاطر بازار از بازار جهانی شاهد رشد این شرکت‌ها در معاملات بورس خواهیم بود. دارابی اظهار کرد: بعد از گذشت چند هفته از درجا زدن و کاهش ورود نقدینگی به بورس به نظر می‌رسد که اکنون نقدینگی بیشتری در حال ورود به بازار سرمایه است و حتی روز گذشته شاهد افزایش ۱۸ درصدی ارزش معاملات نسبت به روز شنبه در بازار سرمایه بودیم.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: جریان نقدینگی که در حال ورود به بازار سرمایه است قوی به نظر می‌رسد و این موضوع نشان‌دهنده خروج نقدینگی از دیگر بازارها مانند ارز و بانک و نیز ورود آن به بورس است.
وی با تاکید بر کنترل نرخ سود بانکی از سوی بانک مرکزی گفت: با توجه به این موضوع تا حدودی از نقدینگی موجود در بانک‌ها وارد بازار سرمایه شده که این اتفاق زمینه رشد چشمگیر شاخص بورس را فراهم کرده است.
دارابی پیش‌بینی خود از روند بورس در روزهای آینده را اینگونه بیان کرد که در صورت عدم انتشار خبرهای بد سیاسی و اقتصادی شاهد بهبود وضعیت معاملات در بازار سرمایه خواهیم بود.
این کارشناس بازار سرمایه به انتشار گزارش ۶ ماهه شرکت‌ها در مهر ماه اشاره و بیان کرد: انتشار گزارش ۶ ماهه شرکت‌ها مثبت به نظر می‌رسد به همین دلیل می‌توان گفت که این موضوع به‌شدت بر روند بازار سرمایه تاثیرگذار خواهد بود و احتمال اینکه شاهد دور جدیدی از رشد بازار سرمایه در این زمان باشیم بسیار زیاد است.
