گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|
در حالی که بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی شامل بانک‌ها و بانک مرکزی از مرز 200هزار میلیارد تومان گذشته، بدهی دولت به سیستم بانکی تنهایی 168هزار میلیارد تومان و بدهی شرکت‌های دولتی 32هزار میلیارد تومان است.
به گزارش «تعادل»، گزیده آمارهای پولی و بانکی مردادماه 95 که به تازگی توسط بانک مرکزی منتشر شده نشان می‌دهد رشد 10هزار و 390 میلیارد تومانی بدهی دولت به بانک مرکزی، کاهش 22.2درصدی سپرده‌گذاری دولت نزد بانک مرکزی و افزایش 24.9درصدی سپرده‌های سرمایه‌گذاری از مهم‌ترین آمارهای گزارش خلاصه بدهی‌ها و دارایی‌های سیستم بانکی است.
همچنین از رقم 200هزار میلیارد تومانی بدهی بخش دولتی، 34هزار و 800 میلیارد تومان بدهی دولت به بانک مرکزی، 133هزار و 400 میلیارد تومان بدهی دولت به بانک‌ها، 28هزار میلیارد تومان بدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی و 3900میلیارد تومان بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها بوده است.
حجم بدهی دولت به سیستم بانکی تا پایان 5ماهه ابتدایی امسال به بیش از ۱۶۸هزار میلیارد تومان افزایش یافته است و ۱۷درصد نسبت به پایان سال گذشته رشد دارد.
رشد 42درصدی بدهی دولت به بانک مرکزی
از مجموع بدهی ۱۶۸هزار میلیاردی دولت به شبکه بانکی بالغ بر ۳۴هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان متعلق به بدهی به بانک مرکزی است، به عبارتی دولت از پایان سال گذشته تا پایان مردادماه امسال بیش از ۱۰هزار میلیارد تومان دیگر بدهکار شده که با رشد 42.6درصدی همراه بوده است.
بدهی بخش دولتی به نظام بانکی رقم ۱۳۷هزار میلیارد تومان است که با رشد ۱۲.۷درصدی در پنج ماه اول امسال همراه بوده و با 16هزار میلیارد تومان از ۱۲۱هزار میلیارد تا ۱۳۷هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.
تفکیک بدهی‌های دولت نیز نشان می‌دهد که بدهی دولت به بانک‌ها ۱۳۳هزار میلیارد تومان و بدهی شرکت‌ها و موسسات دولتی به بانک‌ها ۳۹۰۰ میلیارد تومان شده است.
بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی
بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در مرداد 95 به رقم 91هزار و 840 میلیارد تومان رسیده که در 5 ماه اول سال 95 معادل 9.8درصد و در یک‌سال منتهی به مرداد 95 معادل 12.2درصد رشد داشته و از 82هزار میلیارد تومان در مرداد 94 به نزدیک 92هزار میلیارد تومان رسیده است.
بدهی بانک‌های تجاری دولتی به بانک مرکزی در مردادماه امسال نسبت به اسفندماه سال گذشته 29.3درصد افزایش داشته و به 17هزار و 950 میلیارد تومان بالغ شده است. بدهی بانک‌های تخصصی به بانک مرکزی در این مدت 0.6درصد رشد کرده و در گزارش بانک مرکزی 57هزار و 640 میلیارد تومان ثبت شده است.
بدهی بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری 16هزار و 250 میلیارد تومان درج شده که در 5ماهه امسال 30.3درصد افزایش داشته است. همچنین بدهی بخش دولتی به بانک‌های تجاری در 12ماه منتهی به مرداد 20.8درصد و در 5ماهه اول امسال 3.9درصد افزایش داشته و 35هزار و 20 میلیارد تومان شده است. این بدهی به بانک‌های تخصصی 44هزار و 270 میلیارد تومان و به بانک‌ها و موسسات اعتباری غیردولتی 58هزار و 20 میلیارد تومان است.
رشد 8درصدی سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت
حجم کل سپرده‌های بخش غیردولتی نزد بانک‌ها و موسسات اعتباری با 30.1درصد در 12ماه منتهی به مرداد یک‌هزار و 66هزار و 860 میلیارد تومان بوده است. در 5ماه منتهی به مرداد رشد سپرده‌ها 8.9درصد بوده است.
در مردادماه نسبت به مردادماه سال قبل رشد سپرده‌های دیداری 115هزار و 150 میلیارد تومان، سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار 29.4 درصد، سپرده‌های قرض‌الحسنه 48هزار و 690 میلیارد تومان و سایر 16هزار و 600 میلیارد تومان درج شده است.
