تنش‌های امریکا و چین، خوراک رسانه‌ای اولین روز اجلاس بود
گروه جهان|
مهم‌ترین قدرت‌های اقتصادی جهان برای یافتن«راهکاری جهت توسعه اقتصادی جهان تا سال 2030» در یازدهمین اجلاس گروه 20 در کشور چین گردهم آمدند تا در کنار کدورت‌ها و حاشیه‌های پر رنگ برای سال‌های آینده جهان تصمیم بگیرند. نجات جهان از رکود اقتصادی، توازن میان عرضه و تقاضا و یافتن راه‌های جدید انگیزش تجارت جهانی از دیگر محور رایزنی‌های سران گروه ۲۰ در چین است.
به گزارش رویترز، سران گروه ۲۰ متشکل از ۱۹قدرت صنعتی و نوصنعتی جهان به اضافه اتحادیه اروپا قرار است در مورد راهکارهای تحریک اقتصاد جهانی با هم گفت‌وگو کنند. یک‌شنبه(دیروز) نخستین روز این اجلاس بود که با حواشی زیادی آغاز شد. سخنرانی شی جین
پینگ، رییس‌جمهور چین آغازگر این اجلاس در شهر «هانگژو» چین بود. رییس‌جمهوری چین در این سخنرانی گفت:«حال که این گروه گردهم آمده باید اقدامات تازه‌یی انجام شود تا تنها دغدغه رهبران سیاسی اقتصادهای داخلی نباشد.»
شی جین پینگ در شرایطی از لزوم توجه به اقتصاد جهانی صحبت کرده که رکود اقتصاد داخلی این کشور تاثیر منفی بر اقتصاد جهانی داشته است. برخی معتقدند که اوضاع دومین اقتصاد جهان به دلیل دستگیری سران مملکت به اتهام فساد مالی در آمارهای داخلی به مراتب بدتر از آن چیزی است که اعلام می‌شود.
با وجود چنین انتقادهایی، شی‌جین‌پینگ در سخنرانی آغازینش چین را «موتور اقتصاد جهانی» خوانده و گفت: «کشور من به آینده خوش‌بین است و در وضعیتی است که می‌تواند با سرعت متوسط یا بالا رشد کند و امکانات فراوانی برای توسعه جهان فراهم کند.» رییس‌جمهوری چین همچنین وعده داد که در کشورش اصلاحات اقتصادی ضروری صورت گیرد.
بنا بر این گزارش، نگرانی‌ها نسبت به سرنوشت اقتصاد جهانی از آنجا ناشی می‌شود که روند بهبود آن به کندی طی می‌شود و سیاست‌های پولی و مالی لحاظ شده در کشورهای غربی موجب توقف روند اصلاحات شده است. از سوی دیگر در کشورهای درحال توسعه، واردات کاهش یافته و بخش‌های تولیدی نیز در مسیر کوچک‌تر و ضعیف‌تر شدن قرار دارند. براساس آمار منتشر شده از سوی سازمان تجارت جهانی، رشد تجارت جهانی در سال 2016 به 2.8درصد محدود خواهد شد و این درحالی است که با چنین اتفاقی، این شاخص برای پنجمین سال پی در پی همچنان زیر 3درصد باقی می‌ماند.
کارشناسان مسائل اقتصادی بر این باورند که نشست امسال سران کشورهای عضو گروه 20 در چین نشستی میان «سازمان‌های اقتصادی و مالی سنتی» و «اقتصادهای پیشرو» است که عزم حرکت رو به جلو دارند. آنان بر این باورند که همزمان با مواجهه جهان با مشکلات اقتصادی و موانع متعدد؛ چین همچنان به نقش چشمگیر و البته فزاینده خود در افزایش رشد اقتصادی جهان و نیز اصلاح نظام مدیریت اقتصادی و مالی جهان ادامه خواهد داد.
حاشیه‌های چینی و امریکایی
علاوه بر راهکارهای اقتصادی، بحران‌های بین‌المللی ازجمله جنگ داخلی سوریه و وضعیت غیرقابل پیش‌بینی در شرق اوکراین در کانون توجه رهبران جهان در این نشست قرار دارد. توافقنامه اتحادیه اروپا و ترکیه بر سر موضوع پناهجویان نیز از قرار معلوم بخشی از این مذاکرات است.
با این حال به نظر می‌رسد که مهم‌ترین بخش نخستین روز اجلاس گروه 20 تصویب معاهده اقلیمی پاریس از سوی چین و امریکا باشد. این دو کشور تولیدکننده 40درصد از کربن جهان هستند که با تصویب رسمی آن دیگر کشورها را هم تشویق کردند هر چه سریع‌تر به معاهده بپیوندند تا امکان اجرای پیمان در سال جاری(۲۰۱۶) مهیا شود. بر همین اساس شی‌جین‌پینگ و باراک اوباما، رهبران چین و امریکا مدارک مربوط به پیوستن کشورشان به معاهده جهانی پاریس برای مهار تغییرات اقلیمی را به صورت رسمی به بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد تقدیم کردند. اوباما هنگام ورود به اجلاس سران کشورهای گروه ۲۰ گفته است:«تاریخ درباره تلاش امروز ما به عنوان موضوعی مهم قضاوت خواهد کرد. توافق پاریس به ما لحظه‌یی را یادآوری می‌کند که تصمیم گرفتیم سیاره‌مان را حفظ کنیم.»
