گروه تجارت| تازه‌ترین آمار به دست آمده از روند مبازره با قاچاق کالا و ارز در بهار امسال، از افزایش قابل ملاحظه شمار پرونده‌های قاچاق نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد. با استناد به آماری که از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ارائه شده است، تعداد پرونده‌های تشکیلی در زمینه کشفیات قاچاق در 3ماهه سال ۱۳۹4، ۱۰هزار و ۷۰۰مورد بوده است که این تعداد در 3ماه سال جاری به ۱۸هزار و ۱۹۷پرونده (معادل 1.7برابر مدت مشابه سال گذشته) رسیده است. همچنین ارزش پرونده‌های قاچاق ارز در مدت زمان مورد بررسی، معادل 2میلیون و ۶۰۰هزار دلار کشفیات دلاری، 2میلیون یورو (معادل 2میلیون و 195هزار دلار) کشفیات یورویی و ۹۷۲هزار دینار عراق بوده است. مجموع این ارقام به 4میلیون و 800هزار دلار می‌رسد؛ از سوی دیگر، معادل ۲۰میلیارد تومان مصنوعات طلای قاچاق کشف شده است. آمار نشان می‌دهد که در 3ماه نخست سال جاری، ۱۴ لنج لوازم خانگی، ۹کانتینر لباس در بندرعباس، ۵۷هزار دستگاه لوازم خانگی، ۲۲ هزار تخته پتو در یک انبار در پاکدشت، ۵۹۳هزار تن لوازم چینی‌آلات در یزد و 8کامیون لوازم خانگی و یدکی در بندرعباس کشف شده است.
با توجه به این آمار و ارقام، جای تردید نیست که در صورت ادامه این روند، مبارزه با قاچاق سال به سال دشوارتر خواهد شد. در راستای اقدامات مقابله‌یی انجام شده در حوزه قاچاق ارز باید گفت، از سال 91 که کشور دچار بحران ارزی شد، موضوع ایجاد یک پرتال ارزی برای پیشگیری از قاچاق ارز به داخل یا خارج از کشور، مطرح و در سال 92 طراحی و پیاده‌سازی و بر این اساس از سال 93 پرتال مذکور راه‌اندازی شد. در همان سال، ایراداتی به اجرای این طرح وارد بود ازجمله اینکه پرتال تنها در بانک مرکزی فعال بود و بانک‌های عامل، گمرک و سازمان توسعه تجارت به عنوان متولی اصلی تجارت خارجی به این سامانه متصل نبودند. این در حالی است که طبق آخرین اخبار منتشر شده از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، آیین‌نامه اجرایی مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا آماده و قابل اجرا شده که قرار است با اجرایی شدن این آیین‌نامه همه فرآیند و گردش تجاری و تولیدی کشور کاملا الکترونیکی، قابل رهگیری و مشاهده و شفاف‌سازی خواهد شد.
از سوی دیگر با اجرای این آیین‌نامه قرار است چندین سامانه جامع مانند سامانه شناسایی و مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سامانه جامع تجارت، سامانه جامع حمل و نقل کشور، سامانه جامع ارزی کشور و سامانه جامع انبارهای کشور، ایجاد و راه‌اندازی شود. در واقع قرار است ۷سامانه جامع با ۳۷زیرسامانه تشکیل شود که با اجرای کامل آن رفتار عامل انسانی در فرآیند تجاری کشور شفاف می‌شود و به حداقل می‌رسد و اگر خطایی نیز سر بزند به سهولت قابل رصد و پیشگیری است. اما صرافی‌های کشور همچنان به این سامانه متصل نیستند که بر اساس اعلام ستاد مبارزه با قاچاق، معاملات صرافی‌ها نیز به زودی به پورتال ارزی کشور متصل خواهد شد. شواهد نشان می‌دهد که با فعالیت این پورتال اگر ارزی بدون منشأ در کشور در دست اشخاص کشف شود، کاملا قاچاق محسوب می‌شود مگر اینکه منشأ آن در پورتال جامع ارزی قابل اثبات باشد و بانک مرکزی بر صحت آن صحه بگذارد، بنابراین می‌توان امیدوار بود که قاچاق سازمان یافته به حداقل رسیده و مجموعه فرآیندها و گردش تجاری به‌طور کامل به شکل الکترونیک، قابل رهگیری و شفاف شود.
