گروه بنگاه‌ها
باتوجه به ظرفیت‌های فراوان مشاغل خرد در اشتغال‌زایی و بهبود معیشت مردم، یافتن ظرفیت‌های تازه برای توسعه کسب و کار کوچک و متوسط یکی از مهم‌ترین وظایفی است که مردان اقتصادی و مسوولان اجرایی برای توسعه و پویایی این بخش دنبال می‌کنند. در آخرین بسته‌های پیشنهادی که در این زمینه ارائه شده، بافت‌های تاریخی به‌عنوان یک ظرفیت تازه برای توسعه مشاغل خرد مطرح شده تا با استفاده از سرمایه‌گذاری‌های ایجاد شده در آن هم زمینه نوسازی و به‌روزآوری این بافت‌ها و هم اینکه با توسعه فضای کسب و کار در این مختصات، زمینه بهبود معیشت و کسب و کار مردم محلی و بومی فراهم شود. بر همین اساس رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفته است، ایجاد کسب و کارهای کوچک در بافت‌های تاریخی یکی از بهترین راه‌حل‌های تحقق استفاده از مزیت‌های این بافت‌هاست.
به گزارش ایسنا، بافت‌های ناکارآمد شهری در حال حاضر به‌عنوان وصله‌های ناجور در کلان‌شهرها از پایین‌ترین شرایط کیفی و رونق اقتصادی برخوردارند.
در حال حاضر حدود 5.7 میلیون واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده، حاشیه‌یی، تاریخی و سکونتگاه‌های غیررسمی وجود دارد که کارشناسان معتقدند رفتار با هر یک از این بافت‌ها شرایط خاص خود را می‌خواهد. به‌طور مثال در بخش‌های مرکزی تهران که نماد تهران قدیم بوده محله‌هایی را داریم که از ساکنان قدیمی خالی شده و ساکنان آن گروه‌هایی از اتباع خارجی هستند که منجر به ایجاد آسیب‌های اجتماعی شده است. لذا نمی‌توانیم در بحث توانمندسازی عمل کنیم مگر اینکه نگاه مدیریت جامع درخصوص بافت‌های ناکارآمد داشته باشیم.
جدال تجدد و تاریخ
وزیر راه و شهرسازی ویران شدن بافت‌های فرسوده و شکل‌گیری مناطق حاشیه‌یی را نتیجه جدال دو مفهوم تجدد و ایران تاریخی دانست و افزود: در حقیقت بافت فرسوده و حاشیه‌یی ۲ روی یک سکه بوده و یک حقیقت را بیان می‌کنند، در این مفهوم ایران تاریخی نمی‌تواند خودش را بازآفرینی کند و درنتیجه شاهد ایجاد یک بافت حاشیه‌یی بدون هویت در کنار خود می‌شود.
با اینکه نوسازی بافت‌های فرسوده در دولت یازدهم رشد ۱۶۰۰درصدی را نسبت به قبل از آن تجربه کرد، نوسازی هنوز با هدف ۱۰درصد سالانه فاصله زیادی دارد. طبق برنامه دولت یازدهم قرار بود سالانه ۳۰۰هزار تسهیلات نوسازی با یارانه ۱۰درصد پرداخت شود اما باتوجه به کمبود منابع، طی چهار سال اخیر میزان پرداخت وام حدود یک‌سوم از این رقم بوده است. بعد از آن یارانه ۱۰درصد ملغی شد و دولت به فکر راه‌های جایگزین افتاد.
دولت از ابتدای سال ۱۳۹۲ ستاد نوسازی و بهسازی را با حضور ۱۹ دستگاه تشکیل داد تا هم‌افزایی در این خصوص ایجاد شود. بعد از آن تعداد تسهیلات را به ۱۵۰ هزار فقره کاهش داد؛ با این حال، وام نوسازی تا سقف ۵۰ میلیون تومان، تسهیلات ۱۶۰میلیون تومانی صندوق پس‌انداز مسکن یکم با سود ۸درصد، مجوز پرداخت ۱۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به انبوه‌سازان و همچنین وام ودیعه مسکن از تسهیلاتی است که دولت یازدهم برای بافت‌های فرسوده و ناکارآمد در نظر گرفت.
