بنفشه سلمانزاده کارشناس مرکز ملی فضای مجازی
یک شرکت نوپا یا استارتآپ، یک شرکت یا سازمان موقت است که برای اجرای یک مدل کسبوکار تکرارپذیر و مقیاسپذیر طراحی شده است. استارتآپها، بهدنبال راهی برای شکل دادن به کسبوکار خود هستند تا با استفاده از محصولات و خدمات نوآورانهشان کسب سود کنند. استارتآپها از زمان ظهور حباب داتکام، بین سالهای۱۹۹۷ و ۲۰۰۰، زمانی که شرکتهای داتکام متعددی بهوجود آمدند، در سطح جهان رایج شد و در دوره حباب داتکام، استارتآپهای متعددی برای بهرهگیری از ارزش بازار ایجاد شده توسط اینترنت بهوجود آمدند و تلاش کردند با مطرح کردن ایدههای نو، محصولات و خدمات جدید و جذابی ارائه کنند تا بتوانند مشتریان را جذب کنند. این ایده، فلسفه وجودی استارتآپ است لذا باید بهخوبی ارزیابی و اعتبارسنجی شده و پتانسیل تجاریسازی آن بررسی شود. در برخی کشورها نظیر ایران، دولت مراکزی نظیر انکوباتورها (مراکز رشد)، آزمایشگاههای ملی، تحقیقات بنیادی در دانشگاهها و غیره ایجاد کرده تا افراد و گروهها در آنها بتوانند به رشد و توسعه ایدههای جدید و خلاقانه بپردازند؛ باید دقت داشت که یک استارتآپ از زمانی که ایدهاش متولد میشود تا زمانی که بتواند مستقلا
به حیات خود ادامه دهد، نیازمند کمک مالی است.
اگر استارتآپها بتوانند آنقدر درآمدزایی کنند که بر هزینههای خود فائق آمده و به سوددهی برسند یا سهامشان در بازار بورس به فروش برسد، دیگر استارتآپ تبدیل به یک کسبوکار شده و از حالت نوپایی خارج میشود. برخی مزیتهای کشورمان که آن را تبدیل به مقصد مناسبی برای سرمایهگذاری شرکتهای بینالمللی کرده شامل ضریب نفوذ بالای اینترنت، موبایل و اینترنت موبایل در کشور، جوان بودن جمعیت بهویژه فارغالتحصیلان فنی، بهرهبرداری از تکنولوژی 3G و فراهم شدن زیرساختهای تجارت الکترونیک میشود. اما باید توجه داشت هر استارتآپ چرخه حیاتی دارد که از زمان تحقیق و پرورش ایده تا بلوغ را دربر میگیرد و احتمال شکست استارتآپ بهخصوص در مراحل اولیه بسیار زیاد است. اقداماتی چون اصلاح قوانین و مقررات حوزه کارآفرینی و اشتغال و تربیت کارآفرینان جدید از طریق آموزش تخصصی و آموزش عالی میتواند محیطی مناسب و رقابتی برای شرکتهای خصوصی آماده کند. همچنین، حمایت از رخدادهایی مانند استارتآپ ویکند که ایدهها و ایدهپردازان جدید را به معرض نمایش و آزمون میگذارند، اهمیت زیادی در پرورش طرز فکر کارآفرینانه دارند.
از طرفی با توسعه کارآفرینی در حوزه فضای مجازی، فراهم آوردن امکان صادرات محصولات و خدمات این حوزه، تهیه و تصویب قوانین حمایتی در قالب برنامههای توسعه کشور (مالی و اعتباری، مالیاتی، حقوقی، گمرکی، بیمهیی) توسعه شرکتهای دانشگاهی و دانشبنیان و توسعه نظام آموزشی برای آشنایی با مباحث کارآفرینی به توسعه و تقویت فضای شکلگیری استارتآپها کمک قابلتوجهی خواهد کرد.