درحالی که بخش خصوصی ایران مساله تامین مالی را یکی از مهمترین مشکلات بخش خصوصی در ایران برمیشمارد گزارش نظرسنجی جدید اتاق بازرگانی بینالمللی ICC خبر از وجود این بحران در سطح جهانی میدهد. براساس گزارش ICC تعداد زیادی از بانکها درباره توانایی تامین مالی تجارت جهانی ابراز نگرانی کردند. این گزارش میافزاید 60 درصد درخواست بنگاههای متوسط و کوچک (SME) برای تامین مالی تجاری رد شده است. نظرسنجیها نشاندهنده بیشتری کمبود بحرانی تامین مالی تجاری در آفریقاست. براساس نظرسنجی جهانی ۲۰۱۶ تامین مالی تجاری SMEها و کشورهای آفریقایی از شکاف عمیق تامین مالی تجاری جهانی رنج میبرند.
نظرسنجی جهانی امسال - ۳۵۷ پاسخ از ۱۰۹کشور در سراسر جهان- ۶۱ درصد از پاسخدهندگان کمبود جهانی تامین مالی تجاری را گزارش میدهد. تنها ۵۲ درصد از پاسخدهندگان افزایش در فعالیت تامین مالی تجاری در مقایسه با ۶۳ درصد در سال ۲۰۱۵ و ۸۰درصد در سال ۲۰۱۲ را خبر دادند. به علاوه این کمبود عمدتا از بانکهای جهانی و منطقهیی نشات گرفته است.
جان دنیلوویچ، دبیرکل ICCگفت:«ما باید به اهمیت تامین مالی تجاری تاکید کنیم. این امر که تامین مالی تجاری از دستور کار بینالمللی نادیده گرفته شده، اغلب فراموش شده است. ما به تلاش و فعالیت بیشتر برای برقراری ارتباط که اهمیت محوری در اقتصاد جهانی دارد، نیاز داریم.»
این نظرسنجی جهانی همچنین نشان میدهد که SMEها با ۵۸ درصد از عدم پذیرش کلی مواجه هستند.
۹۰درصد از پاسخدهندگان نظرسنجی، هزینه و پیچیدگی نیاز به الزامات تطابق مربوط به مبارزه با پولشویی (AML) و قواعد بینالمللی بانکداری در زمینه شناسایی مشتری(KYC) را به عنوان مانعی برای تامین مالی تجاری ذکر کردند. (نسبت به ۸۱درصد در نظرسنجی ۲۰۱۵)
در واقع ۴۰درصد از پاسخدهندگان از فسخ روابط بانکی به دلیل الزامات تطبیق گزارش دادند. (با توجه به انتظار افزایش ۸۳درصد هزینههای انطباق در سال ۲۰۱۶) . موانع دیگر برای تامین مالی تجاری توسط پاسخدهندگان شامل رتبهبندی پایین اعتبار بانکی (۸۵درصد)، رتبهبندی پایین اعتبار کشور (۸۲درصد)، الزامات قانونی(۷۶درصد) و رتبهبندی پایین شرکتها (۷۰درصد) است.
کاهش در استفاده از تامین مالی تجاری سنتی در گزارش نظرسنجی امسال آشکار است. نزدیک به ۵۰ درصد از پاسخدهندگان از افزایش در اعتبارات اسنادی تجاری و نزدیک به ۳۵درصد افزایش در معاملات زنجیره تامین مالی تجاری را گزارش میدهند. اقدام فوری برای محدودکردن اثر چنین الزاماتی بر بندهای تامین مالی تجاری و برای کمک به پاسخگویی به نیازهای جهانی SMEها نیاز است.
دنیل چمند، رییس کمیسیون بانکی ICC گفت: «سال به سال این نظر سنجی جهانی یک تصویر کلی از روند بازار ارائه میکند و از این امر که صنعت تامین مالی تجاری همگام با محیط بانکی در حال تغییر و متناسب با هدف پیش میرود، کسب اطمینان حاصل کند. نظرسنجی امسال چالشهای پیش رو را نشان میدهد. این امر آشکار است که انطباق وضعیت تامین مالی تجاری با تغییرات محیط بانکی، یکی از موانع اصلی قوانین تامین مالی تجاری است.»