برنامه‌های جامع اشتغال‌زایی
در بافت‌های تاریخی
محمدسعید ایزدی مدیرعامل سابق عمران و بهسازی، در این خصوص گفته است: در دولت یازدهم برای نخستین‌بار برنامه جامعی برای ۵۴۴ شهر که از حاشیه‌نشینی، بافت‌های فرسوده و ناکارآمد رنج می‌برند و حدود ۲۷۰۰ محله را تشکیل می‌دهد تدوین شد که در دو بخش درمان و بخش پیش‌نگری اقدامات را جلو بردیم.
وی تاکید کرد: در طول دولت یازدهم علاوه بر ۵۰میلیون تومان تسهیلات برای هر واحد، توانستیم گام‌های متعددی را برداریم که هم‌اکنون بیش از 4نوع تسهیلات داریم که می‌توانیم به متقاضیان نوسازی بدهیم. یکی وام نوسازی با سقف ۳۰، ۴۰ و ۵۰میلیون تومان در شهرهاست. یکی دیگر بحث تسهیلات از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم است که برای نخستین‌بار در کشور تسهیلات با سود ۸درصد پرداخت می‌کنیم. سومین اقدام که صرفا برای انبوه‌سازان است، مجوز پرداخت ۱۰۰۰میلیارد تومان تسهیلات با سود ۸درصد از سوی بانک مسکن است که در روزهای اخیر ابلاغ شد. وام دیگر نیز ودیعه مسکن است که به مردم برای نوسازی پرداخت می‌شود.
در روزهای اخیر هم از سوی نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه اعلام شد که رییس‌جمهوری به دلایل مختلف برای نوسازی بافت‌های فرسوده اولویت قائل شده‌اند. به این ترتیب که بخش‌هایی از شهرها نیازمند مرمت است که باید بتوانیم این بافت‌های فرسوده را قطعه‌قطعه بازسازی کنیم.
وی ادامه داد: ممکن است این کار خیلی به پول دولتی نیازی نداشته باشد، افرادی آمادگی سرمایه‌گذاری دارند تا در واحدهای کوچک برج یا ساختمان‌های بلندمرتبه‌یی را بسازند.
احیا و ایجاد رونق در مناطق تاریخی
همچنین علی‌اصغر مونسان رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، با تاکید بر اینکه احیا و ایجاد رونق در مناطق تاریخی بدون توجه به مسائل اقتصادی امکان‌پذیر نیست، گفت: باتوجه به اعتبارات محدود سازمان میراث فرهنگی، ما برای توسعه گردشگری و احیای محلات تاریخی نیاز به کمک سایر دستگاه‌ها و به ویژه مشارکت خود مردم داریم که به تصور من ایجاد کسب و کارهای کوچک در مناطق مذکور یکی از بهترین راه‌حل‌های تحقق این امر و استفاده از مزیت‌های تاریخی است.
وی با بیان اینکه بدون شک مولفه‌های اجتماعی و فرهنگی از اهمیت بسیار بالایی در فرآیند شهرسازی محسوب می‌شوند، گفت: خوشبختانه امروز مردم و مسوولان تا حدودی علاقه‌مند به پاسداشت فضاهای شهری ارزشمند و با هویت شده و در این مسیر حرکت می‌کنند.
معاون رییس‌جمهور در ادامه سخنان خود با تاکید بر اینکه ما نباید بافت‌های باهویت شهری خود را بافت فرسوده بنامیم، گفت: هدف ما در این مسیر حفاظت از بافت و بناهای ارزشمند است هر چند که عمر زیادی از احداث یک ساختمان نگذشته باشد ولی به‌دلیل معماری برجسته یا حتی سکونت یک فرد فاخر در آن قابل حفاظت و نگهداری است، اقدامی که در تمامی دنیا شناخته شده و در حال انجام است.
مجموعه این اظهارنظرها و تصمیم‌سازی نشان می‌دهد که توسعه کسب و کار کوچک و متوسط در شرایط امروز کشورمان یک ضرورت غیرقابل انکار است که می‌تواند سرنوشت اقتصادی کشور را در مسیر بهبود یا نزول قرار دهد.
