گروه بنگاه‌ها|مهدی بیک|
یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای بحث توسعه پایدار در هر جامعه‌یی در گرو شکل‌گیری زنجیره‌یی است که در ادبیات اقتصادی از آن ذیل عنوان«ارتباط صنعت و دانشگاه در زنجیره کارآفرینی» یاد می‌شود و شامل ترکیب خاصی از برنامه‌ریزی از زمان ایده‌پردازی تا اجرای طرح‌های کارآفرینی می‌شود. اهمیت این زنجیره اقتصادی و آموزشی به اندازه‌یی است که بسیاری از کارشناسان فقدان این زنجیره را مساوی با آشفتگی در بازار کسب و کار و سقوط در رکودهای تورمی خرد‌کننده ارزیابی می‌کنند. دانشگاه کلونی اصلی تربیت نیروی انسانی متخصص و حرفه‌یی است که با برخورداری از ایده‌های نو می‌تواند هر لحظه شریان‌های اقتصادی جامعه را به بازآفرینی و تحرک وادارد. تولید کشور نیز با به کار بستن این ایده‌های بکر دانشگاهیان می‌تواند رونق را به تولید بازگرداند. بر اساس آمارهای جهانی، ایران از نظر ارتباط صنعت و دانشگاه در بین 125 کشور دنیا، حائز رتبه 88 است؛ رنکینگی که نشان می‌دهد چه فاصله معناداری برای تحقق فرآیند ایده (دانشگاه) تا عمل (صنعت) در کشورمان وجود دارد. فاصله‌یی که باعث می‌شود، مهارت‌های نیروی انسانی آموزش دیده کشورمان در خدمات اشتغالزایی و توسعه کسب و کار کوچک
و متوسط به کار گرفته نشود و فضای صنعتی هم بر اساس کلیشه‌های سنتی در چرخه‌یی از تکرار گرفتار شود. این در حالی است که برای حل مشکلات بیکاری، چاره‌یی جز ایده‌پردازی در بنگاه‌های اقتصادی خرد وجود ندارد. در روزهایی که فضای رسانه‌یی کشورمان تحت تاثیر روز دانشجو قرار دارد، موضوع ارتباط صنعت و دانشجو را با استفاده از دیدگاه‌های اساتید دانشگاهی و اهالی صنعت روی میز ارزیابی‌های صفحه قرار می‌دهیم تا در پایان تصویری از فرصت‌ها و تهدیدهای این بخش روبه‌روی مخاطبان «تعادل» گشوده شود.
استراتژی هدفمندی در راستای کارآفرینی
مدیر خلاقیت و گسترش کارآفرینی دانشگاه صنعتی‌شریف گفت: زنجیره کارآفرینی، توسعه و تحول دانشگاه‌ها به هم گره خورده است و موفقیت در اهداف اقتصادی کشور به تبدیل ایده تا عمل بستگی دارد. سید علیرضا فیض‌بخش در ادامه صحبت‌هایش افزود: کشور باید به سمت دانشگاه‌های برتر حرکت کند و تغییر رویه و نگاه پژوهش، توجه به مساله کارآفرینی و تشویق دانشجویان به نوآوری، موتور محرک تحقق این هدف است. دانش‌آموختگان دانشگاهی باید راهبری هدفمندی را در راستای نیازها و برنامه‌های توسعه‌یی و کارآفرینی طی کنند و به‌طور مستقیم در اقتصاد کشور اثرگذاری داشته باشند.
وی کیفیت در تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد را برای حضور در بدنه دولت از مهم‌ترین کارکردها و رسالت دانشگاه‌ها عنوان کرد و ادامه داد: 4میلیون دانشجو در مراکز آموزش عالی کشور به تحصیل اشتغال دارند و سالانه حدود 500هزار دانش‌آموخته به جامعه وارد می‌شوند که تنها 40 تا 50هزار نفر آنان در دستگاه‌ها دولتی استخدام و بقیه آنان به آمار تحصیلکرده‌های بیکار جامعه افزوده می‌شوند. عضو هیات علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف افزود: جذب 10درصد دانش‌آموختگان در مشاغل دولتی، نگرانی و بی‌انگیزگی در دانشجویان، خروج دانش‌آموختگان و سرمایه از کشور را به همراه دارد.
زنجیره تولید ثروت، کارآفرینی و بهبود رفاه جامعه
فیض‌بخش خاطرنشان کرد: دانشگاه‌ها باید با حرکت‌های پژوهشی خلاق و نوآور، منشا کارآفرینی و کلید رفع معضل بیکاری 95درصد از دانش‌آموختگان باشند و تعامل صنعت، دانشگاه و حوزه اجرایی کشور در تحقق این مهم نقش‌محوری دارد.