اکثریت بازیگران صنعتی انتظار دارند، پیچیدگی و افزایش هزینه تامین مالی تا پایان سال ادامه پیدا کند. اقدام فوری برای محدودکردن اثر چنین الزاماتی بر بندهای تامین مالی تجاری و برای کمک به پاسخ گویی به نیازهای جهانی SMEها مورد نیاز است.
نظرسنجی امسال به مزایای دیجیتالی کردن برای صنعت توسط رویههای خودکار، کاهش هزینهها و پیچیدگی تامین مالی تجاری اشاره دارد.
با وجود این، تنها ۴/۷درصد از بانکها درباره دیجیتالی شدن رویه تامین مالی خود گزارش دادند. درحالی که ۴۳درصد از پیشرفت بسیار کم در فعالیتهای خود گزارش دادند.
با وجود بانکهای جهانی راهکارهای دیجیتالی ممکن است. با این حال بررسیهای جهانی یک شتاب به سمت دیجیتالی شدن در سالهای پیش رو برای صنعت تامین مالی تجارت را پیشبینی میکند.
افزایش تعاملات اقتصادها و کسب و کارهای آفریقا در تجارت بینالمللی یکی از بخشهای اصلی امسال این نظرسنجی بود. هنگامی که تجارت داخلی آفریقا نشانههای از رشد قابل توجه را ارائه میدهد- آمار حسابداری نزدیک به ۱۸درصد از کل تجارت منطقه در سال ۲۰۱۴- یک روند رو به بالا از ۱۰درصد در سال ۲۰۱۰- حسابهای سرمایهگذاری آفریقایی تنها ۱۲درصد از ارزش کل سرمایهگذاری در آفریقا در مقایسه با ۳۳درصد در آسیا را نشان میدهد.
علاوه بر این ۶۶ درصد از کسب و کارها به منابع مالی که مانع مهم در تجارت در آفریقاست، دسترسی یافتند. آفریقا نیاز به جذب بیشتر منابع مالی برای حمایت از تجارت و مواجهه با کسری مالی تجاری قابل توجه دارد. وینسنت ابرین، عضو کمیته اجرایی کمیسیون بانکی ICC گفت:«کمبود منابع مالی در آفریقا بین ۱۱۰ تا ۱۲۰میلیارد دلار امریکا تخمین زده شده است» (طیفی به مراتب بالاتر از برآورد قبلی ۲۵میلیارد دلار امریکا)
وی در ادامه خاطرنشان کرد:«سقوط بیسابقه در ارزش کالا یک شکاف نقدینگی برای بسیاری از بانکها در سراسر منطقه ایجاد کرده است. طرحهایی که تجارت داخلی و خارجی را تسهیل میدهند باید مورد تشویق قرار گیرند. آفریقا نیاز به جذب منابع مالی مورد نیاز برای حمایت از تجارت و تامین کسری قابل توجه تامین مالی دارد.» نظرسنجی جهانی ICC از سال ۲۰۰۹ هر ساله با توجه به دادهها، بینشها و تفسیر کارشناسانه از همکاران و متخصصان در تجارت، تامین مالی و توسعه منتشر میشود. این نظرسنجی یک چشمانداز منحصر به فرد در مسائل پیشرو در کسب و کار و تجارت را فراهم کرده و میتواند تصمیمات بانکها، سرمایهداران، مجریان کسب و کار و کارآفرینان را به خوبی سیاستگذاران در سطوح ملی، منطقهیی و بینالمللی مطرح کرده و با هدف کمک به بازگرداندن تجارت به عنوان محرک رشد اقتصادیی، ارزشآفرینی و توسعه عمل کند.
دادهها از نظرسنجی جهانی امسال تحت نظر کنفرانس بانکی و مالی سوییفت موسوم به SIBOS و با تمرکز بر مذاکره تجاری و تامین مالی تجاری بود. این گزارش با هدف اطلاعرسانی مذاکرات سطح بالا در WTO، IMF و جلسات سالانه بانک جهانی تهیه شد.