صنعت خودرو پس از صنعت نفت یکی از مهمترین صنایع ایران است که دارای مزایای فراوانی برای اقتصاد ایران است اما در این میان موضوع مهمی که درخصوص صنعت خودرو وجود دارد، رکود بازار خودرو همچنین عدم تمایل مشتریان برای خریدن خودرو است. از اینرو بهنظر میرسد برآورده کردن نیازهای مشتریان از سوی خودروسازان نیازمند عزمی جدی در این عرصه است. در همین حال بازار خودروهای داخلی در شرایط فعلی نیازمند تنوع محصولات است؛ انتظاری که در صورت راهاندازی پلتفرمهای جدید در شرکتهای خودروسازی کشور برآورده خواهد شد. درحالی که صنعت خودرو ایران درحال مونتاژکاری یا تولید محصولات قدیمی است و برای اینکه خودروهای تولید ایران بتوانند در بازارهای رقابتی حضور و درآمدزایی داشته باشند و نیازهای مشتریان را با توجه به تکنولوژیهای روز برطرف کنند باید محصولات جدید در بازار عرضه شود.
البته با درنظر گرفتن مسائل و دغدغههای امروز، طراحی پلتفرم به توسعه محصولات خودرویی کمک خواهد کرد. در همین راستا دانشگاههای ایران وارد این موضوع شدهاند و پلتفرم ملی را طراحی کردهاند. در شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) 46 طرح به صورت کلان تعریف شده بود که از بین 11طرح منتخب، طرح کلان پلتفرم ملی انتخاب شد. پژوهشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، مسوولیت طراحی این پلتفرم را برعهده داشت. در واقع طراحی پلتفرم ملی، گام بلندی در صنعت خودروسازی ایران خواهد بود که ایران را به جمع تولیدکنندگان جهانی خودرو وارد خواهد کرد. از این رو پلتفرم کلان ملی طراحی شده که تا 5 سال آینده 25محصول براساس آن طراحی و تولید خواهد شد. عمر این پلتفرم 5 سال است و باید اصلاح شود چراکه پروژه کلان پلتفرم ملی خودرو برای نخستین بار در کشور طراحی و اجرایی میشود.
سواری صندوقدار np01 محصول نخست این طرح است و نسل نخست این پلتفرم، یک محصول صندوقدار، یک محصول هاچ بک، یک محصول وانت و یک محصول SUV تولید خواهد شد. در همین حال محصول اصلی را که تمرکز پلتفرم ملی بود، استخراج کردیم و آن را براساس 65 استاندارد شبیهسازی و تحلیل کردهایم. تحلیل تصادف آیرودینامیک، مدیریت حرارتی و خشک سواری روی این محصول انجام شده است. این پلتفرم براساس استانداردهای جهانی، قابلیت صادرات به کشورهای منطقه و اروپایی دارد؛ البته این پلتفرم طوری طراحی شده که میتوان در خطوط تولید خودروسازیهای داخلی تولید شود.
درحال حاضر آماده ساخت نمونههای متحرک این محصول هستیم. محصولات ملی از مهر 95 قابلیت تولید در خطوط تولید خودروسازیهای ایران را دارد. البته سایپا در توافقنامهیی این محصولات را تولید خواهد کرد. این محصول مناسب با شرایط و اقلیم ایران و خانوادههای ایرانی و اقتصاد آنها ساخته شده و همچنین براساس تکنولوژی و استانداردهای روز طراحی شده و در ساخت آن به توان تولید داخلی تکیه شده است، چون صنعت خودرو در ایران توانمندیهای درونزا دارد که متاسفانه مسوولان، اعتمادی به توانمندی داخلی ندارند و دید آنها همیشه به خارج از مرزهای کشور است.
اگر مسوولان اعتماد کنند، مهندسان ایرانی توان طراحی خودرو براساس فناوری روز را دارند. از این رو باید اعتماد وجود داشته باشد تا بتوانیم وضعیت خودرو را بهبود ببخشیم؛ چراکه تا به حال خودرویی به عنوان خودروی ملی نداشتهایم به عنوان نمونه، سمند «یک خودرو» طراحی شد اما اکنون پلتفرم طراحی شده است، یعنی «خانواده محصول» تولید میشود. از رو در این پلتفرم، محصولات متعدد تولید میشود که قابلیت تبدیل به خانواده خودرویی دارد. درحالی که خودروسازان داخلی پلتفرم ویژه برای تولید خودرو ملی ندارند و وقتی محصولی را تولید میکنند در همان محصول متوقف میشود اما ما با طراحی این پلتفرم به دنبال تولید خانواده خودروها هستیم.
در همین حال، استانداردها باید از نظر عملکرد آلایندگی و ایمنی در حد استانداردهای روز دنیا باشد. از این رو این پلتفرم در مقایسه با خودرو ملی که تولید شد، یک تفاوت عمده دارد و آن هم این است که در سطح استانداردهای جهانی است. پلتفرم، ساختار زیربنایی خودرو ازجمله شاسی، موتور، گیربکس و اکسل است که روی آن اتاقهای مختلف و متنوع خودرو نصب میشود. تاکنون طراحی و ساخت پلتفرم هیچ خودرویی در کشور انجام نشده و تمام پلتفرمها وارداتی بوده است، همچنین دانش فنی آن نیز در داخل کشور وجود ندارد که این محرومیت با این پلتفرم از بین میرود.
سال گذشته شرکت تویوتا حداقل ۲۱محصول، هیوندای ۱۳محصول و فورد ۲۲محصول جدید تولید کردند درحالی که ما موفق به ارائه محصول جدیدی نشدیم. در همین حال، طراحی کلان پلتفرم ملی بر این محور است که طراحی خانواده محصولات متفاوت بر پایه طراحی پلتفرم مشترک، راهکاری برای موفقیت در بازار رقابتی به شمار میرود.
از مزایای طراحی پلتفرم به کاهش قابل توجه زمان، هزینه و افزایش کیفیت تولیدات میتوان اشاره کرد که دستیابی به دانش طراحی پلتفرم خودرو یکی از اهداف طرح کلان پلتفرم ملی است و براساس آن میتوان سالانه مدلهای جدیدی طراحی کرد.