در نخستین سالهایی که فناوریهای نوین ارتباطی و به خصوص رایانهها در حال نفوذ به زندگی شخصی ما بودند، کمتر کسی تصور میکرد، این ابزار روزی تا بدین حد در لحظهلحظه زندگی ما نفوذ کنند.
تا همین چند سال قبل استفاده از اینترنت خریداری و نصب رایانههای شخصی بود و کمتر کسی میتوانست در حین حرکت به اینترنت دسترسی داشته باشد. اما امروزه با از راه رسیدن انواع ابزار الکترونیک سیار فناوری همیشه همراه ماست.
در دو سال اخیر با ابداع پوشیدنیهای هوشمند مانند ساعتها، برخی البسه و غیره نفوذ فناوری به زندگی ما باز هم بیشتر شده و کار به جایی رسیده که فناوریهای نوین هرگز از ما جدا نمیشوند. با همهگیر شدن اینترنت اشیا و ماشینهای هوشمند و روباتهای خانگی، فناوری به درون بدن انسانها نفوذ میکند و در عمل انسانها به اشیایی مبدل میشوند که لحظه به لحظه زندگی آنها تحت کنترل شبکههای تبادل داده و سیستمهای کنترل و نظارت الکترونیک خواهد بود.
در این میان سیر تحول استفاده از البسه هم جالب به نظر میرسد. انسانها در گذشتههای دور از البسه برای جلوگیری از یخ زدن در سرما یا مقابله با آفتاب و حفظ خود از مرگ استفاده میکردند و این مساله برای آنها جنبه دیگری نداشت. اما با فرارسیدن عصرصنعتی شدن و مد و غیره نخستین موج عرضه البسه مبتنی بر پارچهها و الیاف پیشرفته از راه رسید.
هدف از استفاده از چنین الیافی افزایش ایمنی بدن در برابر سرما و گرما و فشار و کشش ناگهانی بود.
با از راه رسیدن گوشیهای هوشمند و برنامههای موبایلی شرکتهای تجاری و فناوری به فکر استفاده از لباسهای مختلف و حتی کفش برای نمایش فناوریهای تازه افتادند. تیشرتهای جدید برای کنترل ضربان قلب مورد استفاده قرار گرفتند، کیفهای دستی دارای بلندگوهایی شدند که به گوشی هوشمند متصل میشد و فرامین را منتقل میکرد و در نهایت از ساعتهای هوشمند و مچبندهای خاص برای کنترل وضعیت سلامت و مدیریت تمرینات ورزشی استفاده شد.
با لباسها گفتوگو کنید
در فاصله چند ماه باقیمانده به آغاز سال ۲۰۱۷ فناوری نانو الیاف و پارچههای مورد استفاده برای تولید انواع لباس را هوشمندتر کرده است. استفاده از نخها و پارچههای رسانا به انسانها امکان میدهد در آینده نزدیک با لباسهای خود گفتوگو کنند. گفتوگوی لباسها با یکدیگر و لباسها با دیگر ابزار و وسایل الکترونیک هم دور از انتظار نیست.
چاپگرهای سهبعدی هم که برای چاپ کردن تقریبا هر چیزی قابل استفاده هستند، در آینده نحوه تفکر، تولید، پوشش و حتی خرید لباس توسط انسانها را تغییر خواهند داد. از این چاپگرها میتوان برای چاپ کردن و استفاده آنی از هر چیزی استفاده کرد. از اتومبیل و خانه گرفته تا پیتزا و اسباببازی و تفنگ و لوازم خانگی مختلف.
یکی از جلوههای جالب انقلاب در صنعت پوشاک عرضه ژاکتی موسوم به ScotteVest Revolution Plus در سال ۲۰۱۰ بود. این ژاکت دارای ۲۶ جیب بود تا افراد بتوانند انبوه ابزار و وسایل برقی و ارتباطی قابل حمل را به راحتی با خود به این طرف و آن طرف ببرند.
لباسهای عجیب ورزشکاران
یکی دیگر از جنبههای این تحول نیز به طراحی پوشاک ورزشی پیشرفتهتری برمیگشت که به قهرمانان ورزشی برای موفقیت بیشتر کمک کنند. این البسه به علت توانایی سازگار شدن با بدن، کمک به تخلیه گرما و عرق، ثبت علائم حیاتی ورزشکاران و غیره مورد استقبال بسیاری از ورزشکاران و حتی مردم عادی در سراسر جهان قرار گرفتهاند.
به عنوان مثال میتوان به نوعی خاص از لباس شنا اشاره کرد که با حبس جریان هوا در درون خود موجب شادابی بیشتر ورزشکاران و حرکت سریعتر آنها میشود. البته استفاده از این لباسها به دلایلی در المپیک سال ۲۰۱۰ ممنوع شد. Speedo شرکت طراح این لباسها برای جبران و ارتقای تولیدات خود با استفاده از ماده جدیدی به نام Fastskin۳ که دارای خواص نانوست، توانست لباس شنایی طراحی کند که سهبرابر دیگر البسه میتواند بدن انسان را فشرده کند. برای طراحی این لباس از نظرات و کمکهای مهندسان صنعت هواپیمایی و هیدرودینامیک نیز استفاده شد.
البته این شرکت در زمینه طراحی البسه هوشمند تنها نبود. نایک و اپل هم در سال ۲۰۰۶ با همکاری هم حسگرهای هوشمند نایک+ را طراحی کردند که قابل اتصال به ایپاد بود و در درون کفشهای تولیدی نایک نیز نصب میشد. این حسگرها با بررسی شرایط پا در کفش به انعطافپذیری بیشتر آن کمک میکردند. در سال ۲۰۰۹ Quiksilver گرمکن ورزشی جدیدی روانه بازار کرد که مجهز به باتری ضدآب بود و میتوانست در دمای پایین از خود گرما تولید کند و جلو کاهش ناگهانی دمای بدن ورزشکار را بگیرد. در اواخر سال ۲۰۱۴ هم OmSignal تولید لباسهایی را آغاز کرد که قادر به برآورد و ذخیرهسازی دادهها و اطلاعات بیومتریک بدن انسانها بودند.
در سه سال اخیر روند تولید لباسهای هوشمند برای علاقهمندان به ورزش در جهان سرعت گرفته و دنیای ورزش، مد، پوشاک و نساجی برای کسب درآمدهای هنگفت از این طریق با یکدیگر پیوند خوردهاند.
لباسهای مقاوم به همهچیز
باید توجه داشت که در تولید پوشاک نوین مبتنی بر فناوری، فناوری نانو نقش بسیار کلیدی ایفا میکند. زیرا با استفاده از آن لباسها در برابر نفوذ آب، گرما، سرما، چین و چروک، انواع آلودگیها و لکهها و حتی بو مقاوم خواهند شد. مجموع فروش این نوع پوشاک هوشمند در سال ۲۰۱۵ بالغ بر ۱۰میلیون واحد بوده که پیشبینی میشود تا پایان سال ۲۰۱۶ به بیش از ۲۶میلیون واحد برسد و بنابراین بازاری پررونق برای فعالان این عرصه قابل پیشبینی است.