عوامل رشد قیمت ارز و طلا؛ احتمال تهاتر با اروپا با ایجاد کانال مالی، افزایش تقاضا ، کمبود عرضه و تاکید بر حفظ ذخایر ارزی
گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|
روز یکشنبه 6 آبان 97، نرخ ارز و سکه در بازار آزاد با افزایش نسبی مواجه شد. به دنبال افزایش نرخ اونس جهانی به 1234 دلار و همچنین نرخ دلار آزاد به 14220 تومان در بازار، طلای 18 عیار به 419 هزار تومان رسید. سکه طرح جدید 4 میلیون و 557 هزار تومان، طرح قدیم 4 میلیون و 340 هزار تومان، نیم سکه 2 میلیون و 230 هزار تومان، ربع سکه 1 میلیون و 240 هزار تومان، سکه گرمی 695 هزار تومان، مظنه مثقال 17 عیار 1 میلیون تومان معامله شد.
به گزارش تعادل، در بازار آزاد ارز نرخ دلار 14220، یورو 16290 تومان، اعلام شد و در بازار سنا نیز سایت سنا میانگین نرخ ارز را برای روز شنبه به ترتیب دلار 13635، یورو 15880، درهم 3721، یوآن 2082، پوند 17718، لیر 2536 تومان اعلام کرد.
کارشناسان دلایل مختلفی را برای افزایش نرخ ارز و سکه و طلا در روز یکشنبه اعلام کرده‌اند. افزایش تقاضا به دلیل جو روانی و کمبود عرضه ارز و طلا و سکه، اثرات کانال مالی ایران و اروپا و احتمال خریدهای تهاتری ایران از اروپا و محدودیت در کالاها و شرکت‌های قابل معامله، تاکید دولت بر حفظ ذخایر ارزی در سال جاری و سال آینده، از مهم‌ترین دلایل افزایش نرخ‌ها اعلام شده است. اما در عین حال برخی کارشناسان اینگونه نوسان‌ها را طبیعی اعلام کرده و معتقدند که این نوسان نشان‌دهنده شوک یا افزایش زیاد و نوسان شدید نیست.
برخی فعالان بازار ارز می‌گویند که به دنبال اعلام ایجاد کانال مالی بین ایران و اروپا، برخی کارشناسان گفته‌اند که این کانال ارتباطی امکان خرید کالا و خدمات از هر کشور و شرکتی را فراهم نمی‌کند و اتحادیه اروپا، به صورت تهاتری در مقابل پول نفت ایران، شرکت‌ها و کالاهایی را معرفی می‌کند که امکان خرید از آنها فراهم است و شرکت‌هایی که به خاطر تحریم‌ها تمایلی به معامله با ایران ندارند، در لیست تهاتر این کانال مالی قرار ندارند و در نتیجه محدودیت در انتخاب کالا و خدمات وجود دارد و همچنین امکان معاملات نقد یا تامین اسکناس نیز نسبت به قبل از تحریم‌ها محدود است و هر بانک یا موسسه مالی در این برنامه برای تامین نیاز ارزی ایران در معاملات نقد و تامین اسکناس حضور ندارد. در نتیجه این موضوع باعث شده که بازار ارز نسبت به ایجاداین کانال مالی ایران و اروپا و سازوکار احتمالی آن واکنش نشان دهد.
دو دلیل عمده افزایش قیمت‌ها در بازار
از سوی دیگر، آیت محمدولی رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران با تشریح دو دلیل افزایش قیمت‌ها در بازار طلا و سکه، گفت: از آنجایی که هرگونه رخداد اقتصادی در قیمت طلا و ارز تاثیر دارد، افزایش قیمت‌ها طی روزهای اخیر تنها به دو دلیل عمده است. دلیل اول کاهش و کمرنگ شدن عرضه و تقاضا در بازار ارز است که قیمت ارز افزایشی شده و به دنبال آن قیمت طلا رشد داشته است.
رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران، دلیل دوم را افزایش تقاضا به دنبال جو روانی ایجاد شده اعلام کرد و گفت: در صورتی که تقاضا برای کالایی افزایش یابد اما امکان عرضه و تامین آن به میزان تقاضا نباشد، قیمت‌ها افزایشی خواهد شد و به دلیل جو روانی ایجاد شده در روزهای اخیر تقاضا رشد یافته که بطور حتم در قیمت‌ها تاثیرگذار خواهد بود. اما در عین حال برخی کارشناسان معتقدند که قیمت طلا و سکه پس از پشت سرگذاشتن افزایش قیمت‌های چشمگیر طی ماه‌های اخیر، با آرامش نسبی در بازار مواجه شده است.
بانک مرکزی حذف سامانه نیما را تکذیب کرد
از سوی دیگر، به دنبال اظهارنظرها و گزارش‌هایی در برخی رسانه‌ها، مبنی بر احتمال حذف سامانه نیما و حرکت بازار به سمت حذف بازار ثانویه ارز، بانک مرکزی شایعه حذف سامانه نیما را تکذیب کرد و از فعال و پویا بودن آن خبر داد .