رشد سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار در 5ماهه اول امسال با وجود برخی نگرانی‌ها نسبت به کاهش آن، 8.3درصد رشد داشته که 0.2درصد بیش از رشد نقدینگی بوده است.
از 886هزار میلیارد تومان سپرده مدت‌دار که رشد 8.3درصدی در 5ماه اول سال 95 داشته، معادل 399هزار میلیارد تومان آن یعنی 45درصد آن سپرده کوتاه‌مدت بوده که رشد 8درصدی داشته است.
همچنین به میزان 486هزار میلیارد تومان آن سپرده بلندمدت بوده که سهم 55درصدی از سپرده‌های مدت‌دار داشته و رشد 8.5درصدی در 5ماهه اول سال جاری داشته است.
نقدینگی در مرز 1100میلیارد تومان
در بازه زمانی دوساله در مردادماه ۱۳۹۳ تا همین دوره در سال 95، حجم نقدینگی با رشدی حدود ۴۰۰ هزار‌میلیارد از ۷۰۰ هزار‌میلیارد تومان به حدود ۱۱۰۰ تریلیون رسیده و رقم 1099میلیارد تومان را ثبت کرد.
نقدینگی از حدود ۱۰۱۷ هزار میلیارد تومان در پایان سال گذشته با رشد ۸.۱درصدی به رقم ۱۰۹۹ هزار‌میلیارد تومان در پایان مردادماه امسال رسیده است.
این در حالی است که بررسی دوره‌های قبل‌تر نشان می‌دهد حجم نقدینگی در بازه زمانی دو سال قبل یعنی مرداد سال ۱۳۹۳ حدود ۶۹۱ هزار‌میلیارد تومان بوده که با روندی رو به رشد به ۷۸۲ هزار‌میلیارد تومان در پایان همان سال و در ادامه به ۸۵۰ هزار‌میلیارد تومان در مرداد سال قبل رسیده است. جزئیات بیشتری از گردش نقدینگی بیانگر آن است که حدود ۹۵۱ هزار‌میلیارد تومان از رقم موجود را شبه‌پول یعنی سپرده‌های درازمدت به اضافه قرض‌الحسنه تشکیل می‌دهد.
شبه‌پول حدود 8.1درصد رشد داشته و از ۸۸۰ هزار‌میلیارد اسفندماه سال ۱۳۹۴ به رقم فعلی ۹۵۱ هزار میلیاردی افزایش یافته است.
حجم پول یعنی اسکناس و مسکوک به اضافه سپرده دیداری یا حساب جاری نیز به ۱۴۷ هزار‌میلیارد تومان دیگر رسیده که با رشد 7.9درصدی نسبت به پایان سال قبل همراه بوده است.
رشد شبه پول در 12 ماه منتهی به مردادماه امسال 21.9درصد و در 5ماهه اول امسال 8.1درصد بوده است. رشد پول نیز از مردادماه سال 94 تا مردادماه امسال 29.7درصد و در 5 ماهه اول سال جاری 7.9درصد محاسبه
شده است.
مجموع اسکناس و مسکوک در 5ماهه اول امسال تغییر نداشته و 48هزار و 760میلیارد تومان محاسبه شده است. از این میزان 32 هزار و 340میلیارد تومان اسکناس مسکوک در دست اشخاص، 10هزار و 510میلیارد تومان نزد بانک‌ها و 5هزار و 910میلیارد تومان نزد بانک مرکزی قرار دارد. میزان اسکناس مسکوک در دست اشخاص نسبت به اسفندماه سال گذشته 13درصد کاهش داشته اما نسبت به ماه مشابه سال قبل 6.1درصد رشد داشته است.
کاهش دارایی خارجی بانک مرکزی
مجموع دارایی خارجی بانک مرکزی با 3.3درصد کاهش در مردادماه امسال نسبت به اسفندماه سال گذشته به 340 هزار و 660میلیارد تومان رسید.
حجم کل بودجه عمومی سال جاری 267 هزار‌میلیارد تومان است و با توجه به اینکه دولت مجاز به دریافت حداکثر 3درصد بودجه عمومی از بانک مرکزی به عنوان تنخواه است، بدهی دولت در 5ماهه اول حداکثر 8 هزار و 10میلیارد تومان جای رشد داشت اما در این مدت 10هزار و 390میلیارد تومان به حجم بدهی افزوده شده است.
کاهش 4.7درصدی بدهی‌های ارزی
بدهی‌های ارزی بانک مرکزی در بازه زمانی اسفند 94 تا مرداد 95 به میزان 1.6درصد و در یک سال منتهی به مردادماه امسال 4.7درصد کاهش یافته است. مجموع بدهی‌های ارزی 155هزار و 560میلیارد تومان است.