وی بیان کرد: نسل اول دانشگاه‌ها آموزش محور و نسل دوم پژوهش محور بود و نسل سوم دانشگاه‌ها را مراکز آموزش عالی شامل می‌شود که پژوهش‌های کاربری در رفاه و گره‌گشایی از مشکل‌های جامعه داشته باشد و در زنجیره تولید ثروت، کارآفرینی و بهبود رفاه جامعه اثرگذاری کند. مدیر خلاقیت و گسترش کارآفرینی دانشگاه شریف بیان کرد: 10هزار پژوهشگر در کشور وجود دارد که بیشتر فعالیت‌های آنان با الگوها بومی نشده است درحالی که کشور ما برای تحقق اقتصاد مقاومتی و حل چالش‌های پیش‌رو نیازمند دانش بومی و کاربردی است.
ایران از حیث ارتباط صنعت و دانشگاه
در رتبه 88 جهان قرار دارد
در شرایطی که شیخ بخش مدیر خلاقیت و گسترش کارآفرینی دانشگاه شریف از ضرورت ایده‌پردازی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی برای ورود به بازار کسب و کار و تولید صحبت می‌کند، داریوش مطلبی، رییس دانشگاه علمی و کاربردی فرهنگ و هنر از منظر دیگری به ماجرا نگاه می‌کند و با بازخوانی تاریخی ارتباط صنعت و دانشگاه از ضرورت فرهنگ‌سازی در این بخش صحبت می‌کند. مطلبی با اشاره به رتبه ایران در رنکینگ ارتباط صنعت و دانشگاه می‌گوید: طبق آمار جهانی، ایران از حیث ارتباط صنعت و دانشگاه در بین 125 کشور دنیا، حائز رتبه 88 است.
رییس دانشگاه علمی و کاربردی فرهنگ و هنر با اشاره به تاثیر پژوهش در صنعت نشر گفت: موضوع ارتباط صنعت با دانشگاه به عنوان متولی امر پژوهش در ایران، دهه‌های گذشته و در سده گذشته در سطح دنیا مطرح شده است. طبق آمار جهانی، ایران از حیث ارتباط صنعت و دانشگاه در بین 125 کشور دنیا، حائز رتبه 88 است. ایران همچنین در سال 2011 بیشترین رشد علمی داشته است. هرچند در سال 2012 با کاهش جایگاه روبه‌رو بوده‌ایم، اما تلاش‌های علمی نشان می‌دهد که در حوزه تولید علم مشکلی نداریم. وی افزود: وقتی از آموزش صحبت می‌کنیم، منظور سرمایه‌گذاری در حوزه نیروی انسانی است. اگر نیروی انسانی دانش کافی در اختیار نداشته باشد، به‌طور طبیعی صنعت از رشد متوازن برخوردار نخواهد شد، بنابراین این خلأ را باید از طریق فرهنگ‌سازی و آموزش گسترده جبران کرد.
لزوم تعامل دانشگاه با صنعت برای بهبود شرایط اقتصادی کشور
در کنار دیدگاه‌های اساتید دانشگاهی، بد نیست نگاهی هم به اظهارنظرهای چهره‌های صنعتی در این زمینه داشته باشیم. رحیم بنامولایی رییس اتاق البرز از جمله چهره‌هایی است که برنامه‌های دامنه‌داری را برای نزدیکی مناسبات ارتباطی محیط‌های دانشگاهی با مختصات تولیدی و صنعتی انجام داده است و همواره بر لزوم تعامل دانشگاه با صنعت برای بهبود شرایط اقتصادی کشور تاکید می‌کند، ضمن اینکه میزبانی سومین همایش ملی ارتباط صنعت و دانشگاه را نیز در سطح استان البرز به عهده داشته است.
بنامولایی در نشستی که با موضوع تعامل صنعت و دانشگاه برگزار شد با اشاره به اهمیت نزدیکی این دو رکن مهم می‌گوید: با توجه به اینکه ظرفیت‌های فراوانی در محیط‌های دانشگاهی از یک طرف و فضای اقتصادی از سوی دیگر وجود دارد، تعامل و ارتباط بیشتر این دو می‌تواند رشد و توسعه بیشتر را به همراه داشته باشد. در این زمینه تشکل‌های اقتصادی و متولیان دولتی باید تعامل بین صنعت و دانشگاه را با تقویت بیشتری همراه و زمینه‌های همکاری‌های دوجانبه را نیز فراهم کنند.
رییس اتاق بازرگانی استان البرز با تاکید بر اینکه تعاملات بین صنعت و دانشگاه می‌تواند بسیاری از معضلات در زمینه‌های مربوط به این دو حوزه را مرتفع کند، افزود: در این زمینه بررسی مشکلات و اظهارنظر در خصوص واحدهای صنعتی می‌تواند با استفاده از کارشناسان باشد که در این رابطه می‌توانیم از دانشگاه‌ها کمک بگیریم.
بنامولایی گفت: دانشجویان نیز با ارتباط با صنعت می‌توانند در مسیر توسعه بهبود شرایط اقتصادی کشور گام‌های اساسی را بردارند. رییس اتاق البرز با اعلام اینکه دانشگاه‌ها باید از حالت تئوری خارج شوند، گفت: با توجه به اینکه در دانشگاه‌ها تنها به دروس به صورت تئوری پرداخته می‌شود، دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی عملا با رشته خود بیگانه هستند، لذا باید مسیری فراهم شود که دانشجویان در زمان تحصیل به صورت عملی نیز با رشته خود آشنا شوند.