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، نظام یکپارچه ارزی (نیما) که محل عرضه و تقاضای ارز است فعال بوده و روز به روز عمق آن بیشتر می‌شود و تاکنون بیش از 12 میلیارد یورو ارز در آن معامله شده است. همچنین امکان مشاهده عملکرد سامانه مذکور از ابتدای راه‌اندازی و به صورت روزانه در لینک «گزارش خرید و فروش ارز در سامانه نیما » در درگاه
www.sanarate.ir برای تمام مخاطبان وجود دارد. بانک مرکزی در پایان از رسانه‌ها و فعالان حوزه اقتصادی خواست در شرایط خطیر فعلی به دور از هرگونه شایعه در جهت ایجاد آرامش روانی فضای جامعه حرکت کنند.
همچنین دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت اعلام کرد: ارز مورد نیاز کالاهای گروه ۲ و ۳ که ثبت سفارش بانکی دارند از محل منابع ارزی صادرات غیر نفتی قابل تامین است که در کنار این سیاست شرایط لازم برای بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد کشور فراهم شده است این موضوع نیز باعث شده که تقاضا برای ارز نیمایی حاصل از صادرات غیرنفتی افزایش یابد و در نتیجه روی قیمت ارز اثر گذار بوده است.
عودت وجه ریالی زائران اربعین
در رابطه با پرداخت ارز به زائران مراسم اربعین نیز، مسعود خاتونی گفت: در صورتی که زائرین اربعین به هر دلیلی از دریافت ارز منصرف شوند، مطمئن باشند پس از برگزاری مراسم، وجه ریال پرداختی عودت داده می‌شود. از آنجایی که کشور عراق از زیر ساخت‌های مناسبی برای برق، اینترنت و ... برخوردار نبود و همچنین بانک مرکزی این کشور نیز کمترین سطح از همکاری را با ایران و بانک ملی داشت، در ۳۰ ساعت ابتدایی اجرای طرح پرداخت ارز به زائرین با مشکلات و مسائل متعددی مواجه شدیم.
وی افزود: براساس مذاکرات، طرف عراقی تعهد کرده بود از روز دوشنبه (۳۰ مهرماه) که اولین روز اجرای این طرح بود، ۵۱ نقطه و ۲۵۱ باجه را در اختیار قرار دهد اما طرف مقابل به تعهد خود عمل نکرد و مرز چذابه و فرودگاه نجف که جزو مناطق حساس محسوب می‌شد را در اختیار قرار نداد، همین امر موجب شد، بیش از ۱۴ درصد زائرین از این نقاط عبور کرده و این ترافیک و ازدحام به داخل شهرهای نجف، کربلا و کاظمین منتقل شود. وی ادامه داد: همچنین باد و توفان در مرز مهران و شلمچه نیز تمام زیرساخت‌ها را از بین برد و به دلیل اینکه فعالیت مجدد این ایستگاه‌ها پس از ۱۲ساعت آغاز شد، این دسته از زائرین نیز از مرز عبور کرده و به داخل شهرها رفتند.
پرداخت ارز در کمترین زمان ممکن
به گفته خاتونی، خوشبختانه با فعالیت بیش از ۳۲۰ ایستگاه کاری در مرز شلمچه، مهران، نجف، کربلا و کاظمین و استقرار در مسیر تردد زائرین و همچنین برخورداری از منابع انسانی و مالی کافی، ارز مورد نیاز زائرین در کمترین زمان ممکن پرداخت می‌شود.
وی با بیان اینکه، با تمهیدات اندیشیده شده در گام نخست، ارز به صورت گروهی در اختیار زائرین قرار داده شد، اظهار داشت: همچنین سرویس‌ها از حالت آنلاین به آفلاین تبدیل شد و این دو اقدام منجر به بهبود ارایه خدمت به زائرین و کاهش ازدحام و ترافیک در باجه‌ها شد.
به گفته وی، اکنون با گذشت حدود ۶ روز از این طرح در هیچ‌یک از ایستگاه‌ها کمبود مالی وجود ندارد و زائرین به صورت منظم ارز مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند و همچنین در صورتی که هریک از زائرین به هر دلیلی از دریافت ارز منصرف شود، مطمئن باشد که پس از مراسم اربعین وجه ریال پرداختی آنها عودت داده خواهد شد. خاتونی با اعلام اینکه قیمت ۹۶ ریال به ازای هر دینار تعیین شده است، گفت: به هر زائر ۱۰۰ هزار دینار و با پیش‌بینی سفر ۲ میلیون مسافر، میزان ۲۰۰ میلیارد دینار برای این طرح در نظر گرفته شده که تاکنون حدود ۶۰ درصد زائرین ارز خود را دریافت کرده‌اند.