پیش از چین ۲۳کشوری که بیش از یک درصد از دی اکسید کربن را در جهان تولید می‌کنند، موافقت خود را با این معاهده اعلام کرده بودند. هدف اصلی این معاهده گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است و کشورهای عضو سازمان ملل را به کاهش تصاعد گازهای گلخانه‌یی به میزان ۳۲درصد تا سال ۲۰۳۰ دعوت می‌کند. با این حساب در مجموع ۲۶کشور به صورت رسمی به پیمان اقلیمی پاریس پیوسته‌اند. پیمان تاریخی پاریس وقتی اجرایی می‌شود که ۵۵ کشور جهان به آن بپیوندند. ۵۵ کشوری که ۵۵ درصد گازهای گلخانه‌یی را تولید می‌کنند.
علاوه بر این، بیانیه‌های مقام‌های دو کشور نشان می‌دهد که اوباما و رهبر چین بیش از چهار ساعت نشست دو جانبه داشتند و به برخی اختلاف نظرها میان رهبران این دو کشور بزرگ صنعتی اشاره کردند. به اعتقاد کارشناسان با توجه به برخورد‌های چین و امریکا در حاشیه‌های این اجلاس می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که این اقدام مشترک آنها گامی بلند برای اجرای پیمان یاد شده است چراکه در همین حواشی اوباما از حضور چین در دریای جنوبی انتقاد کرده و چین هم متقابلا این اتهام را رد کرده است. شاید این درگیری لفظی نتیجه استقابل سرد از اوباما در فرودگاه باشد که بسیاری آن را «بی‌اعتنایی عمدی» توصیف کردند.
گاردین نوشته، آخرین سفر آسیایی اوباما به عنوان رییس‌جمهور درحالی انجام شد که هیات استقبال چینی پله متحرکی برای خروج او تهیه نکردند و او مجبور شد تا از یک خروجی کم‌استفاده در انتهای هواپیما پیاده شود. همزمان با این اتفاق درگیری لفظی سختی میان سوزان رایس، مشاور امنیت ملی اوباما با یک مقام چینی رخ داد و تصاویر ویدیویی نشان می‌دهد که آن مقام چینی با فریاد می‌گوید: «اینجا کشور من است! این فرودگاه ماست!»
به اعتقاد«خورخه گوآخاردو» سفیر سابق مکزیک در چین این حرکت از سوی چینی‌ها به این معنی است که آنها می‌خواستند بگویند «می‌دانید، شما آنقدر هم برای ما ویژه نیستید.» ممکن است این اقدامات بخشی از برنامه شی‌جین‌پینگ برای بازی با کارت ناسیونالیستی باشد.
تلاش‌های حاشیه‌ای ترکیه
در کنار این تحولات رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه از فرصت پیش آمده، استفاده کرد تا با سران کشورهای چین و روسیه دیدارهای دو جانبه‌یی داشته باشد. ترکیه میزبان نشست بعدی گروه 20 است که دیدارش با شی‌جین‌پینگ در راستای همین موضوع اتفاق افتاد و دست آخر به امضای 4سند همکاری ختم شد. شی‌جین‌پینگ در این دیدار اعلام کرد که کشورش در مبارزه با گروه تروریستی فتح‌الله گولن، واعظ در تبعید ترکیه‌یی که به اعتقاد آنکارا مغز متفکر کودتای نافرجام 15جولای است در کنار ترکیه ایستاده است.
رهبران دو کشور همچنین درخصوص گسترش همکاری میان دولت‌ها در سطح معاونان نخست‌وزیر جهت گسترش روابط دو جانبه، همکاری بیشتر در زمینه‌های بازرگانی، حمل و نقل، انرژی و گردشگری به توافق رسیدند و در خاتمه دو طرف چهار سند همکاری در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، همکاری در زمینه استفاده از زغال‌سنگ، صادرات پسته و محصولات کشاورزی ترکیه به چین امضا شد.
دیدار دو جانبه میان اردوغان با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه نیز به دلیل مسائل این روزهای سوریه به وقوع پیوست. این دیدار دومین ملاقات رهبران دو کشور بعد از شروع عادی‌سازی روابط است. به گفته ناظران سیاسی در آنکارا آنچه دیدار اردوغان و پوتین را در حاشیه اجلاس گروه 20 حساس کرده است، همزمانی این دیدار با گشوده شدن جبهه دیگری از عملیات برون‌مرزی ترکیه در خاک سوریه است.