دلایل پرداخت ارز در ساختمان نیمه کاره
وی درخصوص پرداخت ارز با شیوه‌های نامناسب در شهر نجف و فیلم‌های موجود در فضای مجازی، توضیح داد: هنگامی که زائرین ریال خود را تحویل بانک ملی ایران داده‌اند، بانک موظف به پرداخت به موقع دینار به متقاضیان است اما در شرایطی که کشور عراق کمترین میزان همکاری را با ایران داشت، دلالان هم به دنبال فرصت و کارشکنی در روند فعالیت بانک بودند. وی افزود: برهمین اساس رایزنی‌هایی انجام شد و در یک ساختمان نیمه کاره، پرداخت ارز به زائرین آغاز شد البته بانک به خوبی آگاه است که این شرایط در شان و مناسب زائرین نبوده اما در شرایط فعلی و با توجه به مشکلات ذکر شده، بهترین اقدام بود تا هم مردم بتوانند ارز درخواستی خود را دریافت کنند و هم به سراغ دلالان و قیمت‌های بالاتر نروند
افزایش جست‌وجو برای بیت‌کوین
از سوی دیگر، بررسی‌ها نشان می‌دهد که جست‌وجوی کلمه بیت کوین در ایران افزایش داشته که نشان از افزایش درخواست مردم برای آگاهی و همچنین هشداری در زمینه افزایش تعداد قربانیان استخراج رمز ارز آلوده است.
به گزارش ایبِنا، بیت کوین رایج‌ترین ارز رمزنگار جهان محسوب می‌شود که تا به امروز بیش از ۵۰ درصد از سهم بازار رمز ارزها که چهل هزار ارز رمزنگاری شده در آن فعالیت دارند را به خود اختصاص داده و توانسته با گسترش نفوذ در صنعت پرداخت به یکی از چارچوب‌های اصلی پرداخت الکترونیک در جهان تبدیل شود و برخی از بانک‌های دنیا و بازرگانان در مبادلات تجاری و تسهیل پرداخت‌ها از آن به عنوان ابزار پرداخت استفاده کنند؛ در این میان، گسترش استفاده از بیت کوین و آگاهی عمومی درباره کاربرد این رمز باعث شده تا دستگاه‌های خودپرداز و کیف پول‌های بیت کوین در سراسر جهان به خصوص در امریکا و کانادا توسعه پیدا کند و بیت کوین در زمینه پرداخت‌های روزمره و پرداخت‌های خُرد نیز استفاده شود. از سویی دیگر هکرها با تولید بدافزارها و تزریق کدهای ماینینگ به روترها و آلوده‌سازی آنها به دنبال درآمدزایی و کسب درآمدهای نجومی هستند و برخی از سایت‌ها و کسب و کارها با عنوان استخراج بیت کوین و سایر رمز ارزها درطرح‌های کلاهبرداری فعالیت می‌کنند؛ در همین زمینه مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه‌ای کشور از افزایش چشمگیر پیام‌های فریبنده‌ای است که در فضای مجازی برای ترغیب کاربران به نصب یا اجرای برنامه‌هایی با قابلیت استخراج ارزهای رمزپایه خبر داد که به سیستم کاربران صدماتی جدی وارد می‌کند و همچنین مرکز ماهر در گزارشی دیگر از افزایش حملات CryptoJacking خبر داده و تاکید کرده که تا به امروز ۱۶ هزار و ۳۱۵ دستگاه روتر میکروتیک شامل دستگاه‌های فعال در شرکت‌های اینترنت، بخش خصوصی و دولتی به بدافزار استخراج رمز ارز آلوده شده‌اند و امکان دارد در صورت عدم مراقبت‌های لازم تعداد قربانیان افزایش پیدا کند.
بیت کوین در ایران نوسانات متعددی را تجربه کرده و سیاست‌ها و اعلام نظارت مختلف از سوی ارگان‌ها و مسوولان دولتی شوک‌ها افزایشی و کاهشی در سهم بازار بیت کوین در ایران ایجاد کرده است؛ البته بر اساس آمار رسمی، کاهش ارزش ریال در چند ماه گذشته، استفاده برخی تجار از بیت کوین برای معاملات، خرید بیت کوین برای سرمایه‌گذاری و افزایش آگاهی عمومی در زمینه رمز ارزها برای ایجاد درآمد ارزی باعث شد خرید بیت کوین در ایران افزایش پیدا کند و به نوعی تب بیت کوین در زمانی که بیت کوین ثباتی نسبی پیدا کرده و بازار آن راکد شده بالا برود؛ این در حالی است که همزمان گزارش نمودار فراوانی جست‌وجوی واژه بیت کوین و واژه‌های زیر مجموعه آن در گوگل که بیشترین سهم از جست‌وجوی کاربران ایرانی در میان موتورهای جست‌وجو را به خود اختصاص داده نشان می‌دهد که افزایش قیمت بیت کوین و امیدواری برخی از مسوولان برای قانون‌گذاری و تکلیف وضعیت ارز رمزنگاری شده بیت کوین در ایران باعث شده تا جست‌وجوها در این زمینه رشد داشته باشد که در این میان برخی نیز به دنبال افزایش اطلاعات خود در این زمینه بوده‌اند.
